رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

ادبیات

موسی نثری همدانی: پیشگامی در رمان، میانه روی در نثر / دکتر عبدالله نصرتی

برای حوزه‌ی ادب معاصر یک دوره‌ی صد ساله را می توان در نظر گرفت؛ ادب معاصر حاصل جریان ادبی و فرهنگی دوره‌ی مشروطه است که دوره‌ای فرخنده و پرتب وتاب بود و در دل خود ادبیات زنده و پویا و جوشنده ای را پدید آورد که با تار و پود جامعه ای پویا در هم…

ادامه مطلب

گفتنی هایی درباره ادبیات کلاسیک روس / والنتین گیترمن

شاهزاده پیوتر میخائیلوویچ ولکونسکى(۲) که به عنوان افسر ارتش روسیه در جنگهایى که با ناپلئون صورت گرفت‏شرکت کرده بود، در خاطرات خود چنین نوشت: نبردهاى سالهاى ۱۸۱۴-۱۸۱۲ ما را به اروپا نزدیکتر کرد و با طرز حکومت و مؤسسات عمومى و حقوق مردم آنجا آشنا ساخت; … حقوق ناچیز و مسخره‏اى که مردم ما از…

ادامه مطلب

سرآغاز رمان تاریخی در ادبیات معاصر ایران / ب. نیکیتین

پیدایش رمان تاریخی نوین فارسی کاملن تازگی دارد. نخستین آزمایش در این نوع ادبی، چنان‌که پروفسور ادوارد براون (۱) در جلد چهارم اثر استادانه خود در ادبیات فارسی (برگ های ۴۶۴- ۴۶۶) نشان داده، به قلم شیخ موسی همدانی، مدیر مدرسه نصرت در شهر همدان بوده است. رمان عشق و سلطنت او ظاهرن در سال…

ادامه مطلب

جستارهایی بر آلوده‌انگاری / ژولیا کریستوا

ژولیا کریستوا، نویسنده، فیلسوف، روانشناس و فمینیست، (اگرچه خود این واژه را برای خویش برنمی گزیند) سال ۱۹۴۱ در بلغارستان متولد شد. کارهای او متاثر از پساساختارگرایان فرانسوی مانند لکان است و خود تاثیر تعیین کننده ای بر نظریه پردازان معاصر فرانسه داشته است. کریستوا بین امر نمادین (قابل بازنمایی، ارتباط ساختارمند) و نشانه ای…

ادامه مطلب

جهان داستان (۳۱): «شنل»، داستانی از نیکلای گوگول / به همراه نگاهی به داستان شنل و داستان نویسی گوگول

در یکی از ادارات دولتی… اما بهتر است نگوییم دقیقاً کدام یکی. چون هیچ‌کس به اندازه‌ی کارمندان اداری، صاحب‌منصبان، افسران هنگ یا به‌طور‌کلی هر فرد اداری دیگر زودرنج و زودخشم نیست. امروزه افراد هر گروه اهانتی را که مستقیماً به شخص خودشان می‌شود اهانتی به کل جامعه تلقی می‌کنند

ادامه مطلب

چندگانگى قرائت رمان: سازمان اجتماعى تفسیر / مارجرى ال. دى والت

نظریه‌پردازان تفسیر باید نه تنها مساله درستى تفسیر، بلکه اختلاف قرائتها را نیز، که از ماهیت اجتماعى جایگاه هر قرائت ناشى مى‌شود، تبیین کنند. در این مقاله، خاستگاه قرائتهاى گوناگون یک رمان دنیاى فقید بورژوایى، اثر نادین گوردیمر، بررسى مى‌شود.

ادامه مطلب

مدارکی به دست آمده که نشان می‌دهد کامو از سوی کا‌گ‌ب ترور شده است / رازگشایی از مرگ ناگهانی آلبرکامو

روزنامه‌نگاری ایتالیایی ادعا می‌کند تصادف اتومبیلی که در آن غول ادبی فرانسه در سال ۱۹۶۰ کشته شد، تصادفی نبود و پای کا‌گ‌ب در میان است و دلیل‌اش هم موضع‌گیری کامو علیه سیاست‌های شوروی سابق بوده.

ادامه مطلب

جهان داستان (۳۰): «تصویر دختری در شیشه»، داستانی از تنسی ویلیامز / به همراه نگاهی به زندگی و آثار نویسنده

تامس لانیر ویلیامز مشهور به تنسی ویلیامز (۲۶ مارس ۱۹۱۱- ۲۵ فوریه‌ی ۱۹۸۳) نویسنده و نمایش‌نامه‌نویسِ آمریکایی‌ست. در کلمبوسِ می‌سی‌سی‌پی به دنیا آمد. دومین فرزندِ اِدوینا داکین و کورنلیوس کافین ویلیامزبود. پدرش فروشنده‌ی دوره‌گردِ کفش بود. پدری که همیشه مست بود و بیش‌ترِ وقت‌ها دور از خانه بود

ادامه مطلب

رئالیسم و ادبیات (بحثی در چیستی رئالیسم)/ آدولف سانچز واسکِز

هنری که چون وسیلهٔ خاص شناخت، هم با شکل و هم با موضوع خود به‌حقیقت خدمت می‌کند، رئالیسم است. ما آن هنری را هنر رئالیستی یا واقع‌گرا می‌نامیم که با رویائی با هستیِ یک واقعیتِ عینی آغاز کند و به‌ساختنِ واقعیتِ جدیدی بپردازد و حقایقی را دربارهٔ انسان‌های موجود به‌ما عرضه کند، یعنی انسان‌هائی که…

ادامه مطلب

چرا سارتر جایزه نوبل را رد کرد؟

حکایت نپذیرفتن جایزه نوبل توسط ژان پل سارتر را اغلب شنیده‌ایم؛ اما چرا سارتر این کار را کرد. شایع بود دلخوری او از اینکه آکادمی نوبل آلبر کامو را پیش از او برای دریافت این جایزه برگزیده بود باعث شد چنین تصمیمی بگیرد.

ادامه مطلب

دو شکل شهر/ شهر و ادبیات در آثار دوراس و مودیانو

مودیانو در یکی از آخرین داستان‌هایش می‌نویسد: «تا مدت‌ها باور داشتم که نمی‌توان با آدم‌های تازه آشنا شد مگر در خیابان‌ها».۱ نوشته‌های پاتریک مودیانو محصول پرسه‌زدن در خیابان‌های شهر است، نوشته‌های مارگریت دوراس نیز چنین است، اما دوراس برخلاف مودیانو با پرسه‌زدن خود را از پا درنمی‌آورد.

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: اشتاین‌بک و انسان‌هایش /نادر شهریوری (صدقی)

در آغاز ورود به قرن بیستم چنین تصور می‌شد که پایان ناتورالیسم فرارسیده باشد، به‌خصوص آن‌که پرچمدار در آغاز قرن بیستم (۱۹۰۲) بر اثر خفگی ناشی از گاز مونوکسیدکربن مرده بود.* اما این ظاهر ماجرا بود زیرا به فاصله‌ای نه‌چندان زیاد از مرگ زولا، ناتورالیسم دگربار با همان سبک‌وسیاق زولایی ولی این‌بار به وسیله جان…

ادامه مطلب

نوشته ای از ماریو بارگاس یوسا / دیوار برلین

سی سال پیش، زمانی که دیوار برلین سقوط کرد، من غرق در مهلکه کارزار انتخاباتی ریاست‌‌جمهوری بودم و اهمیت رویداد را آن‌طور که باید، درک نکردم. چندین روز بعد، نامه‌ای حاوی تکه‌سنگی کوچک از دیواری که شهروندان آلمان شرقی تخریب کرده بودند، به‌ دستم رسید که سال‌ها آن را به‌‌عنوان نماد آزادی روی میز کارم…

ادامه مطلب

سکوت شاعرانه / محمود حدادی

سال آینده میلادی، سال ۲۰۲۰ مقارن است با دویست‌وپنجاهمین زادسال فریدریش هلدرلین، شاعر مکتب کلاسیک و رمانتیک آلمان، چکامه‌سرای آرمان‌خواهی که زندگی فاجعه‌بارش بازتابی از تحولات طوفانی تاریخ اروپا در سال‌های انقلاب جمهوری‌خواهانه فرانسه است و زبان شاعرانه‌اش –با همه آن‌که قرنی تمام به حاشیه رانده شده و گم ماند- سرانجام برای نوجویی و نوآوری…

ادامه مطلب

۱۰ نویسنده‌ی بزرگ زنده‌ی جهان که در تاریخ ماندگار می‌شوند

اگر اهل کتاب خواندن هستید قطعا این فهرست از بهترین نویسندگان زنده‌ی دنیا که سایت رنکر آن را منتشر کرده است برایتان جالب خواهد بود. در این فهرست از میان نویسندگان معاصر نام‌هایی را می‌بینید که برای همیشه جهان ادبیات را تغییر داده‌اند و کتاب‌هایی خلق کرده‌اند که در آینده به کلاسیک‌هایی جاودانی تبدیل خواهند…

ادامه مطلب

گفت‌وگو با دوبراوکا اوگرشیچ / جهان مکانی سیال است. همه‌ما در همان آب‌ها شنا می کنیم!

مساله تبعید و مهاجرت در بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله چک، لهستان، رومانی و یوگسلاوی پدیده‌ای است که سال‌ها است بر روند کار نویسنده‌های بسیاری تاثیر گذاشته است. یکی از نویسنده‌هایی که از سال ۱۹۹۶ در تبعید در هلند زندگی می‌کند دوبراوکا اوگرشیچ (۱۹۴۹-کوتینا، کرواسی) نویسنده یوگسلاو است

ادامه مطلب

گفت‌وگو با آرونداتی روی / ما آزادیم تا به دیگران کمک کنیم که آزاد باشند

آرونداتی روی (۱۹۶۱-هند) یکی از برجسته‌ترین زنان نویسنده جهان است؛ نه‌تنها در نوشتن رمان، که در دفاع از حقوق زنان و کودکان؛ شاید به همین دلیل هم بود که در سال ۲۰۱۴ مجله تایم از او به‌عنوان یکی از صد چهره تاثیرگزار جهان یاد کرد

ادامه مطلب

گفتگو با توماس برنهارد / علاقه‌ای به سرنوشت خودم ندارم چه برسد به سرنوشت کتاب‌هایم!

توماس برنهارد (۱۹۸۹-۱۹۳۱) یکی از بزرگ‌ترین رمان‌نویس‌ها و نمایشنامه‌نویس‌های آلمانی‌زبان است و به تعبیر ایتالو کالوینو نویسنده شهیر ایتالیایی «مهم‌ترین نویسنده جهان». نثر پرتکرار و نمادین برنهارد موجب تحسین بی‌قیدوشرط و نقدهای سازش‌ناپذیری شد. توماس برنهارد با نمایشنامه‌ها و رمان‌های کوتاه و بلندش مشهور است.

ادامه مطلب

توماس مان و ادبیات مهاجرت آلمان در گفت و گو با محمود حدادی / سفر یک طرفه روشنفکران

«سفر دریایی با دن کیشوت» از توماس مان و «هرمان و دوروته آ» از گوته تازه ترین ترجمه های محمود حدادی اند که به ترتیب در نشر نو و نشر گویا به چاپ رسیده اند. «سفر دریایی با دن کیشوت» حاصل اولین سفر توماس مان به امریکا در سال ۱۹۳۴ است

ادامه مطلب

ساموئل بکت؛ نخستین نویسنده دوزبانه قرن بیستم / بهار سرلک

ساموئل بکت سال ۱۹۰۶ در دابلین ایرلند به دنیا آمد. او نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس و شاعری بود که از انزوا، اندوه و پوچی می‌نوشت. بخش عمده‌ای از عمرش را در پاریس گذراند. او که در قالب‌های ادبی مختلف به زبان انگلیسی و فرانسه می‌نوشت، از کمدی سیاه استفاده می‌کرد تا موقعیت‌های انسانی را واکاوی کند.

ادامه مطلب

نویسنده‌ شش دانگ پسامدرن /غلامرضا رضایی

دهه سی در تاریخ سیاسی- اجتماعی کشور فضایی پر از نومیدی و یأس بود. سال‌های تلخی که حاصلش سقوط دولت ملی دکتر مصدق بود و حسرت و دریغ مردمی که به آزادی و دموکراسی دل خوش کرده بودند. دهه آشوب، انزوا و کودتا. تانک‌ها به راه افتادند و مشتی لات و چماق‌دار خیابان‌ها را قرق…

ادامه مطلب

یوسا از ماریو بندتی میگوید

با اینکه من و ماریو بِنِدتی دوستان خوبی بودیم، یادم نمی‌آید کی با او آشنا شدم؛ احتمالا در ۱۹۶۶ اولین باری که به اروگوئه رفته بودم. سفر شگفت‌انگیزی که در آن کشف کردم یک کشور آمریکای لاتینی می‌تواند به اندازه‌ی سوئیس یا سوئد متمدن، دموکرات و مدرن باشد.

ادامه مطلب

۱۰ کتاب برتر ادبیات داستان جهان

در سالی که به‌طور مداوم اخبار فوری درباره خشونت و مرزبندی در جوامع از رسانه‌ها می‌شنویم و همگان در این فضای خشن در تلاشند تا هویت خود را حفظ کنند، نویسندگان شناخته شده و نویسندگانی که به‌تازگی به‌خاطر آثارشان در میان کتابخوان‌ها شناخته شده‌اند با داستان‌هایی از عشق متعالی، رویارویی شجاعانه با قدرت و اتفاقات…

ادامه مطلب

رازگشایی از مرگ غیر منتظره آلبر کامو؛ حادثه یا قتل؟

خبر عجیبی است و قطعاً کسی انتظارش را نداشت پس از بیش از نیم قرن بشنود که تصادفی که منجر به مرگ آلبر کامو شد، حادثه‌ای بوده که کا. گ. ب آن را طراحی کرده و از طرفی دولت فرانسه هم چندان بدش نمی‌آمده چنین اتفاقی رخ دهد و از مرگ نویسنده‌اش سود می‌برده.

ادامه مطلب

نویسندگانی که امروز ما را پیش‌بینی کرده بودند/ میترا اسدنیا

به نظر شما پیشگویی آینده، امکان‌پذیر است؟ اگر شما از آن دسته افرادی هستید که می‌گویند این کاری ناممکن است احتمالاً این هشت نویسنده مشهور داستان‌های علمی – تخیلی، باید شما را در این زمینه متقاعد کنند.

ادامه مطلب

راوی دردهای سیاه‌پوستان / تونی موریسون: از آبی‌ترین چشم تا دهانی پر از خون

منتقدی ادبی، وقتی از فرودگاه سوار تاکسی شده بود تا به یک کنفرانس برسد، با رانندۀ تاکسی که زنی سیاه‌پوست بود مشغول گفت‌و‌گو شد. راننده دربارۀ موضوع کنفرانس سوال کرد و او جواب داد، کنفرانس دربارۀ تونی موریسون است و خودِ او قرار است بخش‌هایی از رمان منتشرنشده‌اش را آنجا بخواند. ناگهان راننده، پر از…

ادامه مطلب

آلبرکامو به روایت آلبر کامو

کامو به نقل از نیچه گفته بود: آن کس که طرح بزرگی درانداخته است، باید با همان هم بزید. طرح بزرگ کامو، نوشتن بود. نه نوشتن دربارۀ جهان که از نظرش پیش‌بینی‌نشده و غیرقابل فهم بود؛ بلکه نوشتن دربارۀ انسان که گرچه او نیز غیرقابلِ درک اما لااقل ملموس بود.

ادامه مطلب

گفتگویی با آلبر کامو / انزوای عشق و حقیقت

کینه فی نفسه یک دروغ است. به خودی خود قسمی از وجود انسان را خاموش می دارد. کینه منکر آن چیزیست که در پیشگاه هر انسانی فراخور بذل ترحم است. از اینرو اساساً در خصوص وضع چیزها دروغ می گوید. دروغ فریبنده تر است. [آدم ها] گاه بر حسب خودخواهی بی کینه دروغ می بافند.…

ادامه مطلب

غم غریبی و غربت قصه رضا قاسمی! / علی ربیعی (ع بهار

مهاجرت وغربت برای کسی که غریب می افتد علاوه براینکه به تعبیر مرحوم شاهرخ مسکوب احساسی دریغناک(نوستالوژیک) است از خاطرات به یغما رفته، بلکه جهانی ای ست مملو از سرگردانی روزهایی که برای مهاجر در پیش است در عین حال که در کلام نیز دو واژه مترادف هستند که شروع همسانی دارند یعنی همراه با…

ادامه مطلب