١١٠سال از امضای قانون مشروطیت در ١۴ مرداد ١٢٨۵ خورشیدی می‌گذرد. با مشروطیت مردم ایران از اعماق تاریک و ساکت شده تاریخ سر بر آوردند و این امکان را یافتند که از زیر چتر سرکوب‌گر شاهان و امیران و سلاطین بیرون آیند و خواست‌ها و حقوق خود را در عرصه عمومی، بیان کنند. با…

تبریز را قلب مشروطه‌خواهی ایران می‌دانند، چراکه اگر تهران پایتخت قاجار بود، آذربایجان نیز به دلیل اینکه اقامتگاه ولیعهدان قاجار بود و مراودات گسترده اقتصادی و فرهنگی با اروپا داشت، دارای طبقه متوسط پیشرو بود. روزنامه‌نگاری و بازرگانی و شکل‌گیری مکاتب فکری مختلف؛ از دینی تا سوسیالیستی، این شهر را به یکی از قلب‌های تپنده…

اسدالله علم در کتاب خاطراتش می‌نویسد: «در روز هفتم آبان سال ۱۳۵۰، به خدمت شاه می‌رود. در لابه‌لای گفت‌وگوهایی که آن روز شاه و علم با هم داشتند شاه به علم می‌گوید امروز روز شهادت حضرت علی(ع) است و به‌طوری‌که می‌بینی کراوات سیاه بسته‌ام نه‌فقط به منظور رعایت ظواهر امر، بلکه به دلیل ایمان عمیقی…

این مقاله نگاه یک استاد غربی (دکتر مایک زرینسکی) به دوران تاریخی به قدرت رسیدن رضاخان در ایران و تحلیل اوضاع ایران در آن زمان را در بر می‌گیرد. دکتر زرینسکی استاد تاریخ در دانشگاه ایالتی آیداهو امریکاست و به‌زعم خود در این مقاله دیدگاه‌ها و تحلیل‌هایش را بی‌طرف و براساس اسناد تاریخی دورۀ زمانی…

هنوز تیغ آفتاب سوم تیرماه ۱۲۸۷ نزده بود که خون هوای پایتخت را سرخ رنگ کرد و به روایت شاهدان عینی بهارستان را در آتش شعله‌های جنگ چند ساعته میان مشروطه‌خواهان و قزاق‌های طرفدار شاه مستبد قاجار در کابوس یوم‌التوپ غرق کرد.

میرزا تقی‌خان امیرکبیر که با نام‌های اتابک و امیرنظام نیز شناخته می‌شود، صدراعظم ناصرالدین شاه بود و در چهار سال اول سلطنت او به یکی از لایق‌ترین و شایسته‌ترین شخصیت‌های دوران قاجار بدل شد.

نامش فاطمه بود، اما پرده‌نشینی و همنشینی با صاحبقران انیس سلطانش کرد. دختر نورمحمد گرجی امامه‌ای که برای همراهی سوگلی محبوب به دربار آمد و خودش سوگلی شد. زنی که در بیست سال پایانی سلطنت ناصرالدین شاه بدون آن که عقد دائم شاه باشد بانوی اول و قدرتمندترین زن ایران بود. درست که تاریخ ایران،…

درباره کنفرانس گوادلوپ گذشت حرف و حدیث و نقاط مبهم فراوان است، اما به تازگی اسنادی از این واقعه منتشر شده که برای تفسیر مجدد این واقعه در خور توجه هستند

فرح پهلوی، همسر آخرین شاه ایران اسفند ماه ۱۳۵۵ با خانم سالی تبت فرستاده ویژه تلویزیون کانادا در کاخ نیاوران گفت‌وگو کرد. وی در این گفت‌وگو که سووالاتش حول برخورد رژیم پهلوی با مخالفان بود، تعداد زندانیان سیاسی را ۳ هزار نفر اعلام کرد و گفت آنها به جرم «اقدامات ضدامنیتی و تروریستی» زندانی شده‌اند.

کودتائی که وعده تقسیم املاک خالصه میان رعایا و تعدیل روابط ارباب و رعیتی را داده بود ، به سرعت به حکومت کسانی تبدیل شد که دهقانان را بیش از گذشته هدف تعدیات بی شمار خود قرار می دادند و اوضاعی برآنان تحمیل کردند که حتی از قتل و غارت های ایلاتی نیزسهمگین تر بود…

دکتر حسین فاطمی، وزیر امور خارجه دولت مصدق در فاصله بین دو کودتای ۲۵ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در روزنامه باختر امروز که مدیریتش را برعهده داشت، سه سرمقاله آتشین نوشت؛‌‌ همان شد که روز ۲۸ مرداد دفتر روزنامه باختر امروز که از سال ۱۳۲۸ منتشر می‌شد، توسط عوامل کودتا غارت شد و آن لحن…

آنچه که انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی در یزد را پرهیاهو ساخت، بیرون آمدن نام سیدضیاءالدین طباطبایی از صندوق بود. هر چند که انتخاب سیدضیاء از یزد با اعمال نفوذ مستقیم دولت وقت و نیز عوامل انگلیسی صورت گرفت اما انتخاب وی چندان هم بی‌مقدمه نبود.

عباسقلی گلشائیان یک سال پس از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ رضاخان و سید ضیاءالدین طباطبایی، به استخدام دادگستری درآمد و مترجم مخصوص مسیو «پرنی» مستشار دادگستری شد. وقتی علی‌اکبر داور به وزارت عدلیه رفت، منشی او و سپس بازپرس تهران و پس از چندی دادستان تهران شد.

ملکم‌خان یکی از نخستین اندیشمندان حوزهٔ سیاست است که ایده‌های ترقی‌خواهانه دربارهٔ زنان، جنسیت و مسائل دیگر را مطرح کرد. او تلاش داشت تا فلسفهٔ غربی را با فرهنگ ایرانی بیامیزد و نشان داد که می‌توان فرهنگ محلی (ایرانی، فارسی) نوینی را پدید آورد

در سایت رسمی «شهید آیت» در بخش زندگی‌نامه، هیچ اشاره‌ای به سابقه عضویت حسن آیت در حزب زحمتکشان نشده است. این در حالی است که او اصفهانی‌زاده‌ای اهل نجف‌آباد بود که اواخر سال ٣٩ به عضویت حزب زحمتکشان درآمد

در ۲۶ اکتبر ۱۹۱۹، در یک خانه محقر در تهران و چند ماهی پیش از عزیمت {امام} خمینی به قم، محمدرضا که نزدیک به ۳۰ سال بعد هدف و دشمن اصلی او شد به دنیا آمد. پدر او، رضاخان میرپنج، مین‌باشی (کلنل) هنگ قزاق‌ها بود، هنگی که مشاوران روس شاهان قاجار مبدع آن بودند.

پس از وقوع جنگ اول جهانی و اشغال ایران توسط بیگانگان که به فروپاشی نظام سیاسی متمرکز قاجار انجامیده بود، نهضت‌های جدایی‌طلبانه در نقاط مختلف ایران شکل گرفته بود. خطر از هم پاشیدن ایران بود که روشنفکران ایرانی را به سوی ناسیونالیسم سوق داد

محمدمسعود از روزنامه‌نویسان سرشناس و محبوب دهه‌های نخستین این قرن است که دانش روزنامه‌نگاری را در بلژیک فراگرفت. او کار خود را با قصه‌نویسی شروع کرد و بعد به نشر مجله و سرانجام روزنامه ‌[در اصل هفته‌نامه]‌ی «مرد امروز» روی آورد

با احمد سیف در مورد ساختار اقتصاد ایران در قرن نوزدهم و ریشه‌های انقلاب مشروطه صحبت کردیم. او اقتصاد ایران در تمام طول قرن نوزدهم را اقتصادی بیمار می‌داند که ساختار طبقاتی یک جامعه نمونه‌وار فئودالی را ندارد و بیشتر از الگوی «شیوه تولید آسیا‌یی» یا خودکامگی آسیا‌یی پیروی می‌کند.

بررسی سهل انگارانه تاریخ ایران در روزگار قدرتمداری قاجاریان ممکن است به سادگی کاوشگر تاریخ را دچار اشتباه فاحش کند و موجب شود که جوینده تاریخ چنین گمان دارد که جامعه ایران عهد قاجار جامعه ای بسته، ایستا و عقب مانده به شمار میآمد که از سیر قهقرایی رو به تزایدی نیز برخوردار بوده است.

وقتی سخن از مصدق به میان می‌آید همه یاد نهضت ملی‌کردن نفت و اقتصاد ملی بدون تکیه به درآمد نفت و اصلاحات اجتماعی و سیاسی دوران حکومت او می‌افتند و نهایتا نقش او در تاریخ ایران را با کودتای ۲۸مرداد ۱۳۳۲ پایان‌یافته می‌بینند. کمتر از نقش او پس از سقوط سخن رفته است.