رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برچسب: صادق چوبک

راهنمای جامع نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی (فصل چهارم) / رویکرد فورمالیستی به ادبیات / جواد اسحاقیان

اصطلاح “فورمالیسم” نخستین بار از جانب مخالفان این جنبش به کار رفت و اینان، این اصطلاح را به معنایی به کار می بردند که خود فورمالیست ها هم آشکارا آن را رد می کردند. “بوریس آیخنباوم” یکی از همین فورمالیست های برجسته می گفت: ” واقعا ً دشوار است که به یاد بیاورم که چه…

ادامه مطلب

نگاهی تازه به تنگسیر در هیأت کلمه و تصویر / محسن حاجی‌پور

داستان پابه‌پای تاریخ آمده است و تاریخ به‌واسطۀ روایت داستانی‌ست واقعی. چه بسیار راویان تاریخ که با نگارش حقایق و وقایع زمانۀ خود به خلق داستان‌هایی جاودان پرداخته‌اند، روایت‌هایی شنیدنی که کارشان ثبت حقیقت و ضبط واقعیت بوده؛ خواجه ابوالفضل بیهقی راوی قصۀ بر دار کردن حسنک وزیر «فصلی نبشت در ابتدای این حالِ بر…

ادامه مطلب

صادق چوبک؛ راویِ مردمانِ اسیر خرافه و جهل / رضا براهنی

آینده همیشه ما را غافلگیر می کند و به گذشته معناهایی می دهد که در خود گذشته از آنها غافل مانده بودیم. زن جوان آمریکایی حالا در یکی از غروب های سال های آخر دهه چهل درخت های حیاط شیب دار را آب داده، چمن سایه دار از تازگی برق می زند. آفتاب می خواهد…

ادامه مطلب

صادق چوبک به روایت رضا براهنی

آینده همیشه ما را غافلگیر مى‌کند و به گذشته معناهایى مى‌دهد که در خود گذشته از آنها غافل مانده بودیم. زن جوان امریکایى حالا در یکى از غروب‌هاى سال‌هاى آخر دهه‌ چهل درخت‌هاى حیاط شیب‌دار را آب داده. چمن سایه‌دار از تازگى برق مى‌زند. آفتاب مى‌خواهد بپرد.

ادامه مطلب

درباره صادق چوبک و آثارش

اگر ناتورالیسم بی‌اعتنا به هیاهوی اجتماع، ترجیح می‌دهد از خیال‌پردازی دست بردارد و گرایش «اکنون» خود را به واقعیت و تنها واقعیت معطوف دارد،‌ اگر ناتورالیسم اساس کارش را بر مؤلفه‌هایی همچون «وراثت»، «محیط» و «لحظه» قرار می‌دهد و در همه حال همه «چیز» و از جمله انسان را به «چیز» فرو می‌کاهد، اگر ناتورالیسم…

ادامه مطلب

صادق چوبک؛ آزاداٙندیش‌ترین نویسنده‌یِ ایرانی / آصف بارزی

صادق چوبک در طول عمر ۸۲ ساله‌ی خود میراث گرانباری برای ادبیات داستانی ایرانی و نسل‌های بعد از خودش به جای گذاشت. و اگر حضور فیزیکی‌اش هنوز زنده بود، حالا ۱۰۱ساله می‌شد. حالا که ۱۹سال از مرگ‌اش می‌گذرد، شاید فرصت مناسبی باشد که به کارنامه‌ی هنری و تاثیرات‌اش بنگریم.

ادامه مطلب

در رهگذر کوچه ابری ادبیات داستانی / مروری بر آثار شاخص ادبیات داستانی ایران در سالی که گذشت

رمان‌ها و مجموعه داستان‌های ایرانی شاخص‌ترِ چاپ‌شده در سال ٩۵ را به ترتیب تاریخی و براساس سن و سال نویسندگان‌شان اگر بخواهیم مرور کنیم باید از بزرگ علوی آغاز کنیم که امسال داستان‌های او در دو کتاب «چمدان» و «گیله‌مرد» در نشر نگاه تجدید‌ چاپ شدند.

ادامه مطلب

چند روایت از آثار صادق‌چوبک/ چند نقد بر داستانهای صادق چوبک

از صادق چوبک چند کتاب اخیرا در نشر نگاه بازچاپ شده است. یکی، رمان مطرح او «تنگسیر» و دیگری مجموعه‌ای از قصه‌های کوتاهِ او که هیچ کم از رمان‌های شاهکارش، «تنگسیر» و «سنگ صبور» ندارد. «انتری که لوطی‌اش مرده بود و چند داستان دیگر» دربردارنده هفده قصه چوبک است از چهار مجموعه «خیمه‌شب‌بازی»، «انتری که…

ادامه مطلب

رابطه های برزخی در دوزخی گندآلود / روان آثار صادق چوبک؛ نوشته ای از دکتر محمد صنعتی

داستانهای کوتاه صادق چوبک وصف رابطه‌های برزخی در دوزخ گندآلود و هراس‌آور و تحمل‌ناپذیر زیستگاهی است که گریز و رهایی از آن جز در آرزو نمی‌گنجد. همه آروزی رهایی در سر دارند اما به اجبار «عادت و ترس» بر جای خود میخکوب شده‌اند. ترس و بدبینی و بی‌اعتمادی چنان در خویشتن آنها خانه کرده است…

ادامه مطلب

از روزگار رفته حکایت / گفتگو با حسن کامشاد ؛ یادی از ابراهیم گلستان، صادق چوبک، شاهرخ مسکوب و…

«تاریخ بی‌خردی» و «دنیای سوفی» از شناخته‌شده‌ترین آثار ترجمه حسن کامشاد است. اما او فقط به واسطه کتاب‌های بسیاری که به فارسی برگردانده نیست که شناخته‌ می‌شود؛ او نویسنده چیره‌دستی نیز هست. هر دو این‌ها، یعنی ترجمه و تالیف، هم برمی‌گردد به فارسی‌نویسی او و هم، آن‌طور که خودش می‌گوید

ادامه مطلب

از نگاه خوانندگان مد و مه: صادق چوبک و تنگسیر

یادداشتی درباره "تنگسیر" اثر صادق چوبک   "تنگسیر" نوشته صادق چوبک داستان مردی دلیر، ساده و زحمتکش به نام محمد است که تحت تاثیر نامردمی ها و حق خوری های اطرافیانش دست به شورش و طغیان می زند و خود را از ننگ بی غیرت بودن (که به دلیل پذیرش ظلم در شرف وقوع است)…

ادامه مطلب

به افتخار دوستی با یک نویسنده نامدار

'بوي بوشهر زيباشناسي وجودِ صادق چوبک  علي فردوسي  وقتي چوبک مُرد مطلبي نوشتم با عنوان «زندگي عليه مرگ: فراق‌نامه‌اي براي چوبک» که در «بررسي کتاب» زمستان ۱۳۷۷ چاپ شد. مطلب با اين پرسش آغاز مي‌شد: «آيا هرگز يک زندگاني خوب‌زيسته را به چشم خويش ديده‌ايد؟» مفهومِ «زندگاني خوب‌زيسته»، هر که برگردانِ درخشانِ دوستِ عزيزم داريوش…

ادامه مطلب

رمان اجتماعی در ایران و ده رمان برتر دیروز ادبیات ایران / نوشته ای از محمدعلی سپانلو

به یاد محمد علی سپانلو می خوانیم یکی از مهمترین نوشته های او درباره رمان اجتماعی در ایران و شاخص ترین نمونه های آن مروری بر ده رمان شاخص ایرانی که آغاز گر این راه بوده اند و در قسمت دوم نیز به ده رمان معاصر پرداخته خواهد شد. رمانهایی آغازگر اعتلای رمان نویسی…

ادامه مطلب

صادق چوبک به روایت دکتر انور خامه‎ای

این یادداشت در زمانی نوشته شده که صادق چوبک در قید حیات بود، نویسنده این مطلب، دکتر انور خامه‎ای، سالهای سال در فضای فرهنگ و اندیشه (و البته سیاست!)حضور داشته و لااقل به عنوان یک ناظر با بسیاری چهره‎های بزرگ ادبیات و فرهنگ این دیار از نزدیک مراوده داشته و از این منظر حرفهای جالب…

ادامه مطلب

ادبیات داستانی، کار نویسنده و بزرگان داستان در ایران، به روایت بهرام صادقی

آنچه در ادامه می آید دیدگاه های بهرام صادقی ست، از زبان خودش، درباره نوشتن و نویسندگان ایرانی و خارجی که خواندن آن خالی از لطف نیست. بهرام صادقی سال‎ها قبل از مرگش در مصاحبه‎ای با روزنامه آیندگان و در پاسخ به‎ ایرادهایی که مصاحبه کننده نسبت به دو داستان‎ کوتاه بهرام صادقی یکی “وسواس”…

ادامه مطلب

یاد و خاطره‎ای از خالق «سنگ صبور»، به روایت دکتر انور خامه‎ای

این یادداشت در زمانی نوشته شده که صادق چوبک در قید حیات بود، نویسنده این مطلب، دکتر انور خامه‎ای، سالهای سال در فضای فرهنگ و اندیشه (و البته سیاست!)حضور داشته و لااقل به عنوان یک ناظر با بسیاری چهره‎های بزرگ ادبیات و فرهنگ این دیار از نزدیک مراوده داشته و از این منظر حرفهای جالب…

ادامه مطلب

نگاه خیره به منتقد! (۱): علی شروقی

همیشه داستان‎نویسان و آثارشان، سوژه یادداشت ها، نقد ها و ازاین دست بوده‎اند؛ اما اینبار – و از این پس- قصد داریم به سراغ منتقدان هم برویم و به شکلی هرچند مختصر اشاره‎هایی به چند و چون کارشان داشته باشیم. در روزهایی که کمتر نقد ادبی خوبی می‎خوانیم و اغلب شاهد کلی‎گویی‎هایی شتابزده هستیم که…

ادامه مطلب

وصف رابطه های برزخی در دنیایی دوزخی

داستانهای کوتاه صادق چوبک وصف رابطه‌های برزخی در دوزخ گندآلود و هراس‌آور و تحمل‌ناپذیر زیستگاهی است که گریز و رهایی از آن جز در آرزو نمی‌گنجد. همه آروزی رهایی در سر دارند اما به اجبار «عادت و ترس» بر جای خود میخکوب شده‌اند. ترس و بدبینی و بی‌اعتمادی چنان در خویشتن آنها خانه کرده است…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۴۰): «بعد از ظهر آخر پاییز» اثر صادق چوبک

داستان چهلم آدینه‎ی «مد و مه» یکی از بهترین داستان‎های کوتاه صادق چوبک و ایضا یکی از بهترین داستان‎های کوتاه فارسی‎ست که با وجود گذشت قریب به 65 سال از زمان نوشته شدن آن هنوز خواندنی و تازه به نظر می‎رسد. این داستان نمونه خوبی‎ست برای نشان دادن این واقعیت که نویسندگان نسل بعداز هدایت…

ادامه مطلب

زنان در آثار صادق چوبک

زنان در آثار چوبک دو دسته‎‎‎‎‎‎‎اند. دسته اول زنانی هستند که خصلت مادری‎‎‎‎‎‎‎شان تمام زن بودن‎شان را تحت تاثیر قرار می‎دهد. بعد از خواندن زندگی چوبک، این دسته از زنان ما را به یاد مادر چوبک می‎‎‎‎‎‎‎اندازند. جنبه مادری این دسته از زن‎‎‎‎‎‎‎ها به آنها انرژی حیات و حرکت  می‎‎‎‎‎‎‎دهد. مثل: مادر احمد (سنگ صبور)؛ شیرو (تنگسیر)؛…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۳۴): «نفتی» اثر صادق چوبک

صادق چوبک نه تنها از دوستان صادق هدایت بود، بلکه به زعم بسیاری در داستان‎نویسی نیز متاثر از او بود و ظاهرا داستانهای نخست خود را نیز برای آنکه هدایت نظر بدهد، نزد او می‎برد و ... حالا این روایت‎ها چقدر درست باشد یا نباشد، نکته آنجاست که صادق چوبک در ادامه جریانی قرار می‎گیرد…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۲۷): «چرا دریا توفانی شده بود» اثر صادق چوبک

«چرا دریا توفانی شده بود» یکی از بهترین داستان‎های کوتاه صادق چویک است که با وجود گذشت نیم قرن از نوشته شدن آن  هنوز خواندنی و جذاب به نظر می‎رسد و واجد نکات آموختنی بسیاری هم برای علاقمندان داستان‎نویسی ست، خاصه در روزگاری که بسیاری از داستانهای کوتاه فاقد عنصر تعلیق، گره‎افکنی و گره‎گشایی‎اند (بگذریم…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۱۸): «انتری که لوطی‎اش مرده بود» اثر صادق چوبک

داستان آدینه (18): «انتری که لوطی‎اش مرده بود» اثر صادق چوبک برای انتخاب داستان آدینه‎های هجدهم «مد و مه»، به سراغ یکی از چهره‎‎های نامدار ادبیات داستانی که بعد از قریب به شش دهه از نوشتن نخستین داستانهایش، هنوز خواندنی و جذاب می‎نماید و این کیفیتی است که در آثار انگشت شمار نویسندگان ایرانی‎ می‎توان…

ادامه مطلب

تأملات ادبی (۲): گذری جریان‎شناسانه به ادبیات داستانی پس از انقلاب

در فضای ادبی امروز با طیف‎ها یا جریان‎های گوناگونی روبرو هستیم، جریانهایی که برخی در عین برخورداری از نقاط اشتراک فراوان، ظاهرا بیشتر علاقه دارند به اختلاف سلیقه‎های اغلب بسیار جزیی بپردازند، تا نقطه اشتراک‎های بسیاری جدی، البته کم نیست مواردی هم که این اختلاف‎ها سابقه ادبی نداشته و بیشتر شخصی و ناشی از سوء‎تفاهم‎هایی‎ست…

ادامه مطلب

همه چیز درباره کتابهای جیبی (یاد و خاطره کتابهای جیبی)

روزگاری  در هر کتاب‎فروشی قفسه‎هایی بسیار به کتابهای جیبی اختصاص می‎یافت و یا اغلب دکه‎‎ی روزنامه‎فروشی در کنار مجلات و روزنامه‎ها قفسه‎هایی فلزی برای عرضه‎ی آنها داشتند و حتی برخی دکه‎ها در سطح شهر تهران، تنها به فروش چنین کتابهایی می‎پرداختند، برخی ناشران تمرکز کار خود را روی انتشار کتابهای جیبی گذاشته بودند، اما آن…

ادامه مطلب