رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

نگاهی به کتاب «بازی‌های مردانه» اثر آرمان امیری

آرمان امیری در این کتاب قصه‌ی سقوط خانواده‌ای را در محوریت قرار داده است که پیرامونش آدم‌های دیگری نیز به سراشیب می‌افتند. نحوه‌‌ی روایت، به کارگیری زبان، نوع دیالوگ‌ها و رویدادهای کوچک و بزرگ داستان در خدمت ایده‌ای است که در فرجام اثر شکل می‌گیرد

ادامه مطلب

فوکوخوانی/ پنج کتاب دربارۀ میشل فوکو به توصیۀ گری گاتینگ

میشل فوکو گفته است: «از من نپرسید که هستم و از من نخواهید همان‌ که هستم باقی بمانم.» گسترۀ آثار این نابغه طیف گسترده‌ای از رشته‌های علوم انسانی، از فلسفه بگیرید تا تاریخ و نظریۀ اجتماعی و نقد ادبی، را تحت تأثیر قرار داده است. گری گاتینگ، از برجسته‌ترین فوکوشناسان امروز، توضیح می‌دهد که چگونه…

ادامه مطلب

گفت‌وگو با کارگردان و بازیگر فیلم «زرد»

نخستین تجربه‌ کارگردانی هر فیلمسازی همان قدر که ممکن است به خاطره‌ای خوشایند تبدیل شود، ‌می‌تواند یادآور روزهای سخت و پر استرس هم باشد. در سال‌های اخیر اما راه برای فیلم اولی‌ها به اندازه‌ای هموار شده که کفه ترازو برای‌شان به سمت اتفاق‌های خوب سنگینی کند. مصطفی تقی‌زاده، کارگردان «زرد» هم از این قاعده مستثنی…

ادامه مطلب

رازگشایی از آثار منتشر نشده مرتضی کیوان/ حامد داراب

نجف دریابندری می‌گوید کیوان به او نامه‌های بسیار زیادی نوشته بود. ایرج افشار نیز قبل از مرگش گفته بود انبوهی از نامه‌های مرتضی کیوان را از بین برد چون بیم داشت که ماموران از طریق آن نامه‌ها افراد دیگری را بازداشت کنند

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «آرامگاه لنین» اثر فاضل اسکندر/ حمیدرضا امیدی‌سرور

نگاه طناز و زبان پر نیش و کنایه اسکندر دیگر ویژگی عمومی در داستان‌های اوست که اگرچه اغلب ماهیتی منتقدانه و تفکر برانگیز دارند اما در عین حال باطراوت و پر از بشاشیت به نظر می‌رسند. نثر فاضل اسکندر ساده و روان است

ادامه مطلب

گفتگو با زهرا عبدی نویسنده رمان‌های «ناتمامی» و «روز حلزون»

زهرا عبدی با «روز حلرون»، نخستین رمان خود مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفت و این اقبال با رمان «ناتمامی» ادامه پیدا کرد. رضا مهدوی هزاوه، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه که خود صاحب آثار تالیفی قابل تاملی است، با عبدی همزمان با چاپ سوم «ناتمامی» به گفتگو نشسته است.

ادامه مطلب

نقد فیلم «ملی و راه‌های نرفته‌اش» اثر تهمینه میلانی

مانند تقریباً تمام آثار متأخر تهمینه میلانی از «تسویه حساب» تاکنون، «مَلی و راه های نرفته اش» نیز دچار گرفتاری روایی عمده ای تحت عنوان ارائه ی گل درشت، کلیشه ای، کاتالوگی، امریه ای و نتیجتاً مصنوعی درونمایه و حدیث نفس مطلوب خالق اش است؛ درونمایه و حدیث نفس مطبوعی که متبوع خط سیر طبیعی…

ادامه مطلب

حکایت ما و نیچه

حکایت ما و نیچه احسان رضایی فیلسوف خوش‌سبیل آلمانی هنوز هم روی بورس است. در سالهای اخیر البته که اسلاوی ژیژک، ژاک لاکان و ژان دریدا هم به محافل و مجالس منعقد در فضای پردود کافه‌ها راه پیدا کرده‌اند، اما فردریش نیچه همچنان جایگاهش یگانه است. او سلطان بلامنازع جملات قصار است. توی هر بحثی،…

ادامه مطلب

تولد رمان ایرانی / مسعود رضوی

تحول نثر فارسی از وضع متکلف و نیم مرده عصر واپسین صفویه تا اواسط دوران قاجار، مرهون تلاش نویسندگان بزرگی است که کوشیدند پیام تازه ای را به گوش مردم ایران برسانند. روشنگرانی همچون قائم مقام فراهانی، زین العابدین مراغه ای، میرزا فتحعلی آخوند زاده، سیدجمال الدین اسد آبادی و…

ادامه مطلب

خلق و خوی نویسندگان و متفکران بزرگ چگونه بوده است؟ / از جویس تا فلوبر، از فروید تا ناباکوف

هر آدمی برای خودش عاداتی دارد که دیگران این عادات را مبنایی برای شناخت و قضاوت او قرار می دهند. نویسندگان هم همینطور با این تفاوت که در میان آنها عاداهای عجیب غریب کم نبوده است. در این نوشته عادات چندین نویسنده و متفکر جهان را آورده ایم که در نوع خود جالب و عجیب…

ادامه مطلب

یک قرن پس از انقلاب روسیه/ ده کتاب دربارۀ انقلاب روسیه از نظر طارق علی

درست یک‌قرن پیش، در سال ۱۹۱۷، زلزله‌ای عظیم تمام سرزمین‌های شمالی کشور ما را درنوردید. بلشویک‌ها بالاخره در این سال توانستند قدرت سیاسی را در امپراتوری رو به زوالِ روسیه از آن خود کنند و دوران تازه‌ای را برای رسیدن به رؤیای کمونیسم آغاز کنند. طارق علی، نویسندۀ شهیر پاکستانی-بریتانیایی، از انبوه کتاب‌هایی که دربارۀ…

ادامه مطلب

طارق علی از نقش ادبیات در انقلاب اکتبر می‌گوید

ادبیات در فرهنگِ سیاسی‌ای که ولادیمیر لنین در آن بزرگ شد، نقش بسزایی داشت. در رژیم تزاری، انتشار متونِ سیاسی دشوار بود ولی با شعر و رمان سهل‌گیرانه‌تر برخورد می‌شد. سیاست، از همین طریق به ادبیات روسیه نفوذ کرده بود، تاجایی‌که پدر اتحاد جماهیر شوروی، دوست داشت دشمنانش را با شخصیت‌های رمان‌ها مقایسه کند. طارق…

ادامه مطلب

چهارده‌سال بعد از مرگ سعید/ ادوارد سعید را به یادآور

با رسیدن به انتهای سپتامبر، چهاردهمین سال بدون ادوارد سعید نیز سپری شد؛ نظریه‌پرداز ادبی و روشنفکری تأثیرگذار که دربارۀ دامنۀ وسیعی از موضوعات می‌اندیشید. بسیاری از چیزهایی که سعید درباره‌شان نوشت، از شیوۀ ادراک و نمایش شرق از سوی غرب تا مسئلۀ فلسطین، همچنان موضوعاتی داغ هستند. برای گرامیداشت یاد او، مصاحبه‌های کوتاه با…

ادامه مطلب

نقدی بر کتاب « خروس» به مناسبت سالروز تولد ابراهیم گلستان

«خروس»، داستانی چند لایه است و به لحاظ گستردگی معنایی‌اش انتظار نمی‌رود که به برداشت واحدی منجر شود. «خروس» تداعی هرچه که باشد (روشنفکر، جدال سنت و مدرنیته یا حتی پیشگویی انقلاب) بی‌شک یک نماد تمام‌عیار است: در عین اینکه با ظرافت نشانه‌گذاری شده و به مفاهیم متفاوتی ارجاع می‌دهد، با مابه‌ازای مادی‌اش هم پیوندی…

ادامه مطلب

دولت‌آبادی درباره جایزه احمد محمود اظهارنظری نکرد

سكوت رفيق ندا آل‌طيب محمود دولت‌آبادي بهتر مي‌داند درباره جايزه‌اي كه به نام يكي از نزديك‌ترين دوستانش ـ احمد محمود ـ نامگذاري شده است، سكوت كند.  آنان كه مهرماه سال ٨١ در آرامگاه امامزاده طاهر كرج حضور داشتند، حتما چهره درمانده محمود دولت‌آبادي را به ياد دارند كه با نگاهي پريشان شاهد خاكسپاري يكي…

ادامه مطلب

نگاهی به داستان «بازمانده روز» اثر ایشی گورو

ایشی‌گورو و بازمانده روز «بازمانده روز» کازوئو ایشی‌گورو داستان پیش‌خدمت یک خانه اشرافی در انگلستان است؛ پیش‌خدمتی به نام استیونز که در چند روزی که به مرخصی رفته است، خاطراتش را به صورت یادداشت‌های روزانه نقل می‌کند. ماجرا از این قرار است که خانه اشرافی لرد دارلینگتن به یک مرد آمریکایی فروخته شده و اربابِ…

ادامه مطلب

گلستان نخوانده ملا بود!/ نگاه انتقادی جلال آل احمد به ابراهیم گلستان

متن زیر را جلال آل احمد نوشت، با همان نثر خاص خود که اگرچه شتابزده و عصبی می‎تماید، اما در عین حال برای برخی جذاب و تاثیر گذار هم هست. حکایت آل احمد وگلستان که هردو سابقه گرایش به حزب توده را دارند، پر فراز و نشیب بوده و البته در دوره‎ای کاملا با…

ادامه مطلب

به‌مناسبت تجدیدچاپ «چشمهایش» بزرگ علوی

درباره بزرگ علوی حق مطلب را، کم‌وبیش، هوشنگ گلشیری گفته است در مقاله‌ای با عنوان «از هرچه رفته علوی داستان‌نویس است» که درواقع متن سخنرانی اوست برای بزرگداشت ٩٠ سالگی بزرگ علوی. گلشیری که اهل زدوبند نبود و در نقد داستان با احدی شوخی نداشت و منتقد سرسخت رئالیسم سوسیالیستی هم بود، در این مقاله…

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: درباره کازوئو ایشی‌گورو به‌مناسبت نوبل ٢٠١٧

شاید اگر مارکس می‌خواست درباره برخی از ایده‌های مهمش همچون شی‌وارگی و ازخودبیگانگی رمانی بنویسد، «بازمانده روز» اثر کازوئو ایشی‌گورو را می‌‌نوشت. استیونز، شخصیت اصلی «بازمانده روز» تا زمانی طولانی‌ به مدت سی سال در سرای دارلینگتن خدمت می‌کرد، او که به عنوان باتلر* (پیش‌خدمت) در خدمت لرد دارلینگتن بود، چنان با شغل خود یکی…

ادامه مطلب

آفتابش همیشه به تن ما تابیده است / ابراهیم گلستان به روایت مسعود کیمیایی

هنوز با شاملو دشمن است؛ نه شاملو، با تمام آدم‌های دوره خودش، جز محمود هنگوال و برادران میناسیان. هنوز با ساواک مخوف خودش را در بازجویی‌ها می‌داند. اما برای «خاک» نوشت: «کیمیایی سیاسی شده و حرف‌های مد روز می‌زند.» من باید از میان همه داستان‌های خوبش فیلمی می‌ساختم که نساختم و ضرر کردم….

ادامه مطلب

لذت جنون (۳): رمانی که خواندنش ابزار شکنجه شد!

البته خواندن کوه جادو آنقدر پیچیده، سخت‌خوان و غیر قابل فهم نیست که خواندن آن شکنجه محسوب شود؛ شاید اگر اواگاردنر مجبور به خواندن اولیس جیمز جویس یا بیداری فینیگانها شده بود، این ادعا جای تأمل بیشتری داشت!

ادامه مطلب

نگاهی به فیلم «نگار» ساخته رامبد جوان

معمای خودکشی مردی که به وجناتش نمی‌آید دست به خودکشی بزند، درونمایه فیلم «نگار» است. مردی که به جز چند نکته کوتاه و ناقص چیزی از او نمی‌دانیم اما داستان فیلم با مرگ او شروع می‌شود و در ادامه راز مرگ و قتل اوست که فیلم را شکل می‌دهد.

ادامه مطلب

سرقت ادبی/ نگاهی به شباهت‌های ترجمه چند ناشر از مونیکا سمیع زاده تا گوهری

اشباحی که ترجمه می کنند «۱۹۸۴» و «دختر کشیش»، «جنس ضعیف» و «نامه به کودکی که هرگز زاده نشد»، «سقوط» و «دختری در قطار» این‌ها کتاب‌هایی هستند که جلوی نام مترجم شان اسم خانم «مونیکا سمیع زاده» آمده و کتاب‌های «بابالنگ‌دراز»، «بینایی»، «پیرمرد و دریا»‌، «خیابان بوتیک‌های خاموش»، «راز فال ورق»، «شن روان»، «صد سال تنهایی»،…

ادامه مطلب

چشم اندازی به تاریخ فرانسه مدرن در آثار بالزاک

'گفت‌وگو با شهلا خسروشاهی، مترجم«پرومته:زندگی بالزاک» چشم اندازی به تاریخ فرانسه مدرن سایر محمدی «پرومته: زندگی بالزاک»زندگینامه انوره دو بالزاک یکی از غول‌های ادبیات فرانسه است به قلم آندره موروآ، نویسنده و مورخ که در نوشتن زندگینامه‌های داستانی تبحر ویژه‌ای دارد. موروآ در زندگینامه داستانی برآن است تا تجربه رمان‌نویسی را با کار خطیر تاریخ‌نویسی…

ادامه مطلب

گفتگو با مهدی غبرایی، مترجم آثار ایشی گورو در ایران

معرفی کازوئو ایشی گورو به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۷، برخلاف سال گذشته، با استقبال بسیاری از سوی اهالی ادبیات رو به رو شد؛ زیرا پیش از این هم ایشی گورو نویسنده شاخص و سرشناسی بود؛ همچنان که تمام آثار منشترشده اش در ایران نیز بارها به چاپ رسیده است.

ادامه مطلب

غذا به‌مثابۀ درمان/ هر غذایی فلسفۀ خودش را دارد

هر یک از ما به‌نحوی نامتوازن هستیم. مثلاً یکی از ما بیش‌ازحد متفکر یا احساسی است، دیگری صفات مردانه یا زنانهٔ زیادی دارد و شخصی دیگر بیش‌ازحد آرام یا بی‌قرار است. غذایی که ما دوست داریم، غالباً همان چیزی است که کمبودی را در بدن یا روان ما جبران می‌کند؛ یعنی غذایی که در ما…

ادامه مطلب