رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

بایگانی ماهانه: مارس 2013

خانه هایی که برزگان ادبیات ما را پروراندند در معرض نابودی ست!

زیاد شنیده‌ایم كه در جهان دست‌نوشته‌ای از شاعر یا نویسنده‌ای در حراج با قیمت بالایی به فروش رفته یا این‌كه خانه‌ی فلان شاعر و نویسنده موزه شده است. اما این اتفاق‌ها برای نویسندگان و شاعران ما نمی‌افتد و در عوض، به میراث آن‌ها چوب حراج هم می‌زنیم.  شاید گذشته از اثر مكتوب هر شاعر و…

ادامه مطلب

هرنوشته ای در رد یا تایید یک اثر، نقد نیست!

مقدمه از جمله شاخص‌های ارزیابی پیشرفتگی یا عقب‌ماندگی فرهنگیِ هر جامعه‌ای، شمار کتاب‌هایی است که در آن جامعه منتشر می‌شوند. هرچقدر تعداد کتاب‌های جدید و نیز تعداد خوانندگان آن کتاب‌ها بیشتر باشد، افق فکری آحاد جامعه می‌تواند بازتر و شامل‌شونده‌تر باشد. متقابلاً هرچقدر شمار کتاب و خوانندگان کتاب در جامعه‌ای کمتر باشد، می‌توان احتمال داد…

ادامه مطلب

فلسفه‌ی آیین‌های نوروزی

سر آغاز جشن ِ نوروز، روز نخست ماه فروردین (روز اورمزد) است و چون برخلاف سایر جشن‌ها برابری نام ماه و روز را به دوش نمی‌کشد، بر سایر جشن‌ها‌ی ایران باستان برتری دارد. در مورد پیدایی این جشن افسانه‌های بسیار است، اما آنچه به آن جنبه‌ی راز وارگی می‌بخشد آیین‌های بسیاری است که روزهای قبل…

ادامه مطلب

سینما بهشت (۴): سرگیجه اثر آلفرد هیچکاک

سرگیجه   Vertigo - 1958 کارگردان : آلفرد هیچکاک نویسنده : الک کاپل  بازیگران: جیمز استوارت- کیم نواک خلاصه داستان : پلیسی در یک تعقیب و گریز بروی پشت بام های سان فرانسیسکو کشته می شود و باعث مرگ کارگاه اسکاتی فرگوسن است . وی از ارتفاع بشدت می ترسد . او که دچار عذاب وجدان شده…

ادامه مطلب

ادبیات؛ نه زنانه و نه مردانه، انسانی

موضوع اصلی ادبیات به عنوان شاخه ای از هنر، و همراه هنر به مثابه شاخه ای از معرفت اجتماعی بشر، انسان است، چه در وجه فردی و چه در وجه اجتماعی آن. از این دیدگاه انسان ها از هر جنس و نژاد و سنی، اعم از زن و مرد، سیاه و سفید و زرد و…

ادامه مطلب

هدیه تهرانی؛ شمایل استقلال و اعتماد به نفس

از میانه‎ی دهه هفتاد تا اوایل دهه هشتاد ستاره بی‎رقیب سینمای ایران بود، فیزیک متفاوت او با دیگر ستاره‎های سینمای ایران از یک سو و ایفای کاراکتر دخترانی مستقل که در برابر جنس محالف از خودشان ضعف نشان نمی‎دهند از دیگر سو باعث شد که به عنوان شمایل دختری دست‎نیافتنی شهرتش در میان مخاطبان سینما…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۵۴): «تا دنیا دنیاست» اثر ایرج پزشک نیا

«تا دنیا دنیاست»   اثر  ایرج پزشك نیا در یكی از شهرهای عالم با مرتاض جوانی آشنا شدم كه فن دزدیدن روح را بمن آموخت. میگفت: روح را مردم بدرستی نمی شناسند و نمیدانند كه آنهم از هر حیث شبیه سایر اعضای بدن است. مثل دست، مثل پا و مثل گوش... و همانطور كه دست…

ادامه مطلب

شفیعی کدکنی: شهرت شاملو به خاطر جوسازی مطبوعات است!

دیدگاه جالب شفیعی کدکنی درباره احمد شاملو: شهرت و اعتبار شاملو نتیجه پنجاه ـ شصت سال حضور مستمر در روزنامه‌هاست! مدتی حزب توده شاملو را بزرگ می‌کرد، بعد سلطنت‌طلب‌ها، بعد چریک‌ها، حالا هم ناراضیان از اوضاع کنونی. و این بزرگ کردن‌ها به هیچ وجه صددرصد به شعر او مربوط نیست، مربوط به موقع‌شناسی اوست و…

ادامه مطلب

تهران چگونه پایتخت ایران شد؟

آنچه در ادامه می خوانید متن گفتگویی است که چند سال پیش به صورت رادیویی با داریوش شهبازی محقق و پژوهشگر در حوزه تاریخ معاصر و به ویژه تاریخ تهران انجام شده اشت. استاد شهبازی در این گفتگو به روایت پیشینه تهران و چگونگی بدل شدن آن به پایتخت ایران پرداخته اند. *** چه باید کرد…

ادامه مطلب

خسرو شکیبایی به روایت خسرو شکیبایی

«خسرو شکیبایی، زاده خاک پاک تهرون، بزرگ شده بازارچه قنات‌آباد، مخلص تمام عاشقای ایرون و همین حالای ایرون. متولد هفتم فروردین 1323. » هفتم فروردین ماه سالروز تولد 69 سالگی خسرو شکیبایی بازیگر محبوب نقش هامون ساخته داریوش مهرجویی.  خسرو شکیبایی فارغ‌التحصیل بازیگری از دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، با بازی در نقش کوتاهی در…

ادامه مطلب

آثار تاریخی در گستره تهران؛ مقاله ای از استاد داریوش شهبازی

گستره تهران ناحیه ای است، از دماوند تا آن سوی کرج و ارتفاعات لواسان و فشم و شهرستانک تا جلگه های جنوبی ری و ورامین . این ناحیه از سرزمین ایران که امروز به لطف پایتخت شدن شهر کوچک ( داخل حصار صفوی) تهران، از شهرت واهمیت فراوانی بر خوردار است. سوای یکی دو قرن…

ادامه مطلب

تهران در گذر زمان؛ گفتگویی با سید عبداله انوار

استاد «سيد عبداله انوار» را  همگان نيك مي‌شناسند؛ دانشي مردي از جنس كتاب و كتابت و انديشه. او كه انوار معرفتش به سبب پر‌خواندن و پر‌جستجو‌گري در حوزه‌ی انديشه‌ی علمي ، هر روز شعله‌ورتر گشته و چون منبعي پرتوفشان، آرام‌بخش جان پر تلاطم خواهندگان علم و دانايي شده است. ابرام و پافشاري ما بر دانستن…

ادامه مطلب

دارالمجانین مقاله ای از محمّدعلی همایون‌کاتوزیان

مهم ترین دلیل توفیق تاریخی یکی بود و یکی نبود این بود که همه ناخودآگاهانه منتظرش بودند یعنی همه (بدون اینکه خود بدانندیا به یکدیگر بگویند) منتظر گُردی بودند که گرز داستان نویسی جدید را -که پیش از این شروع شده ولی هنوز جانیفتاده بود- محکم بر زمین کوبد و جا اندازد. امّا اینکه جمال…

ادامه مطلب

سینما بهشت (۳): «اسب کهر را بنگر» شاهکار فرد زینه مان

اسب کهر را بنگر/ BEHOLD A PALE HORSE کارگردان: فرد زینه مان فیلمنامه: ج.پ میلر، بر مبنای داستانی نوشته ی امریک پرسبرگر. فیلمبردار: ژان بادال موسیقی: موریس ژار بازیگران: گری گوری پک، آنتونی کوئین، عمر شریف، میلدرد داناک، ریمون پلگرن، پائولو استوپا ساخت 1964، سیاه و سفید،120 دقیقه. خلاصه داستان: "مانوئل آریگوئز" مبارز مخالف حکومت اسپانیا در زمان فرانکواست که پس از…

ادامه مطلب

تهران ۱۱۷ سال پیش!

تهران ۱۱۷ سال پیش/ احمد امین/ ترجمه: محمود غروی/ در سال ۱۳۱۱ هجری قمری یعنی در اواخر سالهای سلطنت ناصرالدین‌شاه، سرهنگ احمد امین وابسته نظامی و مباشر سفارت عثمانی در تهران رساله‌ای تحت عنوان «ایران» به خط خود تنظیم و بدولت عثمانی تسلیم داشته است. این رساله که اصل آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه استانبول نگهداری…

ادامه مطلب

طهران چگونه تهران شد؟!/ نوشته ای از عباس اقبال آشتیانی

از طهران تا تهران عباس اقبال آشتیانی این اواخر ظاهراً به دستور فرهنگستان، چنین معمول شده است که نام «طهران» پایتخت دولت شاهنشاهی را «تهران» با «تاء دو نقطه» بنویسند و چنین می‌نماید که غرض کسانی که این پیشنهاد را کرده و رأی خود را در این مورد به کرسی قبولی نشانده‌اند، تا حدی تبعیت…

ادامه مطلب

مهمان ناخوانده در سینمای فارسی؛ حکایت ورود نخستین محصل سینما به وطن!

قلمی تند و بیانی صریح و بی تعارف داشت، همچنین نگاهی ایده‎آل‎گرا و سختگیر؛ از نخستین محصلان ایرانی مدرسه سینمایی ایدک در فرانسه بود، دوره‎ای را هم در دانشگاه سوربن گذرانده و مقطعی را هم به عنوان کار آموزی دستیاری فیلمسازان فرانسوی را کرده بود. با سینمای مترقی و پیشرو جهان آشنایی داشت و جالب…

ادامه مطلب

یادی از ژرژ سیمنون خالق کمیسر مگره

ژرژ سیمنون، داستان نویس فرانسوی بلژیكی تبار را به دلیل داستان هایی كه در ژانر كارآگاهی نوشته، در شمار یكی از بهترین و ماهرترین نویسندگان این ژانر ادبی به شمار می آورند. او خالق یكی از شخصیت های ماندگار ادبیات پلیسی یعنی كارآگاه مگره است. سیمنون بیش از 200 رمان، 150 رمان کوتاه، یک سناریو…

ادامه مطلب

نگاهی به فلین بودن (پل وِیتس)، تمکین (کرگ زوبل) و ربوده‌شده۲ (الیویه مگاتون)

  فلین بودن Being Flynn نویسنده و کارگردان: پل وِیتس. بازیگران: رابرت دنیرو (جاناتان فلین)، جولین مور (جودی فلین)، پل دِینو (نیک فلین)، الیویا تریلبی (دنیس). محصول ۲۰۱۲ آمریکا، ۱۰۲ دقیقه. نیک فلین از کودکی به نویسندگی علاقه‌مند بوده ولی در ۲۴ سالگی به موفقیتی در این زمینه نرسیده است. روزی ناگهان پدرش كه نیك هجده سال…

ادامه مطلب

یک گفتگو با هوشنگ کاووسی کارگردان و منتقد سینما

کتاب" نوشتن با دوربين" فحش نامه ابراهيم گلستان به اهالي سينما و ادبيات نيست اما متاسفانه به قول گلستان " ما غرقه در عادت، غريبه به سنجش، به رسم ها تسليم " هستيم . در اين کتاب همه به تيغ نقد گلستان مثله نشدند.يکي از کساني که گلستان او را مي ستايد هوشنگ کاووسي است،…

ادامه مطلب

نامه ناصر ملک مطیعی به دکتر هوشنگ کاووسی

در میانه‎ی دهه‎ی سی دکتر هوشنگ کاووسی پس از مدتی این در و آن در زدن و به نتیجه نرسیدن با صاحبان سرمایه در سینمای ایران، سرانجام نخستین فیلم خود را با نام هفده روز به اعدام جلوی دوربین برد، فیلمی که در آن ناصر ملک مطیعی نخستین جوان اول و ستاره سینما ایران به…

ادامه مطلب

هوشنگ کاووسی، فیلمفارسی و نقد فیلم در ایران

با درگذشت دکتر هوشنک کاووسی، سینمای ایران یکی از قدیمی‌ترین و سر‌شناس‌ترین منتقدان سینمایی خود را از دست داد. هوشنگ کاووسی نوشتن درباره سینما را از سال ۱۳۳۲ در مجله ستاره سینما و نشریات دیگر آغاز کرد و به همراه منتقدانی چون روبرت اکهارت، هژیر داریوش، ماشاءالله ناظریان و سیامک پورزند از مؤسسان نخستین «انجمن…

ادامه مطلب

مبدع «فیلمفارسی» از میان ما رفت

امیرهوشنگ کاووسی، یکی از نخستین منتقدان سینمایی ایران، در تهران درگذشت. دکتر کاوسی طی شش دهه با نوشتن ده‌ها مقاله درباره فیلم و هنر سینما، در تکوین و ارتقای آگاهی سینمایی در ایران مؤثر بود. او به ویژه در انتقاد تند از «بی‌مایگی» و «ابتذالی» که در سالهای پیش از انقلاب، سینمای ایران را فرا…

ادامه مطلب

نگاهی به «قیصر، چهل سال بعد» ساخته مسعود نجفی

حالا دیگر بیش از چهل سال  از ساخته شدن و اکران عمومی قیصر می‎گذرد. فیلمی که در اواخر دهه چهل بیش از چهار میلیون تومان در دو اکران پشت سرهم (فقط در شهر تهران) فروش داشته {باتوجه به بهای بلیط یک تا دوتومانی آن روزها بیش از دومیلیون نفر فقط در تهران تماشاگر آن بوده…

ادامه مطلب

تهران؛ از دیروز تا امروز (مقایسه ای نقطه به نقطه میان تهران امروز و تهران قدیم)

آنچه در ادامه مشاهده خواهید کرد مجموعه ای دیدنی ست از عکس های تهران، از تهران قدیم تا تهران هویت باخته امروز! در کنار عکس هر نقطه از تهران  قدیم نمونه ای ازعکس همان نقطه در تهران امروز نیر قرارداده شده... این قیاس به خوبی گواه آن چیزی ست که در طول این سال ها…

ادامه مطلب

نگاهر به زندگی و آثار فرناندو پسوآ

«فرناندو پسوآ» در 13 ژوئن 1888 در لیسبون پرتغال به‌ دنیا آمد. پدر او منتقد پرشور موسیقی و کارمند دولت بود و مادر دانش‌آموخته‌اش خواندن و نوشتن را از نخستین سال‌های کودکی به او آموخت. او در پنج‌سالگی پدر و یک ماه پس از آن برادر کوچکش را از دست داد. دو سال بعد به…

ادامه مطلب

نگاهی به فیلمهای: میراث بورن (تونی گیلروی)، به اسپایدرمن شگفت‌انگیز (مارک وب) و هولی موتورز (لئو کاراکس)

میراث بورن The Bourne Legacy كارگردان: تونی گیلروی، فیلم‌نامه: تونی گیلروی، دن گیلروی، بازیگران: جرمی رنر (آرون كراس)، ادوارد نورتن (اریك بایر)، ریچل وایز (دكتر مارتا شیرینگ). محصول ۲۰۱۲، ۱۳۵ دقیقه. حوادث این فیلم حدوداً هم‌زمان با وقایع فیلم قبلی این مجموعه یعنی اولتیماتوم بورن اتفاق می‌افتد. در این قسمت قهرمان جدیدی به نام آرون كراس معرفی می‌شود و…

ادامه مطلب

جوانمرگی در نثر معاصر فارسی به روایت هوشنگ گلشیری

در پاییز ۱۳۵۶، کانون نویسندگان ایران با همکاری انستیتو گوته در ایران ده شب شعر و سخنرانی در باغ سفارت آلمان برگزار کرد که به شب های شعر گوته معروف شدند. بیش از شصت نویسنده و شاعر در این شب ها علیه فضای اختناق و سانسور حاکم شعر خواندند و سخنرانی کردند. جمعیت عظیمی از…

ادامه مطلب

آیا هوشنگ گلشیری نویسنده ای پست مدرن بود؟

گلشیری نویسنده ای مدرن بود یا پست مدرن ؟ این پرسشی است که در خلال مطالعاتم درباره او و داستانهایش برایم پیش آمد برای رسیدن به جواب ابتدا تعاریف مدرن و پسامدرن را می آورم سپس به معرفی جیمز جویس نویسنده ی مدرن و فرانش کافکا نویسنده پست مدرن می پردازم ، البته در این…

ادامه مطلب

حاشیه‌ای درباره هوشنگ گلشیری و زیبایی‌شناسی زوال

شانزده خردادماه درگذشت هوشنگ گلشیری بود. که باوجود نبودن او تبدیل به پروسه‌ای از بازخوانی، نقد، یادآوری و تماشای امضای پررنگ او بود در ادبیات ایران. این فرآیند حضور و زندگی در ذهن نویسندگان جدید ایران به گلشیری وضعیتی چند سویه بخشید. از سویی، با حجمی از اقتدار روایی – زیبایی‌شناسانه روبه‌رو بودیم که سایه…

ادامه مطلب