رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

جلال آل‌احمد؛ سنگ روضه‌خوانی مدرن بر گور سنت

جلال آل‌احمد از جمله روشنفکران ایرانی‌ست که شناختنش می‌تواند به شناخت جامعه‌ای راه ببرد که او در آن می‌زیست. اسد سیف، منتقد ادبی، در صدمین زادروز آل‌احمد، با نگاهی به آثار او تلاش کرده چنین پیوندی را ترسیم کند.

ادامه مطلب

از مارکس ادیب و شاعر چه می‌دانید؟

کمتر کسی است که سرمایه را خوانده باشد، و لابه‌لای توضیحات پیچیدۀ مارکس دربارۀ ارزش و کالا و کار و سرمایه‌داری، از طنازی‌های هوشمندانۀ او نخندیده باشد، از خشم آتشناک او به خشم نیامده باشد، با توصیفات زندۀ او همراه نشده باشد. نثر غنی و پرشور مارکس، حاصل مطالعات عمیق و شگفت‌انگیز او در آثار…

ادامه مطلب

نگاه جواد اسحاقیان به «تنهایی پرهیاهو» اثر بهومیل هرابال

ین کتاب در روزگار چیرگی حزب کمونیست کشور و وابسته ی “اتحاد شوروی” پیشین و هنگامی نوشته می شد که نیروهای “پیمان ورشو” در سال ۱۹۶۹ خاک کشور او را اشغال کردند و نهاد جهنمی سانسور در ۱۹۷۶ به این رمان کوتاه اجازه ی انتشار رسمی نداد. با این همه، این اثر به صورت غیررسمی…

ادامه مطلب

بیرون آمدن از زیر شنل گوگول / حمیدرضا امیدی‌سرور

برای جوانی که شیفته گوگول بود و در ابتدای راه نویسندگی از سبک کار این چهره نامدار ادبیات (به ویژه از داستان شنل) تاثیر گرفته بود؛ هیچ تشویقی بهتر از این نمی توانست باشد که او را گوگول آینده روسیه بخوانند… به همین دلیل بود که داستایفسکی این جریان را «شعف‌انگیزترین لحظه حیاتش» می‌نامید. ماجرا…

ادامه مطلب

معرفی کوتاه کتاب “با بوطیقای نو در سرگذشت حاجی بابای اصفهانی” نوشته ی “جیمز موریر”

“جیمز موریه” (موریر) از جمله وابستگان سفارت انگلیس در ایران در روزگار “فتحعلی شاه قاجار” بوده و طبعاً به اشاره ی رؤسای خود به خبرچینی، رشوه دهی و پیشبرد اهداف تباه دولتش می پرداخته و سیمایی که از ایرانیان و کارگزاران ایرانی ترسیم کرده، اغراق آمیز و خصمانه بوده است.

ادامه مطلب

نگاهی به «صدرالدین الهی دستم بگرفت و پا به پا برد….» اثر مهین میلانی

بیش از نیم قرن پیش، زمانی که در تهران دانشجو بودم، با قلم دکتر صدرالدین الهی آشنا شدم. در آن زمان مجادله ی بین عبدالرحمان فرامرزی و دکتر الهی در محافل روشنفکری ایران جنجال آفریده بود. همانطور که خانم میلانی در کتاب بالا نوشته است، دکتر الهی “یک آدم مدرن بود” و طرفدار سرسخت شعر…

ادامه مطلب

داستان آدینه: «سال ستاره دنباله‌دار» از احمد آرام

داستان کوتاه «سال ستاره دنباله‌دار» نوشته احمد آرام، از زبانِ «من‌راوی» روایت می‌شود؛ اما داستان داستانِ «ما»ست؛ مایی‌که به‌شدت تحت‌تأثیر باورهای خرافی است؛ داستان تاها، قسّامه، مشکور، جافی، گندم و خیلی‌های دیگر. من‌راویِ داستان که «جافی صدایش می‌زنند» شنونده و راوی ناظری است که با نقل‌قول‌هایی از دیگران، جهان داستان را که بندری است بر…

ادامه مطلب

چگونه از یک داستان‌ِ ضدجنگ، به دنیای بدون جنگ می‌رسیم؟

وقتی از داستان‌های ضدجنگ سخن می‌گوییم، نگاه‌مان برمی‌گردد به ابتدای آفرینش؛ آن‌جا که قابیل با دو تکه سنگ به سر هابیل کوبید و او را کُشت. این آغازی است از کُشتنِ انسان و شروعِ داستان‌ها و اسطوره‌ها و افسانه‌های جنگی و به‌دنبال آن ضدجنگ

ادامه مطلب

«دروازه خورشید» اثر الیاس خوری/ هزار و یک شب بی­خوابی

«بچه گریه می‌کرد و زن نان را می‌دوخت. نانِ کامل را داد دست بچه و به او گفت ساکت شود بچه نان را نصف کرد و دوباره زد زیر گریه. اینجا بود که مادر پسرش را کشت.» از این روایت‌های هولناک در دروازه خورشید زیاد می‌بینید.

ادامه مطلب

جنگ‌ها مصداق هولناکی از تقسیم جهان با دیوارهای واقعی و استعاری هستند

هاروکی موراکامی، پرفروش‌ترین نویسنده‌ی ژاپنی در مصاحبه‌‌ی تازه‌ای که در اکتبر ۲۰۲۳ با آسوشیتد پرس انجام داده می‌گوید که به‌شدت تحت تاثیر منازعات خونین در نوار غزه قرارگرفته‌‌است و با این‌که دوستان یهودی بسیاری دارد، وخامت حال فلسطینی‌ها را نیز درک می‌کند

ادامه مطلب

جواد اسحاقیان

جواد اسحاقیان: به دار کشیده شدن را بر تن در دادن به ننگ، برمیگزینم!

آنچه می خوانید گفتگویی است که گردانندگان مجله ی ادبی – فرهنگی «پرهیب» با جواد اسحاقیان ترتیب داده اند. پاسخ های اسحاقیان به این پرسش ها سوای جنبه های گوناگونی که دارند، از یک منظر برای «مد و مه» و مخاطبانش دارای اهمیت بسیار است و آن اینکه در ماه های اخیر بخش مهمی…

ادامه مطلب

چالز بوکفسکی

جهان داستان (۳۷) : «ناقوس برای مرگ کسی نمی‌زند» اثر چالز بوکفسکی

چارلز بوکُفسکی (۱۹۹۴-۱۹۲۰) شاعر و داستان‌نویس فقید آمریکایی است. «عامه‌پسند» و «هالیوود» از آثار شناخته‌شده او در داستان است. بوکُفسکی به دلیل سبک متفاوتش در شاعری و نویسندگی و نشان‌دادن لایه‌های تاریک زندگی و فقر در آمریکا مورد توجه قرار گرفت.

ادامه مطلب

جوهر همسان تنهایی و مرگ/ هانس فالادا و «همه تنها می‌میرند»

هانس فالادا یکی از پرحاشیه‌ترین نویسندگان آلمانی نیمه‌ی اول قرن بیستم است. در طی دوره‌ی نوجوانی و جوانی، روح سرکش و عصیان‌گرش او را از پیمودن روال طبیعی زندگی‌اش بازداشت. در مسیر تحصیل و نویسندگی خطرات و پیچ و خم‌های بسیاری را تجربه کرد و چندین بار با الهام از آثار ادبی که شیفته‌شان بود،…

ادامه مطلب

نگاه جواد اسحاقیان به «از روزگار رفته حکایت» اثر ابراهیم گلستان

جفت های متقابل” (Contrasting Pairs) یک شگرد ادبی است. واژه ی contrast از ریشه ی لاتینی contra stare به معنی “نقطه ی مقابل ” (stand against) گرفته شده که خود دو گونه است: نخست “تقابل نقطه به نقطه” (point – by- point contrast) که مطابق آن نویسنده ابتدا به ویژگی های یک موضوع می پردازد…

ادامه مطلب

یون فوسه و نوبل ۲۰۲۳/ صدای صلح و انسانیت

یون فوسه با دریافت جایزه نوبل ادبیات حالا به مشهورترین نویسنده نروژی ادبیات داستانی معاصر تبدیل شده است. او که بعد از هنریک ایبسن، بزرگ‌ترین نمایش‌نامه‌نویس نروژ است، جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۳ را به‌خاطر «نمایش‌نامه‌ها و نثرهای بدیعش که به ناگفتنی‌ها صدا می‌دهد» دریافت کرد

ادامه مطلب

پوچی و بی معنایی حکومت خودکامگان/ «تت‌ها» اثر ایشتوان اُرکِنی

ایشتوان اُرکِنی که به نویسنده‌ی قصه‌های یک دقیقه‌ای معروف است، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های ادبیات قرن بیستم مجارستان به شمار می‌آید. زندگی پر فراز و نشیب او با حواشی بسیار قبل، حین و بعد از جنگ جهانی دوم درآمیخته است و به همین خاطر تنوع وسیعی در آثار داستانی‌اش دیده می‌شود

ادامه مطلب

زشتی‌های پیدا و پنهان جنگ به روایت اثر تازه‌یاب لویی فردیناند سلین

لویی فردینان سلین یکی از غول‌های قرن بیستم بود که آثار درخشانی از جمله «سفر به انتهای شب»‌اش جزو مهم‌ترین آثار ادبیات جهان است. شصت سال پس از مرگ سلین (۱۹۶۱)، رمانی به نام «جنگ» از سلین منتشر شده که بار دیگر نام او را سر زبان‌ها انداخته است.

ادامه مطلب

زنان و جنگ در داستان‌های کوتاه موپاسان

ی دو موپاسان در فرانسه قرن نوزدهم شیوه‌ی تازه‌ای را در داستان کوتاه بنیان نهاد. در طول قرن بیستم در جهان داستان، محبوب عوام بود و مورد ستایش خواص. بسیاری از نویسندگان مشهور، در نهان و یا به عیان او را ستوده‌ و از روش او الهام گرفته‌اند، تولستوی، رمان «بل آمی» و به روایتی…

ادامه مطلب

نگاهی به یک گفتگوی بلند با ابراهیم گلستان / مهین میلانی

این مصاحبه ی طولانی حدود بیست سال پیش از انتشار، یعنی در ۸۰ سالگی ابراهیم گلستان توسط سیروس علی نژاد سردبیر مجله ی آدینه در سال های ۶۰ و ۷۰ در چند روز انجام گرفت و سال گذشته (۱۴۰۰) در صد سالگیِ وی از طریق انتشارات آسو(دفترهای آسو ۱۷) به صورت کتاب در صد صفحه…

ادامه مطلب

درباره تاریخ گریه: پژوهشی در باب شیون و زاری / احمد آفتابی

کتاب «تاریخ گریه»  [میژووی گریان: لیکولینه وه یه کی گشتگیره له‌سه‌ر گریان]، حاوی ۳۵ جستار از نویسنده کُردِ متولدِ کرکوکِ عراق، صلاح حسن پهلوان [سه‌لاح حه‌سه‌ن پاله‌وان] است که با ترکیبی از نظرگاه‌های فلسفی، تاریخی، ادبی، روان شناختی، جامعه‌شناختی و حتی زیست‌شناختی، به مقوله گریه، شیون و زاری، در طول تاریخ بشر و پهنه جغرافیای…

ادامه مطلب

یوگنی وادالازکین : آرمانشهر محکوم به فنا است

یوگنی وادالازکین (۱۹۶۴ کی‌یف) در میان نویسندگان معاصر روسیه، یکی از شناخته‌شده‌ترین‌ها در جهان است. کارنامه او با انبوهی از جوایز ادبی در روسیه و خارج از روسیه، نشان از اقبال بسیار از آثار او دارد. در ایران نیز دو اثر شاخص او تا امروز منتشر شده، یکی «هوانورد» با ترجمه زینب یونسی و اکنون…

ادامه مطلب

افتخار می‌کنم که کتاب نمی‌خوانم!

کانیه وست، رپر و سلبریتی آمریکایی، در مصاحبه‌ای به مناسبت انتشار کتاب خودش گفته بود «اهل کتاب نیستم» و «افتخار می‌کنم که کتاب نمی‌خوانم». در همان روزها سم بَنکمَن ‌فرید، اعجوبۀ سابق دنیای فناوری، نیز به خبرنگاری گفته بود «به نظرم اگر کتاب بنویسید یعنی گند زده‌اید، همه‌چیز را می‌شود در یک پست وبلاگی شش‌پاراگرافی…

ادامه مطلب

«بالزاک در آینه» (۴) اثر زیگ بریت اِسوان / در سایه‌‌ی انقلاب

در ماه مه ۱۸۳۰، فرستاده‌ی گروهی از اشراف‌زادگان فرانسه به نام «پُلی نی یَک[۱]» به سند مقدس، یعنی قانون اساسی حمله کرد. «سَنت بوو[۲]» که چندسالی از بالزاک کوچک‌تربود در نامه‌ای مشخص ساخته‌بود که این کار، آرامش ملی را به خطر می‌اندازد.

ادامه مطلب

ابراهیم گلستانی که من می‌شناختم / پرویز جاهد

ابراهیم گلستان، چند روز قبل در سن صد و یک سالگی از دنیا رفت. مرگ او نیز همان زندگی پرماجرایش، جنجال‌آفرین شد و زلزله‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به پا کرد. در کنار سوگ‌نامه‌ها و مطالبی که در ستایش گلستان و دستاوردهای ادبی و سینمایی او نوشته شد، سیل فحش‌ها و ناسزاها بود…

ادامه مطلب