رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

نگاهی به « پرنسس پابرهنه» اثر اریک امانوئل اشمیت

اریک امانوئل اشمیت در مجموعه داستان «پرنسس پابرهنه» از دنیای ذهنی انسان معاصر می گوید و به واکاویدن لایه های پنهان و عقده های خفته در ناخود آگاه او  می پردازد . شخصیت هایی که او در این مجموعه به تصویر می کشد در اکثر موارد به طبقات بالای اجتماع تعلق دارند  و در چنبره…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «ظرافت جوجه تیغی» اثر موریل باربری

ظرافت جوجه تیغی دومین رمان خانمموریل باربری نویسنده چهل ساله‌ی فرانسوی است. داستان از نگاه دو نفر به طور متناوب روایت می شود و پیش می رود. " رُنه" پنجاه و چهار ساله‌ سرایدار  یك آپارتمان هشت طبقه در محله ی پولدارهاست. او  بر خلاف ظاهرش یك سرایدارمعمولی نیست و اگر نقاب از چهره بردارد…

ادامه مطلب

گونه شناسی داستان کارآگاهی (۲): تریلر

داستان آن چیزی است که که در زندگی اتفاق می‌افتد و پلات آن شیوه‌ایی است که مولف داستان را با تمسک به آن به ما ارائه می‌دهد. مفهوم اول به واقعیت بیرون کشیده شده پاسخ می‌دهد، به وقایعی که مشابه آن چیزهایی است که در زندگی خود ما نیز رخ می‌دهد و دومی به خود…

ادامه مطلب

رمان نویس به ما چه می دهد

می توان به سادگی گفت که چون کتاب ها موضوع ها و زمینه های گونه گونی دارند؛ از داستان گرفته تا زندگینامه و شعر، باید آنها را از هم جدا کنیم و آنچه را که بیشتر درخور و مناسب حال ماست، از میانشان برگزینیم. با این همه کمتر خواننده یی است که بداند هر کتابی…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۳۷): «معصوم چهارم» اثر هوشنگ گلشیری

روزهای گذشته مصادف بود با سالمرگ هوشنگ گلشیری، به همین مناسبت یکی دیگر از معصوم‎های او را برای انتشار در بخش داستان‎های آدینه‎ی «مد و مه» برگزیدیم، با این توضیح که چندی پیش در همین بخش داستان معصوم دوم را از این نویسنده منتشر کردیم. *** معصوم چهارم هوشنگ گلشیری حالم خوب نیست. نمی‌توانم…

ادامه مطلب

گونه شناسی داستان کارآگاهی (بخش اول)

«گونه شناسی داستان کاراگاهی»داستان کارآگاهی را نمی‌توان در انواع مختلف دسته‌بندی کرد. بیشتر پیشنهاد می‌شود به جای آن از طبقه‌بندی تاریخی آن در فرم‌های مختلف استفاده کرد.(بوالیو و نارسژاک ، رمان پلیسی، ۱۹۶۴) اگر از این نظر به عنوان پیشگفتار بر مقاله‌ایی استفاده کردم که منحصراً به بررسی گونه‌های داستان کارآگاهی می‌پردازد، به دلیل تأکید…

ادامه مطلب

نگاهی به «چه سینما رفتنی داشتی یدو ؟» اثر قباد آذر آیین

خوانش هر داستانی اسلوب و ابزاری را طلب می کند ، برای اینکه خواننده متنی را فهم کند باید میان عناصر و مولفه های متن انسجام و هماهنگی موجود باشد .واین همان طبیعی سازی است که کالر راجع به آن می گوید طبیعی ساختن یک متن عبارت است از پیوند زدن متن به نوعی سخن…

ادامه مطلب

امروز شنبه، فهمیدم که یوسف آن نویسنده‌ای که فکر می‌کردم نیست!

یک: خب، پس بهتر است از یادداشتی شروع کنیم که یوسف انصاری پشت جلد کتابش «امروز شنبه» نوشته است:«از سینه به سینه نقل شدن خسته شده‌ام[...] شاید بشود گفت وای به حال ملتی که ادبیات مکتوب نداشته باشد. شاید به همین دلیل به سرعت در حال مکتوب کردن خود هستیم.» و گذار از فرهنگ شفاهی به…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «جن نامه» اثر هوشنگ گلشیری

«جن‎نامه» درایران منتشر نشد، نشر باران در سوئد آن را به شکلی محدود منتشر کرد و از همین رو در زمان خود آنگونه که باید دیده نشد و به عبارتی همانند بسیاری از آثاری که در خارج از کشور منتشر می‎شوند، متولد نشده به جوانمرگی دچار شد. این درحالی‎ست که جن‎نامه  در سالهای اخیر چه…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۳۶): «گرما در سال صفر» اثر شهرنوش پارسی پور

شهرنوش پارسی‎پور سه بار نامش سرزبان‎ها افتاد، دوبار برای ویژگی ‎های درون متنی آثارش و یکبار هم که بسیار پر سروصدا تر بود، به دلیل مسائل برون متنی که در پیرامون یکی دیگر از آثار داستانی‎اش شکل گرفت. اولین بار در میانه دهه پنجاه بود که بعد  از انتشار مجموعه داستان "آویزهای بلور" رمان قابل…

ادامه مطلب

«خواب بزرگ» اثر ریموند چندلر

ریموند چندلر اولین رمانش «خواب بزرگ» را در سال 1939 و صرفا در عرض سه ماه به نگارش در آورد.  به زعم چندلر،  دو پلات از این رمان یعنی "جریان حق‌السکوت" و "ناپدید شدن" را از روی دو داستان «آدمکشی زیر باران» و «پرده» به قلم خودش که به تازگی در «ماسک…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «ایراندخت» نوشته بهنام ناصح

رمان ایراندخت برشی از تاریخ ایران است که بااستفاده از تکنیک‎هایی جالب توجه از سوی  نویسنده، شکل روایت داستانی گرفته است .این رمان در واقع بازگو کننده معظلات اجتماعی دوره ساسانی نیز به شمار می آید. البته در خوانش دقیق این کتاب ما می توانیم تشابه هایی نیز از عصر حاضردر آن بیابیم در این…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «ایاز مرد و تورا ندید» نوشته‎‎‎‎‎‎‎ی مهدی ابراهیم‎‎‎‎‎‎‎پور

" ایاز مرد و تورا ندید" نوشته‎‎‎‎‎‎‎ی مهدی ابراهیم‎‎‎‎‎‎‎پور شامل شش داستان کوتاه است که توسط نشر افراز به چاپ رسیده. ابتدا هر داستان را به طور جداگانه  بررسی می‎‎‎‎‎‎‎کنیم تا در نهایت بتوانیم به یک جمع‎‎‎‎‎‎‎بندی  برسیم. اولین داستان این مجموعه" عمویی که زود تمام شد "  نام دارد. راوی داستان دختر نوجوانی است…

ادامه مطلب

سوفوکل، فروید و صادق هدایت!

پرسیدن از خود برای شناختن خود و گره زدن روایت‎ خودشناسی به روایت گسترده‎تر تاریخ و فرهنگ.کاویدن دیروز برای شناختن ریشه‎ی نابسامانی‎های امروز دانش‎ روانکاوی و ادیپ سوفوکل را به هم نزدیک می‎کند.ادیپ، به بهای‎ از دست دادن بیناییش، به دیروز نگاه می‎کند تا امروز را بشناسد و،  به همین اعتبار، سر دودمان روانکاوان جهان…

ادامه مطلب

جاودانه‎ها (۱): «اولیس» اثر جیمز جویس

جاودانه‎ها عنوان سر فصلی تازه در «مد و مه» است، سلسله مطالبی که قرار است در آنها با آثار جاویدان تاریخ ادبیات جهان و ایضا ایران آشنا شویم. بر آنیم که هر هفته با ارائه این یادداشتها در واقع پیشنهادی نیز برای مطالعه به علاقمندان داده باشیم. در تهییه این سری مطالب از فرهنگ سترگ…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۳۵): «زیر باران» نوشته‎ی احمد محمود

احمد محمود به رمان هایش شهره‎است، هرچند داستان‎های کوتاه خوبی هم نوشته. او کار خود را نوشتن داستان کوتاه آغاز کرد، با مجموعه داستانی‎ به نام «مول» که همانند بسیاری نویسندگان هم‎دوره‎اش، نشان از تاثیرپذیری او از صادق هدایت داشت. اما در ادامه‎ی کار راه خاص خود را پیدا کرد و با رمان معروف همسایه‎ها…

ادامه مطلب

رسالت ادبیات چیست؟ خوشبختی یا التیام زخمها؟

«نمی‏ توانم رمانی را بدون ترس و اضطراب بنویسم» پیش داوری مردم، حقیقی یا صوری، مانع بروز خلاقیت می‏شود. اضطراب شاید عکس العملی به اکثر رفتارهای انسان باشد.  اضطراب پاسخگوی سؤال زیر است. چرا این کار را انجام دادم،  چرا این کار را انجام ندادم؟  اضطراب اجتناب‏ ناپذیر است، افراد احساس می‏کنند به طرفش جذب…

ادامه مطلب

یادداشتی بر «بازی در سپیده دم و رویا» نوشته‎ی آرتور شنیتسلر

بازی در سپیده دم و رویا مجموعه دو داستان بلند از آرتور شنیتسلر است که در این کتاب در کنار هم منتشر شده. راجع به نوول رویا بسیار  گفته و نوشته شده است.این که «رویا» مهمترین اثر او از بعد روان‎شناختی‎ست و البته  پیرو تئوری‎های زیگموند فروید ، و استنلی کوبریک فیلم "چشمان بازبسته" را…

ادامه مطلب

۱- «شاهین مالت» اثر دشیل همت

رمان پلیسی جنایی دوباره در بازار کتاب ایران رونقی گرفته و می رود پس از قریب به دو دهه کم توجهی دوباره در مرکز توجه مخاطبان و به تناسب مترجمان و ناشران قرار بگیرد. آثار پلیسی بسیاری به فارسی برگردانده شده و البته آثار شاخص بسیاری نیز هنوز در کشور ما منتشر نشده‎اند و امید…

ادامه مطلب

زنان در آثار صادق چوبک

زنان در آثار چوبک دو دسته‎‎‎‎‎‎‎اند. دسته اول زنانی هستند که خصلت مادری‎‎‎‎‎‎‎شان تمام زن بودن‎شان را تحت تاثیر قرار می‎دهد. بعد از خواندن زندگی چوبک، این دسته از زنان ما را به یاد مادر چوبک می‎‎‎‎‎‎‎اندازند. جنبه مادری این دسته از زن‎‎‎‎‎‎‎ها به آنها انرژی حیات و حرکت  می‎‎‎‎‎‎‎دهد. مثل: مادر احمد (سنگ صبور)؛ شیرو (تنگسیر)؛…

ادامه مطلب

مروری بر رمان «ایراندخت» اثر بهنام ناصح

رمان ایراندخت علیرغم اینکه از مضمونی عاشقانه برخوردارر است؛ در لایه‎های دیگری از اثر، دین و مسایل دینی ایرانیان  گذشته را نیز کالبدشکافی می کند. دین در ایراندخت  از آن لحاظ زیبا جلوه می کند که مردم، موبدان و رجال حکومتی باید از آن تبعیت کنند، بدون این که بخواهند از طریق دین به ثروت…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۳۴): «نفتی» اثر صادق چوبک

صادق چوبک نه تنها از دوستان صادق هدایت بود، بلکه به زعم بسیاری در داستان‎نویسی نیز متاثر از او بود و ظاهرا داستانهای نخست خود را نیز برای آنکه هدایت نظر بدهد، نزد او می‎برد و ... حالا این روایت‎ها چقدر درست باشد یا نباشد، نکته آنجاست که صادق چوبک در ادامه جریانی قرار می‎گیرد…

ادامه مطلب

آخرین روز زندگی مارسل پروست

ترجمه‎: لاله خاکپور - پروست همزمان با دست و پنجه نرم کردن با متن آلبرتین،  درگیر مقاومتی کاملا متفاوت شد؛ مقاومتی که به نظر می ‏رسید او را از بحث‏ های بی‏ روح ادیبانه رهایی داده است. این مبارزه،  پیش از همه، در برابر یک عفونت ویروسی بود، ذات الریه‏ ای که‏ مارسل هیچ کوششی…

ادامه مطلب

مروری بر تاریخ ادبیات پلیسی

هر چند در کشور ما عده بسیاری از فضلا رمان پلیسی را شایسته عنوان «ادبی» نمی دانند، اما طبق نظرسنجی ای که چندی پیش در یکی از کشورهای غربی انجام شد، «شرلوک هلمز» مشهورترین شخصیت «ادبی» در میان عامه مردم شناخته شد. هر چند در کشور ما چنین نظرسنجی ای انجام نشده اما دور از…

ادامه مطلب

دست های خالی ادبیات دفاع مقدس

مد و مه: هشت سال دفاع مقدس سرشار از اتفاقات ریز و درشتی‎ست که می تواند دستمایه‎ی ادبیات داستانی ما قرار بگیرد، به ویژه همین ماجرای آزادسازی خرمشهر  از پتانسیل بسیار بالایی برای نوشتن اثری پر از کشش و هیجان  برای جذب مخاطب برخوردار است. خبرهاییی  در زمینه ی نگارش رمان درباره آزادی خرمشهر شنیده…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «ابداع مورِل» نوشته ی «آدلفو بیوئی کاسارس»

"هیچ وقت امید نداشته باش تا نا امید نشوی، خود را مرده بپندار تا از مرگ امان یابی" * درباره‎ی ادبیات آمریکای جنوبی حرف های زیادی گفته شده و می‎شود. شاید خیلی از این حرف‎ها حالا دیگرتکراری هم به نظر بیایند، اما با وجود این علاوه بر آنچه ناگفته مانده، هستند حرفهایی که ارزش دوباره…

ادامه مطلب

کافکا و هذیان در«نقب»: ردپای پارانویا!

مد و مه: پارانویا را به زبانی ساده چنین ترجمه کرده اند : «پارانویا، در تعریف عام آن، حالتی است که شخص در آن با اهمیت فوق العاده و خارج از اندازه‌ای که به سلامت جانی و مالی خود می‌دهد، خود را شکنجه می‌دهند. این گونه از افراد مدام در این فکر هستند که عواملی…

ادامه مطلب

آیا ترجمه ی منوچهر بدیعی از «اولیس» قابل دفاع است؟

انتشار بریده‎ای از رمان «اولیس» شاهکار جیمز جویس (ازبخش هفدهم این رمان) در «مد و مه» بحث‎هایی را به دنبال داشت، به خصوص  از سوی چند نفر از مخاطبان که ظاهرا با زبان انگلیسی آشنا هستند، درباره کیفیت ترجمه‎ی این رمان که به زعم این دوستان حق مطلب را ادا نمی کند. البته این مساله…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۳۳): «معصوم دوم» اثر هوشنگ گلشیری

«معصوم‎ها» در میان آثار هوشنگ گلشیری از جایگاه ویژه‎ای برخوردارند و به همین تناسب نیز از جمله‎ی شناخته شده‎ترین داستانهای کوتاه این نویسنده محسوب می‎شوند. معصوم اول تا چهارم در کتاب «نمازخانه کوچک من» منتشر شده‎اند و معصوم پنجم نیز در قالب داستانی بلند در یک کتاب مستقل به چاپ رسیده است. برای سی و…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «احتمالا گم شده ام» نوشته سارا سالار

عادت دارم، هر کتاب داستانی را دوبار می‎خوانم بار اول برای لذت بردن از خوانش  داستان، و  بار دوم برای تمرکز روی جزییات و یا نقد و تفسیرش. در نقد هم  بیشتر به دنبال  محتوی داستان و دغدغه نویسنده  به لحاظ مضمونی هستم  . چرا که معتقدم پرداختن به  فرم ، تکنیک  و روایت داستان…

ادامه مطلب