گونتر گراس، چهرهایست با خلاقیت پیگیر ادبی که پس از نوشتن دهها رمان، داستان، نمایشنامه و مقاله بیتردید بارزترین نویسنده آلمان به شمار میرود.
او در میهن خود تنها نویسنده نیست، بلکه با مواضع سیاسی استوار و اصول اخلاقی بی شائبهاش یک تنه به قطب فرهنگی نیرومندی در جامعه بدل شده است. برخی عقیده دارند…
لیلا صادقی کتابی دارد به نام "داستان های بر عکس" که چند سالی از انتشار آن می گذرد، اما تلاش او برای ارائه ی کاری متفاوت پس از گذر این سالها نیز شایسته توجه مینماید. در روی جلد کتاب هم عنوان آن (داستانهای بر عکس)، برعکس نوشته شده، امضایش هم برعکس است، داستانهایش، اما برعکس…
فرمالیسم و نقش آن در پیدایش مینیمالیسم:
جریان فراگیر فرمالیسم روس در دوران اوج مکتب سورئالیسم و غروب دادائیسم پا به عرصه هنر گذاشت. نظریه پردازان بزرگی چون رومنیاکوبسن، بوریس آیخنباوم، ویکتور شکلوفکسی، حتا روایت شناسانی چون تسوتان تئودوروف وکلود بره مون که تأثیر شان تا به امروز باقی است، نقش اصلی را در گسترش…
«چرا دریا توفانی شده بود» یکی از بهترین داستانهای کوتاه صادق چویک است که با وجود گذشت نیم قرن از نوشته شدن آن هنوز خواندنی و جذاب به نظر میرسد و واجد نکات آموختنی بسیاری هم برای علاقمندان داستاننویسی ست، خاصه در روزگاری که بسیاری از داستانهای کوتاه فاقد عنصر تعلیق، گرهافکنی و گرهگشاییاند (بگذریم…
این گفتگویی دوستانه است با رضا امیرخانی، درباره حال و احوال این روزهایش، کارهای تازهای که در دست دارد و کارهای تازه ای که از دیگران خوانده و یکسری حرفها در پیرامون هنر و ادبیات که فکر می کنم حاصل آن بهخصوص برای علاقمندان این نویسنده خواندنی باشد. در روزهای تعطیل نوروزی فرصتی دست داد…
این سومین و آخرین بخش از نوشتهایست که به نوزایی ادبیات ایران در عصر مشروطه میپردازد، در دو بخش قبلی نویسنده به نقش مطبوعات و تاثیر آن بر ادبیات مشروطه و همچنین ویژگیهای نثر نوین آن روزگار پرداخته بود؛ در این قسمت اما شعر در روزگار مشروطه مورد بررسی و توجه قرار گرفته است.
***…
غلامحسین ساعدی داستان کوتاهنویسی بود چیرهدست، یکی از چهرههای شاخص در میان نویسندگانی که آثار خود را در دهه سی و چهل و پنجاه نوشتند، و نسلی تکرار ناپذیر نیز به نظر میرسند، داستانهای کوتاهی که در سالهای دور و نزدیک بسیار خوانده شده و هنوز نیز خوانده میشوند. برای بیست ششمین داستان آدینهی «مد…
در بخش نخست این نوشته که به ویژگی های نوزایی ادبی در عصر مشروطه میپردازد، خواننده نقش مطبوعات بر ادبیات دوران مشروطه بودیم، تاثیر مطبوعات در این روزگار به ویژه در تغییر و تحول نثر فارسی و نزدیک شدن آن به زبان مردم کوچه و بازار انجامید. در این بخش ویژگی های نثر نو در…
ساحت نقد و نظر، عرصه تفاوت دیدگاه هاست، تفاوت هایی که اگر وجود نداشته باشدن، غیر طبیعی ست. درباره فرانتس کافکا مطالب ستایش آمیز بسیار خوانده ایم، اما بد نیست خواننده مطلب انتقادی از دیدگاهی دیگر باشیم. خواندن نظرات متفاوت درباره یک سوژه، آموزنده و برای رسیدن دریافت بهتر نسبت به ضعف ها و قوت…
قول مشهوری است که داستاننویس برجسته کترین منسفیلد چند بار کوشید تا رمان بنویسد، اما هیچیک از تلاشهای او قرین موفقیت نشد (مایسْزُر Myszor ۲۰۰۱: ۳۷). همچنین در بسیاری از کتابهای مربوط به ادبیات داستانی از نویسندهی برجستهی آمریکایی ویلیام فاکنر نقلقول شده که نوشتن داستان کوتاه، به مراتب طاقتفرساتر از نوشتن رمان است (همان:…
درگفتگویی با احمد بیگدلی، اشاره به نکتهای جالب داشت که آن را باید علت بروز یکی از معضلات ملموس در ادبیات داستانی ایران در سالهای اخیر دانست، معضلی که از جنبههای گوناگونی میتوان رد تاثیر منفی آن را مشاهده کرد. در اوایل دهه هشتاد بیگدلی که تجربه سالها داستاننویسی را در کارنامه داشت، و حتی…
بیست و پنجمین داستان آدینهی «مد و مه»، اولین داستان ما در سال جدید، اثری ویژه از ابراهیم گلستان است. ویژه بدین معنا که این داستان کمتر دیده و خوانده شده است. اثری که در هیچ یک از کتابهای داستانی گلستان نیامده و از این منظر میتوان آن را اثری منتشر نشده به حساب آورد.…
گابریل گارسیا مارکز ، گفته است:" روزي که متوجه شدم از تنها چيزي که واقعاً از آن لذت ميبرم ، داستانسرايي است، تصميم گرفتم همهی چيزهاي لازم براي تامين و تعميم اين لذت را فراهم کنم ، به خودم گفتم : اين مال من است! هيچ کس و هيچ چيز نمي تواند مرا وادار به…
داستاننویسی و رمان گونههایی از داستانگویی هستند که ورود آنها به ایران حاصل آشنایی ایرانیان با فرهنگ و ادبیات اروپا بود که در میانه دوران حکومت قاجار (پیش از عصر مشروطه)، شکل گرفت. این شیوه جدید ابتدا با سنتهای داستانگویی ایرانی آمیزش یافته و به نوشتن رمانگونههایی انجامید که به تدریج پس از شکلگیری نهضت…
حالا درست شش ماه از تولد «مد و مه» میگذرد، و مصادف شدن شش ماهگی این طفل نوپا با آغازین روزهای سال 1390، مجال خوبیست برای آنکه در اولین مطلب سال جدید، بعد از تبریک و شادباش برای فرا رسیدن عید نوروز و آرزوی موفقیت برای همهی آنها که «مد و مه» میخوانند و همهی…
در روزهای پیش بخش نخست این نوشته که به بازتاب زندگی ائمه و معصومین، در داستانهای عامهپسند قدیمی میپردازد، از نظر شما گذشت. در بخش نخست علاوه بر مقدمهای برای شناسایی این گونه آثار، نگاهی داشتیم به داستانهای تاریخی و یا مذهبیای که جواد فاضل و ذبیح الله منصوری ارائه کرده بودند، امروز بخش پایانی…
آخرین داستان آدینه امسال را اختصاص دادیم به اثری از هوشنگ گلشیری، نویسنده ای که در بیست و پنج سال پایانی حیات خود، مهمترین و در عین حال تاثیر گذارترین نویسنده ایرانی بود؛ تاثیر گذاریای که همچنان ادامه دارد و چه بسا پررنگتر از گذشته نیز محسوس است. علت واضح آن نیز نه تنها حضور…
چرا مینویسید؟ این یکی از مهمترین سوالاتی ست که میتواند پیش روی یک نویسنده قرار بگیرد و پاسخ آن نیز میتواند روشن کننده خیلی نکات کلیدی و جالب توجه برای شناخت آن نویسنده و همچنین آموزنده علاقمندان داستاننویسی باشد. حتی شاید براساس این پاسخ بتوان نویسندگان را دستهبندی کرد، مطمعنا از نویسندهای که به دلیل…
«همنوایی شبانه ارکستر چوبها» از جمله رمانهای قابلی ست که درطول یک دهه گذشته منتشر شده، و باوجود گذشت این سالها هنوز خواندنیست و احتمالا این مسئله تداوم نیز داشته باشد، پرداختن به دلایل این نکته البته مطلب مستقلی را میطلبد که در آینده به آن خواهیم پرداخت. انتخاب این گفتگو که انجام آن به…
از نسل نویسندگان شاخصی که آثار بزرگ و ماندگاری در ادبیات داستانی معاصر ایران خلق کردند، حالا تنها محمود دولت آبادی مانده که «کلیدر»ش و ایضا «جای خالی سلوچ» او بر تارک ادبیات داستانی ایران میدرخشند. دولت آبادی هرچند که با رمانهایش درادبیات ایران شهره است، اما داستانهای کوتاهی نیز نوشته که البته بیشتر به…
ادبیات محفلی، واژگان ویژه خود دارد. اگرچه کمتر تعریف صریحی از آن به دست داده میشود، با وجود این، غالباً نقش مسلطی را در جامعه روشنفکری یا شبهروشنفکری ایفا میکند و تأکیدهایش را تا حد شعار یا دستورالعمل صرف، ساده میسازد و سپس آن را به اذهان معمولاً از پیش آمادهای حقنه میکند که گویی…
گفتههای ابراهیم گلستان همواره شنیدنی، جذاب و آموزنده است (و البته در بسیاری موارد جنجال برانگیز)، شاید برخی با این عقیده چندان موافق نباشند، که این هم بر میگردد به همان ویژگی جنجال برانگیزی این حرفها، چرا که گلستان رک و بیتعارف حرف میزند. درباره برخی چهره زمانی به تناسب مثبت نظر داده و زمانی…
خواندن تجربهها و عادتهای نویسندگان بزرگ راهگشاست، حداقل اینکه به نویسندگان کم تجربه کمک میکند که با استفاده از این تجربهها به غنای کار خود بیفزایند. هرچند که آگاهی و اشراف به این نکات آموزنده به تنهایی نمیتواند از کسی یک نویسنده بسازد، اما وقتی در کنار دیگر عوامل موثردر این زمینه قرار گیرد، نتایج…
«قضيه» در آثار صادق هدايت "قضيه" در ادبيات فارسي يک گونه يا ژانر (genre) از ادبيات است که شخص صادق هدايت را بايد مبتکر آن دانست.1 قضيه را در سنّت ادبيّات فارسي مي توان همان "نقيضه" دانست و در اصطلاح ادبي غربي پارودي (parody) را برابر آن شمرد. نقيضه ساز يا پارودي پرداز سبک و…
داستانهای «عروس بید» برگرفته زندگی و روزگار اهالی یکی از روستاهای اطراف قزوین؛ روستای الموت. اما نه از آن دسته روستاهایی که ما در ذهن خود تجسم می کنیم. روستای الموت جایی است جادویی و شگفت انگیز. با طبیعتی منحصر به فرد و رویایی. شخصیت ها و مکان هایی که نویسنده در کتاب عروس بید…
داستان بیست و دوم آدینه را نیز اختصاص دادیم به اثری معروف از صادق هدایت که از مجموعه داستان سایه روشن انتخاب شده، داستان کوتاه « زني كه مردش را گم كرد » آنقدر معروف هست که بینیاز از معرفی باشد، پس بدون توضیح اضافی میرویم سراغ خود داستان، فقط این اشاره ضروری به نظر…
سوزان سانتاک از اواسط دهه شصت میلادی مطرح شد، و به خطا نرفتهایم اگر او را یکی از مهمترین و موثرترین مفسران فرهنگ و ادبیات و هنر معاصر به حساب بیاوریم. سانتاک در امریکا به دنیا آمد و درهمین کشور نیز رشد کرده و به تحصیل پرداخت، اما به شدت شیفته فرهنگ اروپایی بهویژه همزمان…
شبیه عطری در نسیم ظاهرا تجربهای کارگاهی در رمان نویسیست که این روزها نمونههایش نیز فراوان شده و البته با توجه به این که در چنین کارگاههایی اغلب نویسندهای با تجربه نیز به عنوان استاد یا مدرس حضور دارد، برخورداری از این نتایج قابل قبول چندان دور از ذهن نباید باشد. رضیه انصاری با رمان…
«مدت هاست که بیشتر زنهایی که برای فال پیش من میآیند منتظر چیزی نیستند یا مدت ها از زمانی که منتظر بودهاند گذشته، چندان امید و رمقی هم برای چشم به راه بودن یا چندان باور و اعتقادی به وقوع یک معجزه ندارند. بعضیهاشان هم به این خاطر اصلا منتظر نیستند. چون آن قدر به…