رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

ویلیام فاکنر و «خشم و هیاهو»یش به روایت ژان پل سارتر

توجه و عنایت نویسندگان و منتقدان ادبی اروپایی و به ویژه فرانسویان به ادبیات امریکا، به شکلی برجسته خاطره توجه منتقدان سینمایی و خاصه اصحاب کایه‎دوسینما را به فیلمسازان امریکایی زنده می‎کند، فیلمسازانی نظیر آلفرد هیچکاک و یا ساموئل فولر که تا پیش از آن چندان در ولایت خودشان جدی گرفته نمی‎شدند و برخی از…

ادامه مطلب

کارلوس فوئنتس؛ در جستجوی مکانی برای گمنام بودن

کم نیستند نویسندگانی که دوست دارند به هنگام کار در گوشه ای دنج و دور از هیاهو به نوشتن بپردازند، جایی که کمتر کسی از آن اطلاع دارد و جز مواردی خاص هیچ کس مزاحم خلوت آنها نمی‎شود. کارلوس فوئنتس یکی از همین نویسندگان است. مطلب زیر در عین اشاره به پاره‎ای از عادتهای فوئنتس…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «اَبَر ابله» اثر اِرلند لو

از ادبیات داستانی اسکاندیناوی به ویژه نروژ تاکنون رمان‎های چندانی به فارسی ترجمه نشده، آنهایی هم که ترجمه شده اند، خیلی قدرتمند نبوده‎اند که چندان درخور بررسی بوده باشند. شاید بتوان گفت نروژی‎ها به جز "کنوت هامسون" رمان نویس قابل دفاعی نداشته اند. یوستین گاردر هم که با دنیای سوفی در ایران مطرح شد، بیشتر…

ادامه مطلب

فن نوشتن و رمان به روایت گابریل گارسیا مارکز (بخش دوم)

در هفته گذشته بخش نخست این گفتگو از نظر شما گذشت، گفتگویی که در آن مارکز از دیدگاه‎ها و عادتهایش در داستان‎نویسی سخن گفته است، حسن این گفتگو که آن را از نمونه‎های مشابه متمایز می‎کند، اشاره مارکز به یکسری نکات ساده اما در عین حال مهم در هنگام نوشتن است، او تجربیات خود را…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «هر از گاهی بنشین» اثر فریبا منتظرظهور

این درست که داستان‎نویسان زن در این سالها، نه تنها  به لحاظ کمی که به لحاظ کیفی حضوری پررنگ‎تر از نسل‎های پیش داشته‎اند و در این سالها کم نبوده آثار شاخصی که توسط زنان - و نه نویسندگان مرد که هنوز هم از منظر کمی غلبه‎ای آشکار بر زنان نویسنده دارند- نوشته شده. و باز…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۱۵): «کلاس درس» اثر غلامحسین ساعدی

امروز 24 دی ماه 1389، غلامحسین ساعدی هفتاد و پنج ساله شد. در حالی که قریب  بیست و پنج سال است که روی در نقاب خاک کشیده. مرگی که بسیار تلخ و جانگداز بود چرا که ساعدی در تنهایی و غربت با زندگی وداع کرد، آن هم در زمانی که سخت دلتنگ وطن بود و…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «ما دایناسور بودیم» اثر شهلا زرلکی

وقتی کتاب نویسنده‎ای را برای خواندن به دست می‎گیری که چهره‎ای شناخته شده و نام آشنا در محافل ادبی‎ست، خواه ناخواه توقعت در مورد این کتاب بالا می‎رود. چرا که انتظار داری تا کیفیت آن در حد و اندازه اعتباری باشند که نام نویسنده با خود یدک می کشد، حال به عنوان یک منتقد و…

ادامه مطلب

داستانِ داستان در ایران(۲):عباس میرزا و مبارزه با انحطاط ایران

چندی پیش بخش نخست این نوشته که به سرچشمه‎های رمان فارسی می‎پردازد، در «مد و مه» منتشر شد و از نظر شما گذشت، نوشته‎ای که می‎کوشد به دلایل، زمینه‎ها و چگونگی تولد رمان‎نویسی در ایران بپردازد و اگر عمری بود رواِیتگر داستان داستان‎نویسی در این دیار باشد، البته به شکلی موجز و برای مخاطبی که…

ادامه مطلب

فن نوشتن و رمان به روایت گابریل گارسیا مارکز (بخش نخست)

در سری مطالب «فن نوشتن و رمان به روایت نویسندگان بزرگ»، این بار به سراغ گابریل گارسیا مارکز رفتیم. از معدود نویسندگان در قید حیات که عظمت کارنامه ادبی‎اش یادآور غول‎های دنیای ادبیات در گذشته است، غولهایی که گویی در این چند دهه نسلشان رو به انقراض رفته و آخرین بازماندگان‎شان نیز (نظیر مارکز، فوئنتس،…

ادامه مطلب

نگاهی به داستان «عدل ظهر» از کتاب «دختران دلریز» اثر داود غفارزادگان

داوود غفارزادگان نویسنده پرکاری است. به ضرس قاطع می توان گفت که تهیه فهرستی کامل از مجموع آثار ریز و درشتی که او تا به امروز نوشته و به چاپ رسانده، چندان آسان نیست. چنان­که به نظر می­رسد تعداد و ترتیب و تقدم آن­ها حتی از دست خودش هم دررفته باشد. با وجود این، پرکاری…

ادامه مطلب

خاطره آن شب تکرار ناشدنی (شب همسفری مارکز، کورتاسار و فوئنتس)

متن زیر روایت شبی‎ست فراموش نشدنی که سه غول ادبیات داستانی امریکایی لاتین (گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی، خولیو کورتاسار آرژانتینی و کارلوس فوئنتس مکزیکی) با یکدیگر همسفر می شوند، البته مارکز در این نوشته تاکیدش روی خولیو کورتاسار است و می کوشد تصویری دقیق و متفاوت با آنچه دیگران در مورد او درذهن دارند، ترسیم…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «حوریه» اثر مرتضی فخری

نویسنده‎ی رمان «حوریه» با استفاده از جغرافیا وقوع رخدادهای داستان، شخصیت‎ها و فضاساز‎های موفقش‎، توانسته رمانی خلق کند، متفاوت و در خور اعتنا. شخصیت اصلی داستان، حاج جمال است، سی و دو سه ساله  که پانزده سال است در سوز گم شده‎اش (حوریه) زندگی را بر خود دشوار کرده و راهی روستایی…

ادامه مطلب

داستان آدینه(۱۴): «خواب خون» اثر بهرام صادقی

برای انتخاب چهاردهمین داستان آدینه‎ی «مد و مه» به سراغ بهرام صادقی رفتیم،  این نویسنده بی همتا در ادبیات داستانی معاصر که با کارنامه‎ای به لحاظ کمی، کوچک اما به لحاظ کیفی بزرگ، جایگاهی منحصر به فرد در ادبیات داستانی این دیار دارد و با وجود گذشت قریب به نیم قرن از زمان نوشته شدن…

ادامه مطلب

داستان نویسی به زبان ساده: رمان چیست؟

چندی پیش سرفصلی در «مد و مه» گشودیم با عنوان رمان‎نویسی به زبان ساده، چیزی شبیه کتاب‎های آموزشی گام به گام که به علاقمندان مبتدی در حوزه‎های مختلف، به زبان ساده موارد مد نظرشان را آموزش می‎دهند. هدف ما نیز این بود که علاقمندان مبتدی داستان‎نویسی را با مفاهیم بنیادین و اولیه‎ی آن آشنا سازیم.…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «و حالا عصر است» اثر طیبه گوهری

«و حالا عصر است» مجموعه‎ای متشکل از دوازه داستان کوتاه است، نوشته طیبه گوهری  که در 95 صفحه توسط نشر ثالث منتشر شده است. داستانها این مجموعه  از توالی خوبی برخوردارند، نگاهی فیمینیستی به جریانات اجتماعی که اطراف  نویسنده در جریان بوده و تداوم دارند . « ناراحت نباش همه می دانند تو شوهر خوبی…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «شبیه عطری در نسیم» اثر رضیه انصاری

«همیشه اولش همه چیز ماورای زمینی است. عقدی در آسمان ها بسته می‎شود. بعد آهسته آهسته می‎آید پایین. می‎رسد زیر زمین. زور می‎زنی که بگویی نه. این طورها هم نیست. مابه هم ربط داریم. خیلی ربط‎ها ...» (نقل از متن داستان صفحه 67) رمان "شبیه عطری در نسیم" تمی اجتماعی دارد، اجتماعی که البته نه…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «رز گمشده» اثر سردار ازکان

وقتی احساس می‎کنی تنها یک نفر را در زندگی داری که تو را درک می کند، اما بعد او را از دست بدهی، دیگر چگونه می توانی زندگی کنی؟ «در رز گمشده» دیانا دختری است که بعد از دست دادن مادرش تازه قدر و قیمت لحظه‎های با او بودن را درک می کند. فال مردی…

ادامه مطلب

نگاهی گذرا به رمان «پیانو» نوشته «ژان اشنوز»

«پیانو» اولین اثری است که از «ژان اشنوز» نویسندۀ مشهور فرانسوی و برنده جایزه معتبر گنکور است که کیهان بهمنی آن را به فارسی برگردانده و توسط نشر افراز منتشر شده است. پیانو یازدهمین رمان ژان اشنوز است که تاکنون دوازده اثر منتشر ساخته است. او درسال 1947 در فرانسه به‌دنیا آمده، در رشته‌ی ‌مهندسی…

ادامه مطلب

ارنست همینگوی به روایت گابریل گارسیا مارکز (بخش پایانی)

بخش نخست این نوشته که روایتی‎ست از زبان مارکز، درباره نویسنده محبوبش ارنست همینگوی، در روزهای پیش از نظر شما گذشت. مارکز روایت خود را با خاطره برخوردی کاملا تصادفی با همینگوی آغاز می‎کند، یک روز بارانی در بلوار سن میشل. همینگوی به همراه همسرش در حال گذر از این بلوارند که مارکز نا گاه…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۱۳): «تولد» اثر اسماعیل فصیح

اسماعیل فصیح به رمان نویسی شهره بود، اما چند مجموعه داستان هم داشت که اگرچه در میان آنها نمونه‎هایی قابل اعتنا  هم می‎شد یافت، ولی این داستانها اغلب در زیر سایه رمانهای مشهور و البته محبوب این نویسنده چندان به چشم نیامدند. پس داستان آدینه‎ی این هفته‎ی‎ «مد و مه» را به داستان کوتاهی از…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «کافه‎ی پری دریایی» اثر میترا الیاتی

کتاب «کافه‎ی پری دریایی» مجموعه‎ای‎ست از داستانهای فهم‎پذیر و تاویل‎مند، نوعی باز تولید از وقایع اجتماعی.در واقع می‎توان گفت این داستانها یعنی متن، و متن هم نیت مولف به شمار می‎آید. کافه‎ی پری دریایی پر از دلالت است و این دلالت‎ها نشان از پویایی متن دارند. در هر بار خوانش اثر، معنایی متفاوت را…

ادامه مطلب

نگاهی به «دکتر بهار و خواستگار مرده» یا «عاشقی در دهان مور» اثر علیرضا سیف الدینی

«دکتر بهار و خواستگار مرده» نوشته‎ی علیرضا سیف الدینی که در بهار 89، توسط نشر ثالث و با تیراژ 1650 نسخه روانه‎ی بازار کتاب شد، شامل هشت داستان است. از همان صفحه‎ی اول که مخاطب کتاب را باز می‎کند، درد و دل‎های راوی اول شخص داستان «ترس» با آن جمله‎ی جذاب « تنها ارثی که…

ادامه مطلب

روایت گابریل گارسیا مارکز از یک روز بارانی با ارنست همینگوی (بخش نخست)

آیا تابه حال برای شما پیش آمده، خیلی اتفاقی در خیابان یا هرجای دیگری، با نویسنده‎ای روبرو شوید که  سالهای سال او را ستوده‎اید؟ نویسنده‎ای که در داستان‎نویسی الگوی شما بوده و بارها و بارها آثارش را خوانده و با آنها زندگی کرده‎اید؟  خب در چنین موقعیتی چه واکنشی از شما سر زده، دست و…

ادامه مطلب

نگاهی به«دیدن دختر صد درصد دلخواه در صبح زیبای ماه آوریل» اثر هاروکی موراکامی

هاروکی موراکامی این روزها در کشورما طرفداران بسیار پیدا کرده و جزو معدود نویسنده‎های معاصر خارجی‎ست که مقبول طبع مخاطبانی خاص خود است. موراکامی را در پاره‎ای جهات از داستان‎نویسی می‎توان به ریموند کارور و حتی اسکات فیتز جرالد، ارجاع داد. خود او نیز به این وابستگی اذعان دارد. اما هم در تکنیک و هم…

ادامه مطلب

دو یادداشت؛ در حاشیه جایزه گلشیری و اوضاع و احوال جوایز ادبی در این روزها

سالها پیش، در میانه دهه‎‎ی هفتاد گفتگویی بسیار جالب توجه با هوشنگ گلشیری انجام شد، از سوی مجله‎ای دانشجویی به نام «موج» که در آن گلشیری بسیار صریح و بی‎تعارف حرف زده بود، یادم هست در جایی از این گفتگو گلشیری گفته بود، در هر دوره‎ای کسی معیار داستان‎نویسی این دیار بوده، زمانی هدایت، زمانی…

ادامه مطلب

کتاب‌خوانی با اعمال شاقه (۴):با خواهر زاده نیچه در حیاط خلوت چه می کردی؟

این هم چهارمین و آخرین بخش از طنز ادبی همکارمان امید مهدی نژاد که از بد حادثه احتمالا ادامه نخواهد یافت، مگر اینکه یا خود او سر لطف بیاید  و یا اینکه خوانندگان اهل طنز که در این زمینه صاحب ذوقند پا در میدان بگذارند. همانگونه که بارها گفته‎ایم در این دفتر از مطالب خوانندگان…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۱۲): «مست» به قلم درویش (جعفر شریعتمداری)

بعد از دو هفته که داستانهای آدینه «مد و مه»، به شکلی مناسبتی انتخاب شده بودند، این هفته دوباره به روال سابق برگشتیم و کوشیدیم، به سراغ یک نویسنده برویم که این سالها کمتر نام و نشانی از او برجای مانده، هرچند که در زمان فعالیت او به عنوان داستان‎نویس نیز کمتر کسی از نام…

ادامه مطلب

طبل حلبی چگونه نوشته شد؟ (به روایت گونتر گراس)

نوشته‎حاضر روایتی ست بسیار خواندنی از زبان گونتر گراس، درباره سالهای نخستین نویسندگی‎ خود، آشنایی با همسرش تولد فرزندانش و.... که در عین حال با چگونگی پروسه خلق شاهکارش «طبل حلبی» نیز آمیخته شده است. در این نوشته گونترگراس شرح می دهد که چگونه برای نخستین بار بر دغدغه‎های گوناگون خود، در  زندگی شخصی دشواری…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «همسر اول» نوشته فرانسوا شاندرناگور، ترجمه اصغر نوری

فرانسوا شاندرناگور با رمان «همسر اول» برای نخستین بار است که به خوانندگان فارسي‎زبان ادبیات داستانی معرفي شده، نويسنده‎اي كه مخاطب علاقمند به ادبيات در ایران با او ناآشناست، چرا كه عملا تا كنون منبعي براي شناخت او، در نه فضاي مجازي و نه (ظاهرا) در نشريات مكتوب وجود نداشته و بنابراين براي كساني كه…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان « به وقت بهشت» اثر نرگس جورابچیان

در سالها اخیر برای بسیاری از نویسندگان که نخستین کار خود را ارائه کرده‎اند، روال این بوده که بعد از اعلام حضور با یک یا حتی چند مجموعه داستان کوتاه، به  سراغ   نوشتن رمان رفته‎اند، اما نرگس جورابچیان ترجیح داد از همان ابتدا کار خود را با نوشتن یک رمان آغاز کند و در همین…

ادامه مطلب