جايزه نوبل چه اعتبار گذشته را داشته باشد يا نه، لااقل در حوزه ادبيات (به‌ويژه از نوع داستاني‌اش) زندگي نويسنده را از جنبههاي گوناگون دگرگون مي‌كند و شهرتي فراگير و بسيار برايش به همراه مي‌آورد كه كمتر از را نويسندگي ميتوان به آن رسيد. زيرا برنده شدن در نوبل آن‌قدر كنجكاوي برمي‌انگيزد كه آثار آن…
اكنون بيش از يك قرن است كه از اهداي جايزه ادبي نوبل ميگذرد، اما هنوز هيچ شاعر يا نويسنده ايراني موفق به كسب اين جايزهي مهم جهاني نشدهاست.
از زماني كه رنه سولي پرودوم، اديب فرانسوي نخستين جايزهي نوبل را در سال 1901 از آن خود كرد، شاعران و نويسندگان كشورهاي ديگري نيز به آن…
بی‌راه نیست اگر سخنانم را با گفتاری از “ایوان کلیما” آغاز کنم که به نظرم روح آثارش تا حدی نزدیک به درونمایه‌ی “دسامبر رئیس جمهور” اثر “سال بلو” است. مخصوصا که فضای رمان “سال بلو” که از آن بیشتر خواهم گفت، با این گفته “کلیما” در مقالهي روح پراگ هم‌خوانی زیادی دارد که می‌نویسد: «تاریخی…
گفتگوي حاضر يكي از متفاوت ترين گفتگوها با اميرخاني ست، چرا كه برخلاف بحث هاي رايج اينبار به ماجراي سفر و اهميت آن براي يك نويسنده پرداخته ايم و اميرخاني هم از آن بسيار استقبال كرد حتما خبر داريد كه تازه ترين كار اميرخاني هم يك سفرنامه است، سفرنامه اي با نام «جانستان كابل» كه…
مجموعه داستان «سه‌شنبه قرقي» نوشته فرزام شيرزادي در برگيرنده يازده داستان كوتاه است. غير از دو داستان «بوي مرگ در جنگل» و «حكايتي ديگر» باقي داستان‌ها در فضاي كلان شهر تهران و حواشيآن اتفاق مي‌افتند، در اين داستان‌ها، پيدا و پنهان المان‌هاي شهر تهران و بازتاب فضاي حاكم بر آن، در زندگي ساكنان اين شهر…
مجموعه داستان «آن‌جا كه پنچرگيري‌ها تمام مي‌شوند» نوشته حامد حبيبي از ٩ قصه تشكيل شده است. كتاب به سال 1387 منتشر شده، توسط نشر ققنوس و در ١١٨ صفحه. حبيبي زمان انتشار اين كتاب، ٣٠ ساله بوده. او متولد سال 1357 است. «ماه و مس» اولين كتاب اوست و «آن‌جا كه پنچرگيري‌ها تمام مي‌شوند» دومين…
شكي نيست هر داستاني از روايتي برخوردارد و روايت خود اصطلاحي عام است كه شيوه و قالب بازگويي ماجراهاي (يا مضمون) آن داستان بشماار ميرود. روايت در هرآنچه بدين صفت ماجرايي را (داراي شخصيت و حادثه) براي مخاطب بازگو مي‌كند، وجود دارد. اما آيا هر روايتي كه به شرح ماجرايي ميپردازد، داستان است يا اينكه…
ميخواهم برايتان قصه بگويم، قصهاي مثل پاورقيهايي كه در روزگار قديم، هرنشريه براي جذب مخاطب چندتايي از آنها داشت و مخاطبان سريالوار آنها را دنبال ميكردند، شما هم مي توانيد اين داستان را سريال وار در «مد و مه» دنبال كنيد. قصهي ما در هيچ يك از گونههاي رايج داستاننويسي جاي نميگجد، هرچند كه شايد…
شاید فروتنی صفت مشخصه برخی از نویسندگان باشد؛ البته در اخلاق و منش و نه هرگز در فضای ضرورتا بی رحم و بی اعتنای داستان و هنگامه داستان پردازی که لاجرم جسارت محض می طلبد. به هر حال، به استناد شرح و معرفی مختصر و مندرج در ابتدا یا انتهای برخی از آثار مصطفی جمشیدی…
در جمع كوچكي كه ارتباطي مستمر با «مد و مه» دارند، قرار بر اين گذاشته شد كه در آخر هر هفته يك يادداشت كوتاه داشته باشيم كه در آن صميمانه با مخاطبان احتمالي اين دفتر سخن بگوييم. ياداشتي كه در آن ميتوان از نكات گوناگوني سخن گفت، از آنچه ميكوشيم در «مد و مه» به…
تا سه چهار دهه پيش، ادبيات پليسي و جنايي يكي از گونههاي بسيار پرمخاطب در ميان علاقمندان ادبيات داستاني در ايران بود و نه تنها ناشراني به صورت متمركز به چاپ چنين آثاري ميپرداختند، بلكه در ميان پاورقيهاي داستاني -كه انتشار آنها در نشريات رونق بسيار داشت- گونه جنايي و پليسي از سهم ويژهاي برخوردار…
ادبيات داستاني ژاپن در طول دهههاي اخير بسيار باليده و درخشيده و راه به خطا نبردهايم اگر بگوييم در روزگاري كه كشورهاي صاحب ادبيات اروپايي و امريكا ازآن فروغ گذشته دور افتادهاند؛ نويسندگان ژاپني هم به مانند نويسندگان امريكاي لاتين در عرصههاي جهاني نظرها را به خود جلب كردهاند. حالا ديگر سياهه نويسندگان معتبر و…
از مسعودكيميايي، نويسنده و فيلمساز بزرگ و جريانساز اين ديار خواستيم براي ما از ادبيات بنويسد و سرانجام بعد از پيگيريهاي مكرر(كه شرحش را در انتهاي نوشتهي او آوردهام) پذيرفت و نوشت، يادداشتي كه حكايت از دغدغهها و جان و جهان اين هنرمند ستيهنده دارد، در روزگاري كه بسياري عقيده دارند دوران خلق شاهكارهاي ادبي…
ايستاده اي ميان جنگل چُپُشته ومي‌خواهي شول بزني لاچمه را، تا بيايد و پلنگي كه بر سر كاشانه ات هوار شده ناكار كند با پيشا شاخش. مگر مردمان بياسايند يك چند دراين سپنج كژمدار.
صدا بازمي‌گردد در فرياد زني: كه به چه كار امده اي ؟ به چه خيالي؟
ـ به خيال سرانديب.
ـ به…
بسياري از ما تصور ميكنيم اين محمدعلي جمالزاده بود كه نخستين داستانهاي كوتاه به زبان فارسي (روزنامه كاوه-1300ش) نوشتهاست. اما بايد بدانيم كه پيش از او نيز چهرههاي ديگري در اين زمينه تجربههايي داشتهاند كه در روزنامههاي سالهاي مشروطه و حتي پيش از آن ميتوان آنها را سراغ گرفت. و ظاهرا اعطاي لقب پدر داستان…
سالها پيش فروغ فرخزاد دريك گفتگوي راديويي با ايرج گرگين، وقتي با اين پرسش روبرو شد كه : يكي از خصوصيات شعر شما زنانه بودنش است. نظر شما چيه؟
در جواب گفت:
اگر شعر من همانطور كه شما گفتيد ، يك مقدار حالت زنانه دارد، خوب اين خيلي طبيعي است كه به علت زن بودنم…
غرض اينكه حقير دستم به كوتاه نوشتن نميرود، هرچه نيت ميكنم كوتاه بنويسم سر آخر طولاني از كار در ميآيد. كوتاه نوشتن خودش هنر است، البته نه اين كوتاهنويسيها كه در فضاي وبنويسي رايج است و طرف در چند جمله خيلي راحت و خودماني اعلام نظر مي‌كند كه فلان كتاب خوب است، بهمان كتاب بد…
اگر داستان نويس هستيد يا فيلمنامه و نمايشنامه مينويسيد يك جلد از اين كتاب را براي خودتان بخريد!
بي شك همه ما به كرات با جملههايي روبه‌رو شده‌ايم كه توسط اشخاص مختلف (به‌صورت مكتوب يا شفاهي) مورد استفاده قرار ميگيرند و دلالتهاي معنايي و كاربرد آنها نيز روشن است. براي نمونه: انصافتو (دركنايه به بي‌انصافي مخاطب)،…
عناصر اساسي داستان و مفاهيم بنيادين داستان كدام است؟ و معناي هريك چيست؟ بر كدام عمل دلالت دارد؟ و چه ظرفيتهايي را در روايت داستان در اختيار نويسنده ميگذارند؟ اگر ميخواهيد پاسخ اين سوالها را دريابيد، متن زير بسيار راه گشاست. سياههاي از واژههايي كه بر عناصر كليدي سازندهي داستان دلالت دارند و يا از…
گفتگو با مسعود كيميايي از آن فرصتهايي است كه به سختي دست ميآيد، بايد صبر، حوصله و پشتكار زيادي داشت و اين جز با علاقه و احترام به سينماي او ميسر نميشود. كيميايي اغلب با كساني گفتگو مي كند كه طرف اعتمادش باشند، در غير اين صورت چند جلسهاي بايد رفت و…
تمام آن نويسندگاني كه ادعا دارند براي مخاطب مينويسند و جذب خواننده برايشان اصليترين شرط محسوب ميشود، بعيد است بواسطهي چنين موفقيتهايي تمايل و علاقهاي به ماندگاري آثارشان نداشته باشند، آثارمستور نيز باوجود تمام موفقيتهايش اگر بخواهند از ماندگار شوند، نيازمند ويژگيهايي هستند كه آنها را سربلند از محك زمان بيرون آورد، ويژگي هايي كه…
«امشب اشكي مي‌ريزد» از معروفترين رمانهاي عامه‌پسند دههيپاياني حكومت پهلوي بود، رماني كه اين بخت را پيدا كرد كه عمري طولانيتر از عمر متعارف رمانهاي عامه‌پسند هم رديف خود داشتهباشد. به اين ترتيب كه در سالهاي پس از انقلاب نيز خوانندگان بسيار داشت و تا يك دهه پيش از اين نيز نسخههاي چاپ غير مجاز…
نوشتن درباره داستان‌های یوسف علیخانی برایم هیجان انگیز است، چراکه هم الموتی تبارم و هم میلک را دیدهام، جايي كه داستانهاي عليخاني در آن آن ميگذرند.(1) همانطور که «كليدر» را با محمود دولت آبادی و «بيل» را با زنده یاد غلامحسین ساعدی میشناسیم. میلک هم شهرتش مدیون قلم علیخانی است، روستايي كه نامش کلید واژه…
شايد معنا و واژهها و اصطلاات ادبي، به ويژه آنها كه كاربرد بسيار دارند، براي اغلب علاقمندان جدي ادبيات، كاملا آشنا و بديهي باشند، اما مخاطب جواني را كه تازه وارد اين وادي شده، نبايد فراموش كرد. بازخواني و تعريف مجدد اين واژهها، قرار است يكي از سرفصلهاي «مد و مه» باشد، مطاالب كوتاهي و…
اين مجموعه داستان مشتمل بر هفت داستان كوتاه است: من ريموند كارور هستم، رودخانهاي بي پيچ و تاب، چهارشنبه سوري، سبزه زرد، همين چند كلمه، شنبههاي اول هر ماه و قوزك پلاتيني. اگر اين كتاب را به دست بگيريد و تورقي كنيد، در نگاه نخست شايد به نظر برسد كه عزيزي تعلقخاطر بسياري به جريان…
“من به كومالا آمدم چون به من گفتند كه پدرم، پدرو پارامو نامي، اينجا زندگي مي كرد...”
چگونه ممكن است كتابي را گشود و شروعي چنين شگفت انگيز، قدرتمند و فراتر از انتظار را حتي فقط تا همين حد خواند و همچنان ادامه نداد؟
كدام اهل كتابي را كه به شكل حرفه اي داستان و…
اگر اهل خواندن آثار ادبيات داستاني معاصر باشيد، بدون شك يكي از مشكلاتي كه در پارهاي از اين كتابها با آن برخورد كردهايد، لغزشهاي ويرايشي در متن آنها و يا مشكلهاييست كه برخورداري از يك ويراستار خوب كه با داستان كوتاه يا رمان آشنا باشد، ميتواند آنها را برطرف كند. چنين لغزشهايي شايد چندان پرتعداد…
مصطفي مستور از آنهاست كه به ندرت راضي به مصاحبه مي شود، دور ازتهران خلوتي براي خودش دارد و به سختي مجال ورود به ديگران ميدهد. امكان اين گفتگو هم به سادگي براي ما فراهم نشد، اما مهم آن بودكه سرانجام مستور پاسخ مثبت داد و شد مفصل ترين گفتگوي او. از زندگي و دغدغههايش…
«... آه ديريست كاين قصه گويند/ از بر شاخه مرغي پريده/ مانده بر جاي از او آشيانه.»
نيما-
چند دقيقة پيش بود كه جنازه او را دفن كردم و باز بمن ميگويند كه او را ديده‌اند و يا او را مي‌بينند! چه كسي ممكن است كه او را ديده باشد و يا چه كسي ممكن…
وقتي يك داستاننويس در عرصه ي ديگري هم به شكل حرفهاي و متداوم فعاليت كند، اين مسئله خواه ناخواه در بررسي و نگاه به آثارش تاثير ميگذارد؛ اينكه داستاننويسي اولويت نخست اوست يا مشغوليت جنبي و تفنني به حساب ميآيد، تا رديابي تاثير آن حوزه ديگر-اينجا عكاسي- بر داستانهاي اين نويسنده. با انتشار چهار مجموعه…