رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

از «هنر رمان» کوندرا تا «چشمان کهربایی درخت مُر»/ جواد اسحاقیان

    به باور “کوندرا” رمان نویس باید پیوسته “دغدغه ی فورم” داشته باشد و از خود، چیزی به سنن و مواریث داستان نویسی گذشته یا سنتی بیفزاید و با هنجارشکنی در شگردهای روایی، آن را سرشارکند. زیبایی شناسی رمان های خودش، بهترین گواه بر این گونه حساسیت هنری است. او مانند بسیاری از فورمالیستهای روسی،…

ادامه مطلب

ده کتاب برتر درباره استعمار نو از نگاه گاردین/ یلدا حقایق

چندین دهه تاریخِ امپریالیسمِ اقتصادی و کمک مالی مشروط، نویسندگانی از کنیا تا کانادا را بر آن داشت تا ‌به کاوش درباره‌ی استعمار غرب بپردازند. گرچه کشورهای آفریقایی در نیمه‌ی دوم قرن بیستم با اشغال‌گران اروپایی خود خداحافظی کردند؛ اما آزادی‌شان دوام چندانی نداشت

ادامه مطلب

«هواردز اِند» شاهکار ای.ام. فورستر

نگاهی به «هواردز اِند» شاهکار ای.ام. فورستر / فرشید معرفت

ادوارد مورگان فورستر (۱ ژانویه ۱۸۷۹-۷ ژوئن ۱۹۷۰) رمان‌نویس شهیر بریتانیایی که به مدت بیست سال نامزد جایزه نوبل ادبیات بود، نویسنده برخی از مهم‌ترین رمان‌های قرن بیستم است، از جمله «اتاقی با یک منظره» (۱۹۰۸)، «هواردز اِند» (۱۹۱۰) و «گذری به هند» (۱۹۲۴). هر سهِ این رمان‌ها در فهرست‌های بزرگ صد رمان برتر انگلیسی‌زبان…

ادامه مطلب

درنگی بر طرحواره ی “عروسک روی آب” نوشته ی ماشاالله خاکسار /جواد اسحاقیان

    “عروسک روی آب” نام یکی از بیست و هفت “داستان کوتاه” و گونه ها و زیرمجموعه هایی از این “نوع ادبی” است که برای خوانش، برگزیده ام. نویسنده در اشاره ای گذرا و دلالتگر میکوشد به خوانندگان خود اطمینان دهد که آنچه میخوانند، داستانهایی “مربوط به دهه های ۴۰ تا پنجاه” است

ادامه مطلب

وزارت اصلاحیه/آریامن احمدی

در تاریخ نشر ایران، به‌ویژه در این یکصد سال اخیر، شاید مهم‌ترین اتفاق، چاپِ نسخه دست‌نویسِ «بوف کور» به‌روشِ پلی‌کپی توسط نویسنده‌اش باشد: صادق هدایت در سال ۱۳۱۵، کتاب را در پنجاه نسخه در بمبئی با هزینه شخصی چاپ می‌کند

ادامه مطلب

«علفزار»؛ راوی اضطراب اخلاق! / مهدی نورمحمدزاده

در یک آزمایش معروف روان سنجی، وقتی مقابل چشم اسبها تصویر دایره قرار می گرفت بلافاصله یک شوک الکتریکی خفیف به حیوان وارد می کردند، وقتی هم تصویر یک بیضی نمایان می شد اسبها مورد نوازش قرار می گرفتند. اسبها بعد مدتی آموزش شرطی شدند

ادامه مطلب

نیچه فیسوف بدکردار!/ علی ربیعی

فیلسوف و شاعر و نویسنده ای که پیش از آثارش زندگی یش در معرض قضاوت است و این حکایت و شرح ماجرا کماکان ادامه دارد گویی هزار پایی ست که در زیر آستین هر کدام ازما دارد وول می خورد تا جاییکه هر چه خوشبختی و بدبختی انسان امروز است

ادامه مطلب

سایه‌های روشن در «کافه‌ی نمرۀ سه، کریم شیرازی» به عنوان نوع ادبی «داستان کوتاه»/ جواد اسحاقیان

“داستان کوتاه مدرن” به عنوان یک “نوع ادبی” (Genre ) تازه، هنجارها، ظرایف و دقایقی دارد که در صورت کاربست به قاعده ی آنها، همان ویژگی ای را خواهد داشت که “اِ. آ. پو” (E. A. Poe) از آن به “تأثیر یگانه” (Single Effect) تعبیر میکرد.

ادامه مطلب

سه‌گانه کامو، عشق، مرگ

آلبر کامو کیست؟ داستان‌نویس؟ نمایشنامه‌نویس؟ فیلسوف؟ روشنفکر؟ کامو همه این‌ها است و یک چیز دیگر: یک «عاشق»  که در دوگانه‌ای هراس‌انگیز از زندگی و هنر پانزده‌ سال زندگی کرد، بی‌آن‌که کسی از آن چیزی بداند. درست مثل مرگِ مرموزش که بعد از شصت‌سال، حالا به‌عنوان یک ترور از آن یاد می‌شود؛ ترور توسط کا.گ.ب سرویس…

ادامه مطلب

نگاهی به دروغ/ اراده آزاد اثر سم هریس (فرزام کریمی)

در باب کتابهایی از این دست با نویسندگانی شناخته شده هر آن چیزی که بگوییم گزافه است,کتابهایی نظری و تئوریکال که صرفا آرا و عقابد نویسنده در آن مشهودست,ساموئل بنجامین هریس زاده ۹ آوریل ۱۹۶۷ نویسنده آمریکایی، فیلسوف,عصب‌پژوه،وبلاگ ​نویس است

ادامه مطلب

راهنمای نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی(۱۳)/ جواد اسحاقیان

     داستان کوتاه “سه پلّه ی آخِر” یکی از چهارده داستان “سرِ سبیل هایت را نجو” است که به خاطر اشاره به ریزنگاری های مربوط به آوازه گری یا تبلیغ کالاهای افسونگرانه، شگردهای جلب و جذب مشتری، نمونه ی دلالتگر و شفافی برای خوانش نشانه شناختی است

ادامه مطلب

خودکاوی و هویت؛ با تکیه بر «بوف کور» صادق هدایت/ جواد اسحاقیان

   با انتشار جُنگ “سایه‌ی صادق” (تهران: نشر ژیل، ۱۴۰۰) و مطالعه ی آنچه “جهانگیر هدایت” برادرزاده ی “صادق هدایت” در باره ی او گفته است، به دریافتهای تازه ای رسیدم. من در مصاحبه ای ـ که در همین مجموعه انتشار یافته ـ بیشترین توجه و تحلیل خود را بر سویه های روانشناختی آثار نویسنده…

ادامه مطلب

درآکولا و ادبیات فارسی

سی‌وچهار سال پس از انتشار «دراکولا»، تاد براونینگ (۱۹۶۲-۱۸۸۲) کارگردان آمریکایی اولین نسخه ناطق سینمایی «درآکولا» را در سال ۱۹۳۱ ساخت تا پس از سی اقتباس سینمایی دیگر، هنوز بهترین اقتباس سینمایی باشد و به یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما، آنطور که راجر ایبرت در کتاب «۱۰۰ فیلم بزرگ جهان» از آن نام می‌برد

ادامه مطلب

پا گذاشتن به لایه های تاریک شهر/ سالتو نوشته مهدی افروزمنش

این نوشته در زمان انتشار رمان سالتو اثر مهدی افروز منش در سایت دوشنبه منتشر شده بود، متاسفانه این سایت نیز همانند بسیاری سایت های ادبی دیگر حالا به خاطره ها پیوسته و نشانی از مطالب آن نیست. به مناسبت نمایش سریال یاغی ساخته محمد کارت که با نگاهی به رمان سالتو ساخته شده مطلب…

ادامه مطلب

جهان آثار تقی مدرسی؛ جادوی واقعی/ حامد قصری

نویسنده فراموش نمی‌شود و اگرچه ممکن است در طی سال‌هایی دیده نشده یا بازخوانی نشود، اما باز هم از غیابِ خود خارج می‌شود و در دلِ نسلی که او را نزیسته، درک و بیان و خوانده می‌شود. این نگاه را می‌توانیم درباره  تقی مدرسی (۱۳۷۶-۱۳۱۱) با تأکید فراوان بگوییم و بنویسیم.

ادامه مطلب

«یکلیا و …» و تقی مدرسی/ آداب اسطوره نگاری/ رضا فکری

اگرچه رمان «یکلیا و تنهایی او» تقی مدرسی در سال ۱۳۳۳ منتشر شد، اما طول کشید تا وجوه فراتاریخی و انقضاناپذیری قصه‌اش به‌درستی شناخته شود. مدرسی پس از کودتا و سقوط دولت مصدق نوشتن این کتاب را دست گرفت، زمانی که به کتب عهد عتیق و متون ادیان باستانی اشرافی کامل پیدا کرده بود. رمانی‌که…

ادامه مطلب

روایت آتوود با پایبندی به سنت خواهران برونته/ هارولد بلوم (فرزام کریمی)

در آغاز کارم به عنوان یک منتقد برایم ماندگاری ادبی یک اثر در اولویت قرار نداشت اما حال که پیر شده ام و جامه ها پاره کرده ام تنها پرسشی که با آن مواجه هستم همین پرسش بنیادین است که آیا یک اثر ادبی از ماندگاری و دوام برخوردار خواهد بود؟

ادامه مطلب

سلین، تروتسکی: این یا آن

سلین «رمان سفر به انتهای شب» را در فاصله میان دو جنگ جهانی در ۱۹۳۲ منتشر کرد، تروتسکی که در آن زمان در تبعید به سر می‌برد، نقدی بر آن نوشت. تروتسکی (۱۹۴۰-۱۸۷۹) در میان رهبران اکتبر تنها کسی بود که به‌طور جدی به ادبیات علاقه‌مند بود و در جریان آثار ادبی قرار داشت. نقد…

ادامه مطلب

نگاهی به «میمِسیس» نوشته اریش آورباخ / تاریخ انسانی

«میمِسیس» یا «محاکات» (بازنمایی واقعیت در ادبیات غرب) نوشته اریش آورباخ از مهم‌ترین آثاری است که در سال اخیر به فارسی منتشر شده. کتاب با مقدمه‌هایی از تری ایگلتون و ادوارد سعید، و ترجمه مسعود شیربچه از سوی نشر نقش جهان منتشر شده است

ادامه مطلب

رنج عظیم / رضا فکری

دنیای سوررئال داستان‌های سمیّه مکّیان، همواره اتکایی بی‌چون‌وچرا بر ذهنِ مغشوشِ شخصیت‌های اصلی‌اش دارد. داستان برای او، پازلی با قطعه‌های ریزودرشت و ناهمگون است که مخاطب باید ذره‌ذره و با وسواس آنها را کنار هم بچیند. هر خطای جزیی در تحلیل داده‌های قصه منجر به بازگشت به نقطه‌ آغازین و از سرگرفتن دوباره‌ بازیِ روایت…

ادامه مطلب

اسلاوی ژیژک: به قهرمانان پرمخاطره تری نیاز خواهیم داشت/ فرزام کریمی

از تو اجازه می خواهم که ابتدا شادی و خوشحالی ام را نشان دهم,خوشحالم که آزاد هستی و به تلاشت ادامه می دهی.البته تو همبستگی کاملی با زونا ﭘارا داری,همچنین از عملکرد ﭘوسی رایت کاملاً حمایت می کنم

ادامه مطلب

حقیقتِ جنگ: زیبایی یا ویرانی؟ / تیم برینخف

به‌عنوان کسی که در شاخه ادبیات روسی تدریس می‌کند نمی‌توانم به جهان از منظر نمایشنامه‌ها، رمان‌ها، اشعار و داستان‌های روسی نپردازم، حتی در برهه‌ای که کلیه تولیدات فرهنگی کشور روسیه در اقصانقاط جهان بایکوت می‌شود. بی‌شک با توجه به اقدامات وحشیانه روس‌ها در طول جنگ با اوکراین بالاخص کشتار غیرنظامیان در بوچا با این مساله…

ادامه مطلب

روسها و هنر قتل روشنفکران/ سمیه مهرگان

نخبه‌کُشی روس‌ها چگونه به قتلِ نویسندگان، شاعران و روشنفکران‌ خود دست می‌زنند؟ سمیه مهرگان قرن بیستم قرنِ تبدیلِ «انسان» به «ناانسان» بود؛ آلمان‌های نازی ملت‌های دیگر را به‌زیرِ یوغ خود می‌آوردند تا غرورِ کاذب را به نژادِ برترِ آریایی‌شان بدهند؛ برعکسِ نازی‌ها، حکومت‌های کمونیستی شوروی و چین، جدا از سرکوب ملت‌های دیگر، در نابودی…

ادامه مطلب

با رویکرد میان متنی (۲) و حل معمای “ذوالقرنین، کوروش کبیر و اسکندر مقدونی”در “داراب نامه ی طرسوسی”/ جواد اسحاقیان

  حقیقت، این است که من سالها پیش کتابی با عنوان “با بوطیقای نو در دارابنامه ی طُرسوسی” نوشته بودم که آن را در کلاس “رویکردهای نو در نقد ادبی یا “بوطیقای نو” در “بنیاد فردوسی توس” (مشهد) تدریس میکردم.

ادامه مطلب