سیاستِ تکریم مردگان و تنهایی محتضران در ادبیات ما
شیما بهره‌مند
صادق هدایت نمُرده، او هنوز در مقامِ محتضر روی دست ادبیات ما مانده است. آثار هدایت مانندِ هر اثری «بازتاب طنینِ غیرشخصی‌ترین عناصر زندگی آدمی در قالبِ فردی‌ترین و مخفی‌ترینِ آن‌هاست»1 و این طنین در زندگی صادق هدایت «مرگ» است یا به‌تعبیر درست‌تر؛ زنده‌به‌گوری.…
در تاریخِ ادبیات روایی معاصر ما بی‌تردید «بوف کورِ» صادق هدایت مقامِ یکه‌ای دارد. جدا از موقعیت خاصِ تاریخی آن به‌عنوان نخستین رمان مدرن فارسی، برخی از منتقدان از «جاذبه» این اثر سخن گفته‌اند که هیچ‌یک از آثار ادبی معاصرش و تا اکنون نیز به گردِ آن نرسیده‌اند.
با انتشار جُنگ “سایه‌ی صادق” (تهران: نشر ژیل، 1400) و مطالعه ی آنچه “جهانگیر هدایت” برادرزاده ی “صادق هدایت” در باره ی او گفته است، به دریافتهای تازه ای رسیدم. من در مصاحبه ای ـ که در همین مجموعه انتشار یافته ـ بیشترین توجه و تحلیل خود را بر سویه های روانشناختی آثار نویسنده…
صادق هدایت، نویسنده معروف ایرانی، حداقل دو بار در فاصله زمانی طولانی، خودکشی کرد؛ یک‌‌بار که نتوانست خود را در رودخانه‌ای در پاریس غرق کند و به‌طور تصادفی توسط قایقرانی نجات پیدا کرد. بار دیگر که موفق شد با استنشاق گاز آشپزخانه آپارتمان کوچکی در پاریس به زندگی خود پایان دهد.
«دیروز بود که اطاقم را جدا کردند، آیا همانطوریکه ناظم وعده داد من حالا بکلی معالجه شده‌ام و هفته دیگر آزاد خواهم شد؟ آیا ناخوش بوده‌ام؟ یکسال است، در تمام این مدت هر چه التماس می‌کردم کاغذ و قلم می‌خواستم بمن نمی‌دادند
صادق هدایت هم نویسنده مرگ است و هم بازیگر آن؛ گویی او هر سال این تراژدی را صیقل می دهد. امروز من او را نه به خاطر نوآوری سبک ادبی و آثار زیبایش بلکه به سبب آن جسارت و شجاعتی می ستایم که چنین حماسی چشم در چشم “مرگ” کایروسی دارد. ما همه “آنگاه” می…
اگر از پسِ یک قرن که از ادبیات مدرن ما می‌گذرد صادق هدایت همچنان مطرح‌ترین نویسنده ما است، یکی به این دلیل است که او آغاز نوعی گسست بوده است. آثار هدایت و تفکرات او گرچه در زمینه سیاسی و اجتماعی و فرهنگیِ زمانه‌اش شکل گرفته و به‌طبع از آن متأثر شده است، او هرگز…
'گفت‌وگو با اکبر معصوم‌بیگی درباره جهان پرتناقض هدایت و فقدان ارزیابی انتقادی از او
مبارزترین کسان ستاینده هدایت بودند
پیام حیدرقزوینی
مهمترین متن ادبی معاصر فارسی چند دهه پیش به شکل قاچاق به کشور وارد شد و هنوز هم همان انگ آغازین را بر پیشانی دارد. صادق هدایت به‌عنوان مهمترین داستان‌نویس و روشنفکر معاصر ایران…
قبل از هر چیز باید بگویم که من نه قصد دارم و نه صلاحیتش را که درباره ارزش ادبی آثار هدایت حرف بزنم… لیکن از آن‌رو درباره هدایت سخن می‌گویم که او صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به‌نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ما…
وقت آن رسیده است که از جدالِ تاریخی دوگانه «ادبیات قصه‌پرداز» و «ادبیات متعهد یا سیاسی» دست برداریم و از نو بپردازیم به بازخوانی و کشف تاریخ ادبیات معاصرمان، با تکیه‌بر مفاهیم و نظریات نو. این رویکرد دوگانه‌ساز به ادبیات که با هم‌نوایی اهل ادبیات دست‌کم از دهه هفتاد نواختن گرفت و رفته‌رفته به اکتاو…
کیست به یاد صادق باشد آنگاه که هدایت مرده است؟ اگر فرهنگ حیران است و زبان نیز ویران، اگر زیستن و ماندن در چنین فرهنگی که “الگوریتم” آن واژگون شده را نه می دانی و نه می خواهی پس صادق بخوان شاید “هدایت” شوی. وُلگاریزه شدن فرهنگ و خلط نابجای آن با مفهوم “تمدن” آسیب…
از صادق نوشتن آسان نیست چه رسد که “هدایت” باشد؛ نویسنده ایرانی که هیچ نویسندهای در تاریخ معاصر به اندازه او رنج، بویژه رنج فرهنگی نکشیده است. مگر نه اینکه “فرهنگ” هم به زندگی نظر دارد و هم به مرگ؟ آیا فرهنگ جز چگونه زیستن و چگونه مردن است؟ کدام نویسنده، کدام شاعر، کدام صادق…
یادداشتهای شاهرخ مسکوب درباره صادق هدایت را حسن کامشاد در اختیار ما قرار داد و ما نیز این یادداشت‌ها را برای بررسی و تحلیل بیشتر زیر ذره بین حورا یاوری پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات ایران دانشگاه کلمبیا و مولف کتاب هایی، چون گفتار‌هایی در نقد ادبی و روان کاوی و ادبیات در ایران قرار دادیم.
در روزی گرم و خشک شاید متقارن با این روز‌های واپسین تابستان، در جفرسون، شهر مرکزی سرزمین مخلوق ویلیام فاکنر، یوکناپاتافا، راوی مشکوک و در حاشیه ایستاده‌ای برای‌مان چیزهایی از قصه میس مینی کوپر بازمی‌گوید. در روزی از روز‌های یک سپتامبر خشک و بی‌باران. روزی و روزگاری که آنقدر خشک توصیف می‌شود که حتی هوا…
خانه پدری صادق هدایت، خانه‌ای که بیشتر ایام حیات خود را در آن زندگی کرد هنوز ظاهرا پابرجاست. در خیابان کوشک، بین خیابان لاله‌زارنو و سعدی، بین بیمارستان دکتر امیراعلم و منزل سفیر دانمارک در ایران این خانه ایستاده است
این مختصر را صادق هدایت درباره زندگی خود به اصرار علی اکبر دهخدا نوشت. دهخدا این قاعده را گذاشته بود که در فرهنگ خود بیوگرافی درگذشتگان ثبت شود نه آنها که در قید حیاتند، تنها استثناء اما صادق هدایت بود.با این حال تقدیر این بود که زندگی او هم قبل از انتشار کامل فرهنگ دهخدا…
ازهدايت هيچ يادداشت يا مقالهاي درباره جمال زاده نمي شناسم. در صورتي که جمال زاده در مقالات و نامه هاي بيشماري که به دوستان دور و نزديکش مي نوشت، بارها چگونگي آشنايي و عقيده خود را در باره هدايت نقل کرده است بااين همه، در دو نوبت توانستم نظر هدايت را نسبت به جمال…
دو داستان سپتامبر بي‌باران از فاكنر و بوف كور اثر صادق هدايت با وجود تفاوت‌هاي بسيار اما به سبب رويكرد واحدي كه نويسندگان آنها نسبت به مقوله روايت دارند از المان‌ها و موتيف‌هاي مشتركي نيز برخوردارند؛ در يك گفت‌وگوي كوتاه بين اين دو متن به برخي از اين ويژگي‌ها پرداخته شده است… .
هدايت در کتاب خواندن سليقۀ مخصوصي داشت. به هيچ‌وجه نمي‌توانست حس اعجاب و تحسين خودش را پنهان دارد. اگر نويسنده‌اي کار بزرگي عرضه مي‌کرد او همچنان که کتاب را مي‌خواند در حاشيۀ کتاب نظر خودش را مي‌نوشت. مثلاً بارها اتفاق افتاده بود که در حاشيۀ کتاب‌هاي هدايت ما به جملاتي از اين قبيل بر خورد…
صادق هدایت….به نظرم هدایت صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز هم بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ماست. پس از این همه سال، هم برای روشنفکران و هنرمندان و هم در چشم مردم عادی، هدایت نوعی نماد اصلی هنرمندی و روشنفکری محسوب می…
نوشتن از داستان علمی – تخیلی به موجب فراز و نشیبها و اهمیتی که در ادبیات داستانی جهان دارد، فرصتی گستردهتر و مقالهای جامعتر را در خور است، که در وقت و موضوع یادداشت من نمیگنجد، از تمیز میان این ژانر ادبی با دیگر محورها تنها این مهم لازم به ذکر است که، گویی انواع…
«در ايران درباره هيچ نويسنده ديگري به اندازه او سخن نگفته‌اند، بااين‌همه زندگي‌اش پر از ابهام است.»١ شايد همين ابهام، روايات و آثاري چند درباره زيست و مرگ صادق هدايت به‌دست داده است. آنچه از زندگي او مي‌دانيم تكه‌پاره‌هايي است از ادوار مختلف زندگي‌اش
«مرگ صادق هدایت… و هیچ‌کس نمی‌داند. در دو سه صفحه قبل اشاره کرده‌ام. هدایت را دوستانش دق‌مرگ کردند (او در سرگشتگی از اوضاع ضعیف شد و دست از زندگی کشید) هدایت را راست‌ها و چپ‌ها هر دو کشتند. مداحان چیزهایی که در او نبود و اسباب یاس از بی‌شعوری آن مداحان شد (برای من گفته…
بی گمان در تاریخ ادبیات معاصر ایران نمی توان کسی را یافت که به اندازه صادق هدایت دستمایه پژوهش های کوچک و بزرگ قرار گرفته باشد و در عین حال کسی نبوده که به اندازه او با قضاوت های متفاوت و حتی متناقض روبه رو شده باشد.
در رونمایی «گفتگو با سایه» عنوان شد؛
دیدگاه رضا امیرخانی پیرامون نویسندگی صادق هدایت
رضا امیرخانی
رضا‌امیرخانی در مراسم رونمایی از کتاب گفتگو با سایه گفت: دلیل جلوتر بودن هدایت در داستان‌نویسی از دیگر نویسندگان هم دوره‌اش دسترسی آسان در پاریس به سینمای متفاوت بود.
به گزارش مد و مه به نقل از مهر،…
داستان “بوف کور”، مهمترین اثر صادق هدایت، یکی از برجسته‌ترین متون ادبی فارسی معاصر شناخته می‌شود. این رمان کوچک بیش از هر اثر فارسی دیگری در جهان ترجمه و خوانده شده، مورد بررسی و تفسیر قرار گرفته است. َ”بوف کور” را “روان – داستان” خوانده‌اند (همایون کاتوزیان)، به این معنی که جریانات نفسانی و خلجانات…
صادق هدایت به سینمای مدرن علاقه داشت. تأثیر فیلم‌های آوانگارد بر آفرینش ادبی صادق هدایت آشکار است. اما کمتر اثری از این نویسنده به گونه‌ای شایسته و درخور به روی پرده سینما آمده است.
موضوع نخستین داستان کوتاه مدرن فارسی همیشه دوگانه گی را با خود داشته، به باور خیلی ها محمد علی جمال زاده بود که نخستین داستان کوتاه فارسی را نوشت و اما این ایده چون ایده نخستین داستان نویس کوتاه فارسی که صادق هدایت باشد هم مخالفین خود را دارد.
صادق هدايت 28 بهمن 1281 متولد شد و 19 فروردين 1330 درگذشت. او از نوادگان رضاقلي‌خان هدايت، شاعر، تاريخدان و مورخ ادبيات ايران و مولف مجمع‌الفصحاء، رياض‌العارفين و روضه الصفاي ناصري بود. بسياري از اعضاي خانواده گسترده هدايت در قرن نوزدهم و بيستم كارمندان عالي‌رتبه دولت، رهبران سياسي و امراي ارتش بودند
نشست بررسی زندگی هدایت در هند برگزار شد
ندیم اختر: خواندن «بوف کور» مرا تشویق به خودکشی نکرد
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۴ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۴:۲۹
هفدهمین نشست «سه شنبه های هنوز» که شب گذشته (سه‌شنبه سوم آذر ماه) به بررسی زندگی صادق هدایت در هند اختصاص داشت، با حضور ندیم…