رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

بایگانی ماهانه: اکتبر 2011

کلنل در غربت (یا آلمانی ها درباره «زوال کلنل» چه گفتند!)

زوال کنل قرار بود در ایران منتشر شود، اما رفت و برگشت کتاب به ممیزی و اصلاحاتی که به آن خورد، حتی با انعطاف‎پذیری دولت آبادی نیز به نتیجه نرسید. هرچه بود ترجمه‎ی این کتاب در آلمان، پیش از اصل آن در ایران منتشر شد که این هم حکایتی‎ست! به هرحال در ادامه بخشی از انعکاس…

ادامه مطلب

زاویه‎ی دید در داستان

در همه‎ی داستانها، فردی داستان را تعریف می‎‏کند. برای نمونه، اگرچه مارک تواین نویسنده‎ی “ماجراهای هاکلبری‏فین” است اما داستان را خود شرح نداده بلکه هاک آن را بیان می‎‏کند. او داستان را این‏گونه‎‎‎ تعریف می‎‏کند: اگر “ماجرای تام سایر” را هنوز نخوندید پس، از من هیچی‏ نمی‎‏دونید. این موضوع اصلا مهم نیست. داستان را آقای مارک‏…

ادامه مطلب

در ادبیات ایران همه چیز هست، اما کمی از همه چیز!

اغلب بر این باوریم که اوضاع و احوال ادبیات داستانی و ایضا بازار نشر در این سالها لااقل به لحاظ کمی، به مراتب بهتر از گذشته و بخصوص از دو دهه نخست پس از پیروزی انقلاب است. مشاهده نشانه‎های آن نیز دشوار نیست؛ کافی‎است نگاهی بيندازيم به تنوع آثار منتشر شده، تعدد نویسندگان تازه، اقبال…

ادامه مطلب

جنگ در ادبیات

از آغاز تاریخ،  جنگ موضوع مهمی برای ادبیات بوده است،  و آثاری رزمی چون ایلیاد اثر همر (که از محاصره‎ی افسانه‏ای تروا به وسیله‎ی یونانیان سخن به میان می‏ آورد)  و سرود رولان‏1(که مرگ رولان و تمام‏ قهرمانان را در رونسوال و انتقام شارلمانی را به تصویر می‏کشد)  و اورشلیم از بند رسته اثری رزمی…

ادامه مطلب

درآمدی بر مدرنیسم‏ و پست مدرنیسم

اشاره: روی بوین استاد دانشگاه پلی تکنیک تاین در نیوکاسل است. او کتاب‏هاب متعددی دربارهء اندیشه اجتماعی روپایی‏ معاصر و یک کتاب درباره نظریه فرهنگی فرانسه در اواخر بیستم منتشر کرده است. او مؤلف کتاب«فوکو و دریدا: سوی دیگر خرد»است. علی رتانسی استاد دانشگاه سیتی لندن در علوم اجتماعی است. او مؤلف«مارکس و تقسیم کار»،…

ادامه مطلب

هنر داستان نویسی در گفتگو با «وی اس نایپل»

سر ویدیادار سوراژپراستاد نایپال‏1در 17 اوت 1932 در چاگواناس ترینیداد به دنیا آمد.  نیاکان او از هندوستان به آن‏جا مهاجرت کرده بودند. نایپال در مقاله‏ اش با عنوان ”مقدمه‏ ای بر یک اوتوبیوگرافی”  از کتاب” یافتن کانون اصلی” نوشته است: “ نیمی از کار نویسنده... کشف سوژه است.  مشکل من این بود که زندگی‏ ام‏…

ادامه مطلب

برای نویسنده شدن باید قدم روی تشک گذاشت!

گاه برخی از دوستان كه علاقه‎ای به داستان‎نویسی پیدا كرده‎اند از من می‎خواهند كتابی را به آنها معرفی كنم كه با استفاده از آن داستان‎نویسی را بیاموزند. كتاب‌های مفید زیادی در این زمینه هست، برخی را معرفی می‎كنم، آنها هم می‎خرند و می‎خوانند اما هیچ‌گاه داستانی به قلم آنها به دست من نمی‎رسد! تا قریب…

ادامه مطلب

بازخوانی داستان (۵): «یک روز عالی برای موز ماهی» اثر سالینجر

نود و هفت تبلیغات‌چی نیویوركی توی هتل بودند و خطوط تلفنی راه دور را چنان در اختیار گرفته بودند كه زن‌ جوان اتاق پانصدوهفت مجبور شد از ظهر تا نزدیكی‌های ساعت دوونیم به انتظار نوبت بماند. اما بی‌كار ننشست. مقاله‌ای را با عنوان “جنس یا سرگرمی است...یا جهنم” از یك مجلة جیبی بانوان خواند. شانه…

ادامه مطلب

حضور آنجلینا جولی در فیلم مسعود ده نمکی جدی شد!

تیتر: ده‎نمکی پیشنهاد بازی آنجلینا جولی در فیلمش را نپذیرفت بعد از رؤیت این تیتر در خبرگزاری فارس، مرغ خیال به پرواز درمی‎آید و یک شب بارانی را در ذهن مجسم می‎کند. در این شب بارانی آنجلینا جولی که دارد توی آشپزخانه برای خودش و برَد و بچه‎‎ها ماکارونی درست می‎کند، ناگهان تلفن را برداشته…

ادامه مطلب

نگاهی به داستان «رقص یک متری یک سیاه» نوشته آیت دولتشاه (خویش خانه)

مجموعه داستان خویش خانه شامل یازده داستان به نامهای: قرارگاه متروکه، خویش خانه، ناشنیده‎‎های درخواب، خیره به ماه پنجره پنجره‎ای، از ورای کنگره‎ها، حکم، نقش جنازه نبیه، لکه‎‎های آتش، اورکت آمریکایی، پایان کابوس‎ها، آخرین روز‎های ناصح، رقص یک متری یک سیاه، گم شده عمو، کاش این خیابان تا ابد ادامه پیدا کند، آخرین دلنوشته استاد…

ادامه مطلب

ضرورت تعامل ادبیات داستانی و سینما

در سال‎هاي اخير ضرورت و اهمیت تعامل ادبيات داستانی و سينما، به اشکال مختلف مطرح شده است و متاسفانه با وجود اذعان اکثریت قریب به اتفاق صاحب‎نظران به تاثیرات مثبت دوسویه آن، همچنان در ورطه بی‎توجهی افتاده و مغفول مانده است. این در حالی‎ست كه در ديگر كشورها، ادبيات به عنوان منبعي غني براي سينما…

ادامه مطلب

گفتگو نویسی در خدمت داستان

27- استفاده از گفتگو برای آماده سازی برای آماده سازی اغلب از گفتگو استفاده می کنند. شخصیتها معمولاً برای ایجاد ارتباط، بیان خویشتن و قانع کردن دیگران، حرف می زنند. به علاوه می توانند نهال داستان و روابط احتمالی آینده را در عمل داستانی زمان حال بکارند. مثال: دو قاتل مشغول صحبت اند: «انگار کولاک…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «خانه کوچک» اثر محمد علی علومی

رمان خانه کوچک، پرونده زندگی شخصی‎ست درگیر اعتیاد. پرونده‎ای که محور اصلی‎اش پسر قهرمانی است. مردی که همه به او افتخار می‎کنند و الگوی همه است. امیری که مرام و مسلک عیاران را دارد. قهرمانی که نیرومند است و قوی. در کنار امیر آدم‎‎های دیگری هم در کتاب هستند. خانواده‎اش. خانواده‎ای سنتی و از طبقه…

ادامه مطلب

مخاطبان نقد چه کسانی هستند؟

«به حرف‎های منتقدین گوش ندهید؛ تاكنون تندیس هیچ منتقدی ساخته نشده است.» ژان سیبلیوس (آهنگساز فنلاندی) شاید جملاتی نظیر آنچه در بالا آمد، به اشكال گوناگون و درحوزه‎هایی مختلف، پیش از این نیز بارها شنیده باشید. سخنانی كه شاید در نگاه نخست پربیراه هم به نظر نر‎سند. به راستی كدام‌یك از ما تاكنون تندیس ساخته…

ادامه مطلب

نامه ها (۲): نامه ابراهیم گلستان به نادر ابراهیمی

حرفها و نقطه نظرات ابراهیم گلستان در سال های دور و نزدیک پر حاشیه و البته از سوی برخی با واکنش همراه بوده، مخصوصا در این چند سال اخیر و با انتشار گفتگوهایی طولانی با او (و از همه مهمتر در کتاب نوشتن با دوربین). صرف نظر از اینکه چقدر اظهار نظرهای صرح و بی…

ادامه مطلب

ضرورت آسیب شناسی نقد ادبی امروز

نقد و به‎ویژه نقد ادبی از دیرباز در این دیار اوضاع چندان به سامانی نداشته و متاسفانه هرچه به لحاظ زمانی پیش آمده‎ایم، همپای رشد كمی آنچه در تصور عمومی نقد نامیده می‌شود، رشد كیفی خاصی مشاهده نمی‌شود و آنچه تحت عنوان نقد ادبی جدی، در گذشته در برخی از ماهنامه‎ها یا فصلنامه‎های وزین ادبی…

ادامه مطلب

جاودانه ها (۱۴): «داستان‎های شگفت‎انگیز» اثر ادگار الن پو

داستان‎های شگفت‎انگیز [Histories Extraordinaires]. داستان‎های کوتاه ادگار الن پو (1) (1809-1849)، نویسنده امریکایی، معمولا به این نام شناخته شده است. این داستانها، پس از انتشار یافتن در مجله‎‎های مختلف، در دو جلد گردآوری شد: داستان‎های عجیب و غریب (2) (فیلادلفیا، 1840) و داستان‎ها (3) (نیویورک، 1845). این داستانها، ‎ که بودلر (4) آن‎ها را پس…

ادامه مطلب

برای کودک بودن دیر نیست!

هر بار كه نویسنده تازه‎ای را كشف می‎كنی، انگار جهان را دوباره كشف كرده‎ای؛ این لااقل احساسی بوده كه همواره من در چنین شرایطی داشته‎ام. نمی‎دانم شاید دیگران با توجه به تجربه‎ها و ذهنیت خویش، دریافت و احساس دیگری نسبت به آن داشته باشند. این كه می‎گویم كشف نویسنده، مرادم آشنایی با نام و آثار…

ادامه مطلب

بازخوانی داستان (۴): «داس» اثر ری برادبری

جاده که مانند سایر جاده‌های از وسط دره و بین زمین‌های سنگلاخ و لم یزرع، درختان بلوط و از نزدیک گندم‌زاری وحشی و تک افتاده می‌‌گذشت پس از عبور از کنار خانه سفید کوچکی که در میان گندم‌زار بود چنان‌ که گوئی ادامه‌اش بی‌فایده است ناگهان به پایان رسید. اهمیت نداشت چون آخرین قطره بنزین…

ادامه مطلب

نامه ها (۱): دو نامه غلامحسین ساعدی به بدری لنکرانی

انتشار نامه‎های خصوصی (دوستانه و یا عاشقانه) چهره های نامدار و کنجکاوی برانگیز دو سه دهه‎ای بیشتر نیست که در ایران دیده می‎شود؛ تازه نهم با کلی اگر و اما و البته اظهار نظرهای موافق و مخالف درباره این کار. این مسأله بیش از هرچیز ناشی از آن تعصبی‎ست که همواره در کشور ما نسبت…

ادامه مطلب

با دست‎های خالی…

چندی پیش هفته‎نامه چلچراغ در تدارک پرونده‎ای در رابطه با وب‎سایت‎های ادبی، از من خواست تا درباره مسائل و مشکلات این حوزه بنویسم. جالب اینکه در آستانه یک‎سالگی «مد و مه» بودیم و از قضا مدتی بود در فکر تهییه مطالبی ویژه برای این منظور بودم. اما این فکر زیاد در ذهنم دوام نیاورد، ترسیدم…

ادامه مطلب

افتتاحییه رمان را چگونه باید نوشت؟

هدف کلی آماده سازی از شیوه آماده‎سازی در وضعیتی در زمان حال استفاده می‎کنند تا به واقعه‎ای که در آینده رخ خواهد داد اشاره کنند. آماده‎سازی شگرد محافظ و نوعی مقدمه چینی عمدی نویسنده است تا خواننده را آماده پذیرش و باور کردن تغییر‎های آینده روابط، اشخاص، طرح و حوادث کند. آماده‎سازی ظریف، مشخص یا…

ادامه مطلب

نگاهی به «به‎خاطر بلیندا» اثر شارل اگزبرایا، ترجمه عباس آگاهی

«به‎خاطر بلیندا» نخستین رمانی‎ست كه از شارل اگزبرایا به فارسی در آمده، آن هم با ترجمه‎ای شایسته از عباس آگاهی، مترجم پركار و علاقه‌مند به ادبیات پلیسی جنایی كه ظرف دو سه سال اخیر، قریب به دوازه عنوان رمان در این ژانر به علاقه‌مندان عرضه كرده است. شاید نتوان برای اگزبرایا در كنار بزرگان ادبیات…

ادامه مطلب

افق (۲): «چقد مونده به ساعت ۵» از مریم محمدی

- " شنونده‎ای سئوال کردند که همسرشون اجازه نمیدن خانم برای دیدن مادر و پدرشون برن، چه باید بکنند؟! " - " خب زن نباید کاری رو بی‎اذن شوهرش... " شیر آب سرد باز گیر کرده. آخه تو که بلد نیستی برا چی دست می‎زنی؟! همش ادعا! همش خودشیفتگی! من خوبم حرف ندارم! دو دستی…

ادامه مطلب

آینه‎های دردار و هویّت‎های انعطاف یافته شخصیت‌های گلشیری

با آينه‌هاي در دار به سادگي نمي‌‌شود خو گرفت، امكاناتش به سادگي خود را عرضه نمي‌كنند و به همين خاطر بارِ اول خواندنش  چندان واکنش مثبتي در خواننده ايجاد نمي‌كند. در واقع، قرائت اول بيشتر نكاتي منفي به ذهن مي‌آورد. انگشت گذاشتن بر اين نكات «منفي» از اهميتي اساسي برخوردار زيرا بسيارشان، وقتي ساختار تكنيكي…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «ذن در هنر نویسندگی» اثر ری برادبری ترجمه پرویز دوایی

سالهای سال است که در آن‎سوی دنیا، گوشه‎ای دور از وطن زندگی می‎کند، اما با این حال  نه وطن را فراموش کرده و نه زبان مادری را. به فارسی می‎اندیشد و به فارسی می‎نویسد و با خاطره سالهایی که در این دیار زیسته، روزگار می‎گذراند، خاصه یادگارهای عزیز دوران کودکی. روزگاری پرویز دوایی تنها در…

ادامه مطلب