رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

ناقوس‌‌‌‌‌‌ها بی‌‌‌‌‌‌صدا می‌‌‌‌‌‌شکنند: درنگی بر تفرقه دینی در کی‌‌‌‌‌‌یف و کرملین علی‌‌‌‌‌‌محمد اسکندری‌‌‌‌‌‌جو

در تاریخ می خوانیم سزار امپراطور روم سوار بر اسب وارد مجلس سنا می‌‌‌‌‌‌شود و فریاد می‌‌‌‌‌‌زند اسب من هم می خواهد سناتور شود! امروز اما چرا در تاریخ نمی خوانیم که قزاق روس سوار بر اسب وارد مسجد سپهسالار می‌‌‌‌‌‌شود و فریاد می‌‌‌‌‌‌زند اسب من هم می خواهد قزاق شود!

ادامه مطلب

هنری جیمز؛ تصویر گر زندگی اشراف عصر ویکتوریا

هنری جیمز (۱۹۱۶ – ۱۸۴۳)، نویسنده امریکایی قرن ۱۹ که بعدها تبعه انگلیس شد، خالق رمان های رئالیستی و مدرن روان کاوانه است . آثار او امروزه معروف به رمان های روان شناسانه هستند. او پایه گذار نوعی رمان مدرن در اوایل قرن بیستم در غرب شد. جیمز در بیشتر آثارش به شرح زندگی ثروتمندان…

ادامه مطلب

غم با ما چه می‌کند؟ / کریستن ویر

زیست‌شناسان به ما نشان داده‌اند که تجربۀ شادی، غم یا عشق، با کم و زیاد شدن هورمون‌های بخصوصی در بدن در ارتباط است. با‌این‌حال، هنوز ابعاد زیادی از واکنش‌های بدنی ما در مواجهه با تجربه‌های عاطفی شدید، مثل از‌دست‌دادن همسر یا عزیزانمان، ناشناخته است. شواهد نشان می‌دهد دلبستگی‌ها عاطفی چنان قدرتمند است که حتی می‌تواند…

ادامه مطلب

بیاموز و آنچه هستی باش / درمان دردهای زندگی به‌سبک فریدریش نیچه

نیچه در یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایش، ارادۀ قدرت، می‌نویسد: «برای آن دسته از انسان‌ها که برایم مهم‌اند آرزوی درد و رنج، اندوه، بیماری، بدرفتاری و بی‌آبرویی می‌کنم.» این آرزو احتمالاً شامل حال کسانی که نیچه برایشان مهم است نیز می‌شود. جان کاگ، فیلسوف آمریکایی، به دنبال نیچه افتاد تا بفهمد فلسفه برای زندگی چه حرفی…

ادامه مطلب

از سیر تا پیاز راز ناتمام ماندن فیلمهای زندگی تختی/ تختی هیچگاه راضی به رفتن روی پرده سینما نبود!

روایت است که علاوه بر تهییه کنندگان سینما، دوستان تختی همانند محمد غلی فردین بارها سعی کردند پای او را به سینما باز کنند. اما هر بار به دلایلی روی پرده رفتن تختی میسر نشد. این ماند تا زمانی که بحث ساختن فیلمی درباره زندگی او مطرح شد، اما گویا روح تختی هم حاضر نیست…

ادامه مطلب

گفتگو با اویگن روگه (خالق رمان اینک خزان) / سیاست، آزادی را از هنر می‌گیرد

«اینک خزان» (سرگذشت یک خانواده) شاهکار اویگن روگه از زمان انتشارش تاکنون به بیش از سی‌و‌سه زبان ترجمه شده و موفقیت‌های بسیاری کسب کرده است: سال ۲۰۰۹ توانست جایزه آلفرد دوبلین را از آن خود کند و سپس در سال ۲۰۱۱ عنوان کتاب سال آلمان را.

ادامه مطلب

چرا نجیب محفوظ شرح‌حالی از خود باقی نگذاشت؟ / ترجمه محمد جواهرکلام

نجیب محفوظ، در حالی که در ساحل دیگر رودخانه عمر خود ایستاده بود می‌دید که راه دراز زندگی‌اش به نسبتهای مختلف در آثارش پراکنده است: ایستارها، حالتها، دیدگاهها، چشم‌اندازها، اشتیاقها، گمانها، جلو رفتنها و به عقب برگشنتنها. از این رو ترجیح می داد خود را دیگر در شرح‌حالی تکرار نکند

ادامه مطلب

از تازه های نشر بیدگل / «زیبایی شناسی نمایشی» اثر ژان ژنه

در کتاب “زیباشناسی نمایشی” علاوه بر جنبه تئوریک به جنبه اجرای تئاتر نیز پرداخته شده، مترجم کتاب مهتاب بلوکی که به طور تخصصی به ترجمه آثار ژان ژنه می‌پردازد در باره کتاب گفته است که : به طور کلی این کتاب راهنمای خوبی برای هنرمندان عرصه تئاتر محسوب می‌شود. مجموعه‌ای از توصیه‌های ژنه به کارگردانان…

ادامه مطلب

هفت دلیل یوسا برای اینکه خواندن بزرگترین لذت دنیاست / سمیه مهرگان

کتاب‌های ماریو بارگاس یوسا از خواندنی‌ترین آثار ادبی جهان است، و پرخواننده‌ترینشان هم: جنگ آخرزمان، سور بز، گفت‌وگو در کاتدرال، سال‌های سگی، چه‌کسی پالومینو را کشت، و مرگ در آند. همه اینها هم او را به معتبرترین جایزه ادبی جهان یعنی نوبل نائل کرد. یوسا، برای این روزهای ما که در عصر ارتباطات، کمتر به…

ادامه مطلب

یک فیلم، دو تحلیل: «استیو جابز» چگونه دنیای ما را ابداع می‌کند / حسام جنانی

فیلمنامه‌ها یا داستان‌های با کیفیت هیچ‌گاه تکنیک‌هایی را که با استفاده از آنها مخاطبان را به بند می‌کشند برای آنها فاش نمی‌کنند؛ بدین معنی که آنها را برای مخاطب توضیح نمی‌دهند. بیننده یا خواننده، پای کتاب یا جلوی صفحه تلویزیون یا پرده سینما می‌نشیند و می‌داند که چیزی او را سرجایش میخکوب کرده است، اما…

ادامه مطلب

برشی از لذت خواندن اثر مارسل پروست

وقتی ویکتور هوگو هنگام گفت‌وگو از آنچه خوانده سخن می‌گوید، نام‌های مولیر، هوراس، اووید، رینارد است که غالبا دوباره تکرار می‌شوند. آلفونسه دوده، کمترینِ اهل کتاب در میان نویسندگان، که آثارش بسیار حیاتی‌ و مدرن است، به‌نظر می‌رسد

ادامه مطلب

مارسل پروست از خواندن می‌نویسد: لذت خواندن / محمدصادق رئیسی

شهرت مارسل پروست تنها به رمان بلند و بی­‌همتایش «در جست‌وجوی زمان از دست‌­رفته» محدود نمی‌شود؛ او مقالات بسیاری نیز در باب موضوعات گوناگون نوشته، از جمله پیرامون هنر، اندیشه، خواندن و اندیشمندان و متفکران. بعضی از این مقالات در زمان حیات وی در برخی نشریات و به صورت کتاب به چاپ رسیدند

ادامه مطلب

فرهنگ سلطه‌پذیری / نگاهی به فیلم «مغز‌های کوچک زنگ‌زده» / پرتو مهدی‌فر

هومن سیدی کارگردانی جسور و هوشمند است. او در چهار فیلمی که پیش از آخرین اثرش ساخته (آفریقا، سیزده، اعترافات ذهن خطرناک من، خشم و هیاهو)، به تجربیات نو و درخور توجهی در زمینه فرم دست زده است؛ البته هرگز به محتوا بی‌اعتنا نبوده و حرف برای گفتن نیز داشته. بر حسب غلبه‌ی چگالیِ…

ادامه مطلب

یادی از فیلم «خون به پا خواهد شد» ساخته پل توماس اندرسون

فیلم خون به پا خواهد شد در سال ۲۰۰۷ به کارگردانی، نویسندگی و تهیه کنندگی پل توماس اندرسون به نمایش درآمد. این فیلم اقتباسی است از کتاب نفت! نوشتهٔ آپتون سینکر و در حوزهٔ سینما به فیلمی مشهور و ماندگار تبدیل شده است. این فیلم در بیشتر رشته های جایزهٔ اسکار نامزد شده و برندهٔ…

ادامه مطلب

سیمای ادبیات کارگری در ایران / احمد همایونی

اغلب شاعران و نویسندگان ایرانی از پدرانی زاده شده اند که یا کارگر بوده اند یا کشاورز. تعداد کمی از آن‌ها را می‌توان نام برد که از پدرانی نظامی و کارمند متولد شده باشند. البته مسئله فراتر از اینهاست. اغلب شاعران و نویسندگان ایرانی خود برای مدتی کار گل کرده اند و در کارگاه‌ها یا…

ادامه مطلب

حافظ همیشه معاصر است / اسماعیل نوشاد

اندیشه و شعر حافظ حسابش از همه جداست، گویی بدون تاریخ است و برای تمام اعصار سروده شده؛ دغدغه­ی مولوی عرفان بود. فردوسی دغدغه اش ایران بود و سعدی پند و صلاح اجتماع زمانش؛ اما دغدغه حافظ چیست؟ او عارف است یا عابد یا عاشق؟ مسلمان است یا کافر؟! عشقش زمینی است یا آسمانی؟! سر…

ادامه مطلب

مرگ و تنهایی / علی رضا اکبری

آرتور شنتیسلر از مهم‌ترین چهره‌های ادبی آلمانی‌زبان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود. او از اعضای تاثیرگذار حلقۀ ادبی مهمی به نام «وین جوان» بود که چهره‌هایی همچون هوگو فون هوفمنزتال، فلیکس دورمان، پتر آلتنبرگ و کارل کراوس عضو آن بودند. اعضای این حلقه بر آن بودند که تقیدهای اخلاقی ادبیات قرن…

ادامه مطلب

معرفی «بی‌گاه» کتابچه‌ی تخصصی شعر / رژان داوودی

نشریات ادبی فارسی در زمانه‌ی ما عمر بسیار کوتاهی دارند. شاید فشار روزافزون اقتصادی و تنگنای معیشت مهم‌ترین عامل در ناپدیدشدن نشریات و پراکندگی انتشار آن‌ها در این سال‌ها باشد، اما بی‌علاقگی به شعر امروز و آن‌چه آن را با عنوان دلزدگی مخاطب از شعر امروز مشخص می‌کنند دلیل اصلی و نامحسوس این امر است

ادامه مطلب

آنها برای بازی کردن در این نقشها پوستشان کنده شد!

بسیاری از ما بازیگری در هالیوود را رویایی‌ترین شغل جهان می‌دانیم. آن طور که ما می‌بینیم، بازیگران هالیوود برای جا زدن خود به جای شخصیت‌های فیلم مبالغ هنگفتی دستمزد دریافت می‌کنند، هزاران طرفدار در سراسر دنیا برای آن‌ها هورا می‌کشند و دریافتی آن‌ها به حدی است که می‌توانند چندین سال استراحت کرده و ولخرجی کنند.

ادامه مطلب

یان مارتل: رمان، هنر دشوار نویسندگی است

یان مارتل (۱۹۶۳-سالامانکا، اسپانیا) نویسنده برجسته کانادایی است که با «زندگی پی» توانست جایزه بوکر ۲۰۰۱ را از آن خود کند؛ رمانی که به یکی از پرفروش‌ترین رمان‌های جهان تبدیل شد و بیش از ده‌میلیون نسخه در سراسر جهان فروخت. علاوه بر بوکر، «زندگی پی» جوایز دیگری نیز دریافت کرد

ادامه مطلب

یک سده پس از «جستجوی زدر مان از دست رفته» / پدرام فرزاد

نوامبر سال ۱۹۱۳ درست یک سال قبل از شعله ورشدن آتش جنگ جهانی اول و شتاب گرفتن حوادث جنون آمیز قرن بیستم، اولین مجلد از مجموعه هفت جلدی رمان “در جستجوی زمان از دست رفته ” با عنوان “راه خانه سوان” اثر مارسل پروست به چاپ رسید.

ادامه مطلب

حکایت خواندنی مارسل پروست و حسادت به سرو صداهای عاشقانه‌ی همسایگانش!

در یکی از نامه هایی که به تازگی از مارسل پروست به دست آمده و در مزایده ای به فروش گذاشته شده اند، نویسندۀ فرانسوی خطاب به دوستش اعتراف می کند که از عشق بازی همسایگانش به ستوه آمده است. او در یکی از این ٣٠٧ نامه جدیداً به دست آمده می نویسد:

ادامه مطلب

تخیل ادبی در برابر توهم ایدئولوژیک / کاوان محمدپور

آلبرتو مانگوئل در کتاب (با بورخس) می‌نویسند:«بوئنوس آیرس-آرژانتین- برای آنکه واقعیت پیدا کند، محتاج تخیل بورخس بود». این جمله دقیقن به‌ماننده جمله‌ی معروف داستایوفسکی در مورد دون‌کیشوت، در وهله‌ی نخست جمله‌ی متناقض است: «دون‌کیشوت گرفتار مرض است: نوستالوژیای واقعیتگرایی». در دو جمله‌‌‌‌‌‌ی یاد شده همنشینی دو مفهوم «تخیل» و «واقعیت» این تناقض را برجسته می‌‌سازد.…

ادامه مطلب

ماجرای دروغی که ویتگنشتاین را فیلسوف مهمی کرد!

ویتگنشتاین شش سال از ایام جوانی‌اش را صرفِ تدریس در دبستانی روستایی کرد. یک‌بار که عصبانی شد، پسربچه‌ای را آن‌قدر کتک زد که از هوش رفت. لودویکِ گناهکار دانش‌آموز را به دفتر مدیر بُرد، پزشک را خبر کرد و زد به چاک. بعداً هم هرچه از او پرسیدند، به‌دروغ، چیزی به گردن نگرفت. این اتفاق…

ادامه مطلب

پنج سریال جذاب اقتباسی از داستانهای معروف انگلیسی

پیش از اینکه سینما میان مردم، گوی سبقت را از ادبیات برباید، کتاب‌ها جایگاه خاصی بین تفریحات مردم داشتند. در این بین کتاب‌های روسی، فرانسوی و انگلیسی با قهرمانان متفاوت‌شان توانستند تبدیل به نوستالژی دوران خود شوند.

ادامه مطلب

جویس، پروست و رفتارهای بدن / نگاهی متفاوت به آثار جویس و پروست

لئوپولد بلوم شخصیت اصلی رمان «اولیسس» شاید یکی از واکاویده‌‌ترین شخصیت‌های ادبی قرن بیستم باشد. جیمز جویس در خلق این شخصیت به گوشه‌هایی از رفتار و عادت‌هایش سرک می‌کشد که نویسندگانِ رئالیستِ پیش از او به سراغشان نمی‌رفتند. جویس مدافع نوعی از رئالیسمِ بدون مصالحه بود. او این رئالیسم را در کنار خودنمایی‌های زبانی و…

ادامه مطلب

در دیدار جویس و پروست چه گذشت؟ / روایت خواندنی همصحبتی خالقان بزرگترین رمانهای قرن بیستم

یکی دیگر از این ملاقات های تاریخی، میان جیمز جویس نویسنده “اولیس”، و مارسل پروست نویسنده “در جستجوی زمان از دست رفته” رخ داد. به نظر می رسید که این دو، وجوه اشتراک بسیاری با یکدیگر داشته باشند، اما…

ادامه مطلب

پروست از طرف خانه سوآن سخن گفت / یک گفتگوی منحصر به فرد با مارسل پروست

من فقط دارم یک جلد از رمان «در جست‌وجوی زمان از دست‌رفته»، «طرف خانه سوآن»، را منتشر می‌کنم. دلم می‌خواهد تمام کتاب را یکجا منتشر کنم، اما آثار چندجلدی دیگر منتشر نمی‌شوند. من مثل کسی هستم که فرش نفیس بسیار بزرگی برای آپارتمان‌های عصر جدید دارد و مجبور بوده آن را تکه‌تکه کند.

ادامه مطلب

دوگانه پروست؛ لذت و ملال پرتو مهدی‌فر

زمانی که جیمز جویس، «اولیس» را می‌نوشت، با اطمینان از آن به‌عنوان اثری یاد می‌کرد که ادبیات جهان را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد و آنطور که خودش می‌گفت اثری نوشته‌ که تا ابد خواننده در خوانش آن دربماند. همین اتفاق برای «در جست‌وجوی زمان از دست‌رفته» مارسل پروست هم می‌افتد؛ هرچند جلدهای اول تا چهارم…

ادامه مطلب