رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برچسب: ادبیات روس

شأن و منزلت انسانی در آثار فئودور داستایفسکی/ مجتبی حبیبی

دهه چهل خورشیدی، بنا بود مهری آهی آثار داستایفسکی را از روسی به فارسی برگرداند، اما مرگ به او فرصت نداد تا او تنها به ترجمه «جنایت و مکافات» اکتفا کند. بعد از او، سروش حبیبی از روسی و علی‌اصغر خبره‌زاده از فرانسه آثاری از داستایفسکی را ترجمه کردند، و سپس رضا رضایی، صالح حسینی،…

ادامه مطلب

داسـتـایـوفـسـکـی و انـسـان، هـنـر / تـوفـان آراز

داسـتـایـوفـسـکـی در یـک بـیـمـارسـتـان ویـژۀ فـقـرا در حـومـۀ مـسـکـو، کـه پـدرش( یـک پـزشک نـظـامـی) از سـال ۱۸۲۱ در آن بـه اسـتـخـدام درآمـد، دیـده بـه جـهـان گـشـود، و دورۀ کـودکـیـش را در جـنـاحـی از آن بـیـمـارسـتـان کـه بـه صـورت مـنـزل دولـتـی دراخـتـیـار پـدر او گـذارده شـد، سـپـری سـاخـت

ادامه مطلب

لئو‌ تولستوی‌ چگونه به جامعه و عقاید مردم نگاه می‌کرد؟

لئو‌ تولستوی‌ گرچه‌ در عرصه‌ داستان‌نویسی‌ به‌ رفیع‌ترین‌ قله‌ها دست‌ یافت‌ و شاهکارهایی‌ همچون «‌جنگ‌ و صلح‌» و «آناکارنینا» را خلق‌ کرد، اما دل‌مشغولی‌های‌ مذهبی‌، اخلاقی‌ و فلسفی‌اش‌ همواره ‌بحث‌برانگیز بود.

ادامه مطلب

رؤیا و تخیل در ابلوموف / ترجمه حسینعلى نوذرى

گنچارف در مقابل هنر برخاسته از یک نظریه یا مفهوم، با بحث درباره فرآیندهاى خلق ادبى، آثار خود را مؤکدا در زمره مقوله “خلاقیت ناخودآگاه‏” قرار مى‏دهد.(۱) منظور وى این بود که وقتى تصور [ تصویرسازى ]، (imagination) خلاق وى به‏جوش مى‏آمد، به عینه تصاویر [ ایماژها ] و صحنه‏هایى را مى‏دید که به‏ وفور…

ادامه مطلب

ایوان تورگنیف، علیه خشونت / نقطه اتحاد ادبیات روس

داستان‌های کوتاه و بلند ایوان تورگنیف (۱۸۸۳-۱۸۱۸)، چه در دوره حیاتش چه پس از آن، همواره بحث‌انگیز بوده است. اوج این مباحث در دوره شوروی بود. منتقدان ادبی شوروی هیچ‌گاه موفق به ارائه تحلیل و تفسیر منسجم و واحدی درباره این «غول زیبا»ی ادبیات روسیه و جهان نشدند.

ادامه مطلب

جنگ چهره انسانی ندارد / حمیدرضا امیدی سرور/ نگاهی به اثری از سوتلانا آلکساندرونا الکسیویچ

اندک زمانی پس از جنگ جهانی اول ویرجینیا وولف نوشت: «هرچند غرایز در زن و مرد کم و بیش یکسان است، اما جنگیدن همواره راه و رسم مردانه بوده نه زنانه. تاریخ بشر کمتر انسانی را به یاد دارد که به ضرب گلوله زنی از پای در آمده باشد. بخش اعظم پرندگان و حیوانات را…

ادامه مطلب

یادداشت ها و طرح های داستایفسکی؛ دریچه ای برای شناخت بهتر یک نابغه

داستایوسکی در تمام دورهٔ نویسندگیش، دائماً مشغول یادداشت برداشتن بود. البته نه دقیقاً به‌رسم و راه نویسنده‌های حرفه‌ئی. و همین یادداشت‌ها، بعدها، زمینه‌ئی فراهم آورده بود برای طرح دیدگاه‌های فلسفی، اجتماعی، و ادبی این روح بزرگ «خصلت روسی».

ادامه مطلب

گفتگو با آندری کورکوف / تحقق آرزوهای محال!

آندری کورکوف نویسنده بزرگ اوکراینی (۲۳ آوریل ۱۹۶۱، لنینگراد، اتحاد جماهیر شوروری) که نامش با شوروی -جایی که با فروپاشی‌اش آن‌طور که در این گفت‌وگو نیز به آن اذعان می‌کند متوجه می‌شد می‌تواند نویسنده شود- گره خورده است، این روزها نیز سایه این کشور –روسیه- بر کشور او – اوکراین- سنگینی می‌کند

ادامه مطلب

شهر و شهروندی در ادبیات: سن‌پترزبورگ در آثار بزرگان ادبیات روس

سن‌پترزبورگ، جایگاه قدرت و مرکز تفکر امپراتوری روس طی دو قرن، بزرگترین نویسندگان این کشور را جذب کرده و برای آنها سرچشمه اصلی الهامات بود. گوگول، داستایوفسکی و تولستوی ازجمله نویسندگانی هستند که سن‌پترزبورگ در آثارشان نقشی اساسی ایفا می‌کند.

ادامه مطلب

محبوب ترین نویسندگان روس چه کسانی هستند؟

روس‌ها کتاب‌های الکترونیک را ترجیح می‌دهند؛ جای خالی پوشکین در بین سه نویسنده برتر روس بر اساس یک نظر سنجی در روسیه، الکساندر پوشکین پس از لِف تالستوی، فئودور داستایفسکی و آنتون چخوف، چهارمین نویسنده محبوب روس‌ها است. به گزارش مد و مه به نقل از سایت لوادا سنتر، تحقیقات اخیر مرکز مطالعات افکار عمومی «لوادا…

ادامه مطلب

یادگاری از غلامحسن ساعدی به سروش حبیبی که او را عاشق خود کرد

آبلوموف؛ همه چیز از تنبلی شروع می شود سعید برآبادی   صبح های خاکستری و تیره زمستان برای چه چیزی جان می دهند؟ ماندن در رختخواب، شانه به شانه شدن، پی گرفتن پرهیب خواب دیشب و ادامه آن در ساعت های اولیه روز! آیا روز در انتظار ماست؟ اصلا روز پیش رو چه چیز تازه…

ادامه مطلب

جهان داستان (۱۴): انسانی زاده می‌شود اثر ماکسیم گورکی

قحط سال ۱۹۸۲ بود. من میان سوخوم[۱] و اوچم‌چی‌ری[۲] بر صخره‌های کنار رود کودور[۳] نشسته بودم. از آنجا تا دریا تنها سنگ‌اندازی فاصله بود و غریو برخورد امواج به‌‌ساحل از میان همهمهٔ شادی بخش جویبارهای صخره‌ها به‌‌وضوح شنیده می‌شد.

ادامه مطلب

قزاق‌ها اثر تولستوی/ پیش درآمدی بر جنگ و صلح

از جنگ صلح اثر تالستوی آنقدر تعریف شده که خیلی‌ها مایل هستند آن را بخوانند؛ اما اغلب همین که با چهارجلد کتاب حجیم روبرو می شوند، از تصمیمی که گرفته اند صرف نظر می کنند. قزاق که این روزها ترجمه تازه ای از آن توسط عباس علی عزتی (از روسی به فارسی) به همت نشر…

ادامه مطلب

در زادروز چخوف / زندگی کوتاه اما هنر ماندگار؛ نگاهی متفاوت به زندگی چخوف و شگردهای داستان نویسی اش

آنتون چخوف (۱۸۶۰ – ۱۹۰۴) در زندگی کوتاه خود (۴۴ سال) بیش از ۷۰۰ اثر ادبی نوشت. برخی از کارهای او در قالب داستان کوتاه برای رشد و شکوفایی این ژانر مدرن تعیین‌کننده بود. چخوف ۱۵۰ سال پیش در روسیه به دنیا آمد.

ادامه مطلب

نگاهی تندگذر به زندگی و زمانه لئو تولستوی / بزرگ ترین رمان نویسی که تا کنون زاده شده!

لئون نیکلایوویچ تولستوی یکی از ستون های پنج گانه ادبیات غرب در کنار هومر، دانته، شکسپیر و گوته یا به روایتی بزرگ ترین رمان نویسی است که تا کنون مادر گیتی به روی خود دیده است.

ادامه مطلب

نگاهی به رمان«گل قرمز» اثر فسی‌والود گارشین؛ ترجمه حمیدرضا آتش‌بَرآب / حمید رضا امیدی سرور

وقتی سخن از ادبیات روس به میان می آید بی مقدمه به یاد بزرگان نامداری می افتیم که نه‌تنها بر ادبیات روس که بر ادبیات جهان نیز سیطره افکنده‌اند. رمانهای قطور و پرشماری در ادبیات روس، شاهکارهایی هستند که هر کتابخانه‌ای ناگزیر از کنار هم نشاندن آنهاست.

ادامه مطلب

داستانی از اسوتلانا آلکسیی‌ویچ، برنده نوبل ادبی / با مقدمه و ترجمه غلامحسین میرزاصالح

زمانی که آکادمی سوئد به اسوتلانا آلکسیی‌ویچ تلفن کرد که تا اطلاع دهد برندۀ جایزۀ ادبیات نوبل شده است، او که مشغول اتوکردن لباس‌هایش بود، در پاسخ می‌گوید با هشت میلیون کرونا می‌تواند برای خود آزادی بخرد.

ادامه مطلب

برنده نوبل ادبیات: ذهن مردم نیاز به انقلاب دارد

تازه ترین گفته های برنده نوبل ادبيات بهار سرلك «سوتلانا الكسيويچ»، نويسنده بلاروسي كه جايزه نوبل ادبيات ٢٠١٥ را از آن خود كرد، در تازه‌ترين مصاحبه‌اي كه با بخش روسي‌ راديو آزاد اروپا (راديو ليبرتي) انجام داده است، مي‌گويد: قصد دارد با استفاده از توجهي كه اين جايزه براي او به ارمغان آورده است…

ادامه مطلب

چنگیز آیتماتوف ؛ امید ها و حسرت های یک انسان

چنگیز آیتماتوف از جمله نویسندگانی است که سازگاری‌شان با شرایط به آن ها کمک می‌کند تا در هر اوضاع و احوالی حتی در زیر سایه سنگین اختناق کار خودشان را بکنند و بار خودشان را ببندند و از مزایای قانونی تابعیت بهره مند شوند. در میان این قبیل نویسندگان یا نویسندگان از این قبیله بسیارند

ادامه مطلب

جهان فیودرو داستایوسکی / یادداشت‌های یک نویسنده

داستایوسکی در تمام دورهٔ نویسندگیش، دائماً مشغول یادداشت برداشتن بود. البته نه دقیقاً به‌رسم و راه نویسنده‌های حرفه‌ئی. و همین یادداشت‌ها، بعدها، زمینه‌ئی فراهم آورده بود برای طرح دیدگاه‌های فلسفی، اجتماعی، و ادبی این روح بزرگ «خصلت روسی».

ادامه مطلب

داستایفسکی در کجا ادبیات روسیه ایستاده است؟

گرچه داستایفسکی از باب تمجید از گوگول گفته بود: ما همگی از زیر شنل گوگول بیرون آمده‌ایم، اما داستایفسکی از بابت بیرون‌آمدن از زیر شنل بهای سنگینی پرداخت: در ١۶نوامبر١٨۴٩ دادستان وقت روسیه داستایفسکی را به جرم قرائت نامه خیانتکارانه بلینسکی به اعدام محکوم می‌کند

ادامه مطلب

داستایفسکی و تضادهای «شهر انتزاعی» جهان مدرن

داستایفسکی در مواجهه با وضعیت روسیه، در دوره‌ای که غرب به واسطه انرژی‌های آزاده شده مدرنیزاسیون فرآیند تاریخی متفاوتی را از سر می‌گذراند، از نبود حس وقار و منزلت شخصی یا خودپرستی ضروری نزد روس‌ها یاد می‌کند و این پرسش را پیش می‌کشد که «آیا روس‌های بسیاری وجود دارند که کشف کرده‌اند فعالیت واقعی آنها…

ادامه مطلب

نگاهی به زندگی و آثار ولادیمیر ناباکوف

«ولادیمیر ناباکوف»، نویسنده‌ی نام‌دار روسیه و خالق اثر مشهور «لولیتا» 36 سال پیش در چنین روزی بدرود حیات گفت.  «ولادیمیر ولادیمیرویچ ناباکوف» روز 22 آوریل 1899 در سنت‌پترزبورگ روسیه و در خانواده‌ای متمول به دنیا آمد. کودکی شگفت‌انگیز و نبوغ در عرصه‌های متعدد این رمان‌نویس روسی آمریکایی 9 اثر نخستش را به زبان مادری خلق…

ادامه مطلب

گاهی به هنر الکساندر پوشکین

بسياري از منتقدان، الكساندر پوشكين، شاعر ملي روسيه را، بزرگ‌ترين و تاثيرگذار‌ترين نويسنده اوايل قرن نوزده روسيه مي‌دانند. وي با تاكيد به سادگي و زيبايي زبان مادري‌اش، زبان ادبي را تغيير شكل داد و به ادبيات روسيه كمك كرد تا از تسلط نئوكلاسيسيسم قرن هجدهم رها شود. وي در آثار خود بسياري از ويژگي‌هاي سبكي…

ادامه مطلب

چند حکایت و یک نتیجه از مواجهات ما با الکساندر پوشکین روس

1- اما آشنايي ما ايرانيان با الكساندر پوشكين، شاعر و نويسنده روس (1837-1799)، سابقه‌يي دراز دارد: استاد سعید نفیسی نخستين اين مواجهات را گزارش كرده كه گويا به سال 1829 رخ داده، يعني در سي‌سالگي شاعر، يك سال پس از امضاي معاهده تركمانچاي ميان ما و آنها و نيز، اندكي پس از قتل گريبايدوف، سفير…

ادامه مطلب

نگاهی به آرای فرمالیست‌ها درباره پوشکین

الكساندر پوشكين در دو دهه نخست عصر موسوم به «عصر طلايي» ادبيات روسيه زيست. هر چند كه خود او را مي‌توان از جمله مولفاني دانست كه در شكل‌گيري اين عصر نقشي بارز داشتند، اما عصر طلايي برهه تاريخي 1820 تا 1883 ميلادي را در بر مي‌گرفت و پوشكين در سال 1837 چشم از جهان فرو…

ادامه مطلب

نگاهی جامعه شناختی به دنیای داستانی لئو تولستوی

تحول جامعه بورژوایی پس از انقلاب 1848 شرایط ذهنی امکان ظهور رئالیست را از بین برد. اگر این زوال را از دیدگاه ذهن نویسنده بررسی کنیم، در نخستین وهله مشاهده می‌کنیم که نویسندگان اروپایی در این دوره هرچه بیشتر به تماشاگران محض و بینندگان فرایند‌های اجتماعی تبدیل می‌گردند، درست برعکس رئالیست‌های پیشین که این فرایندها…

ادامه مطلب