در میان نسل جوان امروز، شاید کمتر کسی جیمز هادلی چیس (جیمز هادلی چیز) را بشناسد، حتی آنها که عادت دارند رمانهای سرگرمکننده پلیسی هم بخوانند به ندرت اثری از جیمز هادلی چیس خواندهاند؛ اما چند دهه پیش از این وبه خصوص در میانهی قرن بیستم، اوضاع کاملا متفاوت بود. جیمز هادلی چیز به عنوان…
ژرژ سیمنون نویسنده ای نام آشنا در جهان و البته در ایران است. از او، چه پیش از انقلاب و چه پس از آن، کتاب های بسیاری ترجمه شده است؛ مردی با کفش های زرد، یک قتل ازپیش طراحی شده، زیر سایه گیوتین، سگ زرد، خنجر و طناب و... با این حال، چندان بخت و…
برای ژرژ سیمنون نوشتن مانند کار یک کاراگاه است، با اولین سرنخ شروع می‌کند و جلو می‌رود و کم کم داستان شکل می‌گیرد.
ژرژ ژوزف کریستین سیمنون در 12 فوریه سال 1903 در شهر لیژ بلژیک به دنیا آمد. پدرش دزیره در یک شرکت بیمه حسابدار بود. ژرژ در سال های 1908 تا 1914 در…
قضیه بسیار ساده است، و در عین حال دلخراش. پسر هفتاد سال دارد که او را بر بالین مادر محتضرش فرامی خوانند. سیمنون سالیان سال است که با شهرتی استثنایی و ثروتی افسانه ای در نزدیکی لوزان زندگی مجللی دارد. اما در این سن، او می خواهد بیشتر به گذشته بیندیشد تا به آینده. بنابراین…
“ژرژ سیمنون” یکی از پرکارترین نویسندگان قرن بیستم است، نویسنده ای که طی حیات هشتاد و شش ساله اش بیش از ۲۰۰ رمان و تعداد زیادی داستان کوتاه خلق کرد. او خود هدفش از داستان نویسی را ” تلاش برای جستجوی انسان آنگونه که هست” عنوان می کرد و می گفت: ” آنچه من جستجوی…
ویدا وفایی: درباره‌ی زندگی و آثار ژرژ سیمنون بسیار گفته و نوشته‌اند، اما مقالاتی كه ویژگی‌های منحصر به فرد آثار او را مد نظر قرار دهند زیاد نیستند. آنچه داستان‌های سیمنون را از آثار نویسندگان هم‌دوره‌اش متمایز می‌كند، مؤلفه‌های ویژه‌ای است كه در قالب‌های گوناگون در این داستان‌ها تكرار می‌شوند. در سال ۱۹۳۸ آندره ژید كه…
«از روزگار رفته...» فصلیست در «مد و مه»که به خاطرات و اتفاقات چالب و خواندنی دنیای هنر و ادبیات می‌پردازد؛ نکاتی که گاه کمتر بدان پرداخته شده!
***
نویسندگان بزرگ اغلب از هالیود متنفر بودند! ویلیام فاکنر، ریموند چندلر از جمله آنها بودند که برای پول در هالیود کارکردند و همیشه هم از آن نفرت…
چندلر 7 رمان نوشته که 5 تا از آنها به فارسی ترجمه شده. کارآگاه تمام این رمان‌ها، «فیلیپ مارلو» است و مکان اتفاقات هم شهر لس‌آنجلس. تمام این داستان‌ها جذاب و خواندنی‌اند و از پشت نگاه تلخ و بدبین چندلر، تصویری از سوی تاریک روابط و مناسبات یک جامعه مدرن را به نمایش می‌گذارند. این…
پاتریشیا های اسمیت، نویسنده داستان های معمایی و جنایی در سال ۱۹۲۱ در شهر تگزاس آمریكا متولد شد اما دوران كودكی او در نیویورك گذشت. پدر و مادرش هر دو از بازیگران فیلم های تبلیغاتی بوده و قبل از تولد او از هم جدا شده بودند. های اسمیت تا سن دوازده سالگی پدرش را ندید.…
«کسیکه به اهمیت اسپلین عقیده نداشته باشد، بیشک ابله است!»
گفتن این جمله درباره نویسندهای که همواره به دلیل کیفیت آثارش از جنبه ادبی تحقیر شده؛ شاید عجیب به نظر برسد، اما وقتی توجه داشته باشیم که چنین اهمیتی، اشاره به کیفیت ادبی این آثار نداشته، بلکه ناظر است به جایگاه اسپلین (یا مایک هامر)…
در رمانهای پلیسی عصر طلایی خیلی وقتها محیط به مكان تقلیل پیدا می‌كند مكان یك جای ثابت است اما محیط از یك سری روابط تشكیل شده در رمان سیاه خلاف این اتفاق می‌افتد،یعنی مكان به محیط تبدیل می‌شود....
***
نام کاوه میرعباسی نا خود آگاه ذهن شنونده را می برد سمت ادبیات پلیسی، هرچند که…
فیلیپ مارلو، کارآگاه خصوصی باهوش سری رمانهایی ریموند چندلر، به صورت یک آدم صریح و مورد پسند جامعهی مردانه و عادی به خواننده معرفی می‌شود. اما درون شخصیتپردازی چندلر از مارلو یک شکل پیچیده و نامشخص نهفته است و اغلب از کنایههای گزندهاش برای اجتناب از سؤالهای جدی خصوصی طفره می‌رود که ممکن است به…
نام ریموند چندلر با ادبیات کارآگاهی عجین شده است. چندلر در کنار دشیل همت در ارتقای این نوع ادبی بسیار کوشید و نامش بر سر زبانها افتاد. در مقام فیلمنامهنویس چندلر با شاهکار بیلی وایلدر، غرامت مضاعف پا به عرصهی سینما گذاشت و پس از آن با موفقیت خواب بزرگ (هوارد هاکس) براساس رمانی از…
بیشک اگر بخواهیم در میان پلیسی نویسان همهی دورانها تنها به تعداد انگشتان یک دست گزینش کنیم، دشیل همت یکی از آنها خواهد بود. سیمای افسانهای و دست نیافتنی و نقش تاثیر گذار او در سیر تاریخی ادبیات پلیسی، از یکسو مدیون ارتقای کیفی و ادبی ژانر پلیسی به عنوان یک محصول ادبیست (چنانکه بعضی…
آگاتا که از بچگی داستان تعریف کردن را دوست داشت، با خانواده کوچکش در یک شهر تفریحی انگلستان زندگی می‌کرد. دختر کوچولوی با استعداد دوستانش را دور هم جمع می‌کرد و ساعت‌ها برایشان قصه‌های عجیب و غریب تعریف می‌کرد. همین ذوق و علاقه‌اش باعث شد مادر بافرهنگ و کمالاتش به توانایی دخترش توجه کند، او…
ماري كلاريساميلر معروف به آگاتا كريستي در سال ۱۸۹۰ در ايالت دوون انگلستان متولد شد. پدرش يك آمريكايي با نام فردريك آلواميلر بود كه در سال ۱۸۸۶ با كلاريسا ميلر ازدواج كرده بود. كلاريسا دخترش ماري را از همان دوران كودكي تشويق به نوشتن مي كرد و همچنين ترتيبي اتخاذ كرد كه او تا سن…
شکی نیست که آرتورکنان دویل از معروف ترین نویسندگان ادبیات پلیسی و قهرمان آثار او شرلوک هلمز نیز یکی از معروفترین مخلوقات ادبی جهان محسوب می‌شود، در ایران نیز شرلوک هلمز در کنار هرکول پوارو و خانم مارپل به ترتیب معروفترین چهره های بر آمده از دنیای ادبیات محسوب می‌شوند. این شهرت از یکسو مدیون…
ادگار آلن پو كه بزرگترین و در عین حال شوریده ترین شاعر آمریكایی به حساب میآید و داستان‌های پلیسی و ترسناك او در زمره برترینهای این ژانر ادبی شمرده می‌شود در سال ۱۸۰۹ در شهر بوستون آمریكا به دنیا آمد. پدر و مادرش در تئاتر از بازیگران دوره گرد بودند و یكساله بود كه پدرش…
جرم و جنایت از روز نخست با زندگی نوع بشر عجین بوده، از همان هنگام که آدمیزاد پا بر روی این کره خاکی نهاد، قابیل از سر حسادت و یا رقابت برادرش هابیل را کشت و بعد سعی در پنهان کردن رد جنایت خود کرد، از همین رو تعجبآور نیست اگر تبار ادبیات جنایی و…
نخستین و اساسیترین اصلی که باید بدانیم آن است که هدف داستان‌های معمایی، همچون هر داستان و معمایی، تاریکی و تباهی نیست، بلکه روشنایی و آگاهی بخش است. داستان به قصد رسیدن به لحظهای نوشته می‌شود که خواننده به آگاهی میرسد و همه چیز را میفهمد. و لحظات آغازین داستان خواننده در آن سردرگم است…
برای کتابخوانها، خواندن داستان‌های پلیسی ـ کارآگاهی همواره تجربه متفاوتی بههمراه داشته است. چه، این موضوع در مورد کسانی که خواندن داستان را به سایر خواندنیها ترجیح میدهند مصداق بیشتری دارد. نمی‌توان برای اثبات این تجربه متفاوت بهدنبال دلایل و شواهد گشت. اشخاصی که حشر و نشری با عالم داستان دارند میدانند که سخن گفتن…
شهرت سیمنون بیشتر برای 75رمان و 28 داستان کوتاهی است که کمیسر مگره قهرمان آنهاست. او در 1930 این شخصیت معروف را که شهرتی مانند شرلوک هلمز و میسو پوآرو داشت برای نخستین بار در یک مجله کارآگاهی معرفی کرد.
یک:به جای مقدمه
آشنایی داشتیم که گهگاهی ما را برای تماشای فیلم – البته پس از آزاد…
یکی از مولفان متعصب داستان پلیسی ون داین در سال 1928 بیست قانونی را که یک نویسنده داستان‌های كارآگاهی باید از آن پیروی کند را ارائه کرد. این قوانین مکرراً تجدید چاپ می‌شد و مدام مورد بحث و جدل قرار می‌گرفت (نگاه کنید به کتاب بوالیو و نارسژاک که در آغاز بدان اشاره شد)
از آنجایی…
داستان آن چیزی است که که در زندگی اتفاق می‌افتد و پلات آن شیوه‌ایی است که مولف داستان را با تمسک به آن به ما ارائه می‌دهد. مفهوم اول به واقعیت بیرون کشیده شده پاسخ می‌دهد، به وقایعی که مشابه آن چیزهایی است که در زندگی خود ما نیز رخ می‌دهد و دومی به خود…
«گونه شناسی داستان کاراگاهی»داستان کارآگاهی را نمی‌توان در انواع مختلف دسته‌بندی کرد. بیشتر پیشنهاد می‌شود به جای آن از طبقه‌بندی تاریخی آن در فرم‌های مختلف استفاده کرد.(بوالیو و نارسژاک ، رمان پلیسی، ۱۹۶۴)
اگر از این نظر به عنوان پیشگفتار بر مقاله‌ایی استفاده کردم که منحصراً به بررسی گونه‌های داستان کارآگاهی می‌پردازد، به دلیل تأکید…
ریموند چندلر اولین رمانش «خواب بزرگ» را در سال 1939 و صرفا در عرض سه ماه به نگارش در آورد. به زعم چندلر، دو پلات از این رمان یعنی "جریان حق‌السکوت" و "ناپدید شدن" را از روی دو داستان «آدمکشی زیر باران» و «پرده» به قلم خودش که به تازگی در «ماسک…
رمان پلیسی جنایی دوباره در بازار کتاب ایران رونقی گرفته و می رود پس از قریب به دو دهه کم توجهی دوباره در مرکز توجه مخاطبان و به تناسب مترجمان و ناشران قرار بگیرد. آثار پلیسی بسیاری به فارسی برگردانده شده و البته آثار شاخص بسیاری نیز هنوز در کشور ما منتشر نشدهاند و امید…
هر چند در کشور ما عده بسیاری از فضلا رمان پلیسی را شایسته عنوان «ادبی» نمی دانند، اما طبق نظرسنجی ای که چندی پیش در یکی از کشورهای غربی انجام شد، «شرلوک هلمز» مشهورترین شخصیت «ادبی» در میان عامه مردم شناخته شد.
هر چند در کشور ما چنین نظرسنجی ای انجام نشده اما دور از…
بعد از انتشار نوشتهای کوتاه درباره سرگذشت ترجمه آثار پلیسی جنایی و سیاهه صد اثر برتر در این گونهی ادبی این دومین مطلب از سری مطالبیست که تحت عنوان «پرونده ادبیات پلیسی و جنایی» در «مد و مه» منتشرمیشود. پروندهای به مناسبت رویکرد تازهای که به ادبیات پلیسی جنایی در حوزهی نشر پ، ر این…
انتشار لیست صدتایی برترین کتابهای جنایی به انتخاب انجمن جنایینویسان امریکا که در میان آنها شمار بسیاری به فارسی ترجمه شدهاند، تلنگری بود برای برای یادآوری خاطره نوستالژیک کتابهای پلیسی و جنایی که روزگاری در قطع جیبی در این دیار منتشر میشدند. به همین بهانه مروری کردهایم بسیار گذرا به سابقه انتشار کتابهای جنایی و…