رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برچسب: تاریخ معاصر

امیرکبیر؛ خادم سنت یا پدر تجدد؟

میرزا تقی‌خان امیرکبیر که با نام‌های اتابک و امیرنظام نیز شناخته می‌شود، صدراعظم ناصرالدین شاه بود و در چهار سال اول سلطنت او به یکی از لایق‌ترین و شایسته‌ترین شخصیت‌های دوران قاجار بدل شد.

ادامه مطلب

۳۵ سال بعد؛ در ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ چه گذشت؟

این روز مناسبت واقعه‌ای است که هرچند در تقویم رسمی کشور ما ثبت نیست اما قطعاً همه کسانی که انقلاب را درک کرده و روزها، ماه‌ها و سال‌های اولیه آن را به چشم سر دیده‌اند، این روز را احتمالاً به عنوان یک خاطره تلخ در ذهن دارند و هم روز واقعه، ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ و…

ادامه مطلب

پاسخ به ادعا های بی‌بی‌سی توسط نماینده امام خمینی در نوفل لوشاتو / ابراهیم یزدی و رد گفته های بی‌بی‌سی

'پیام‌های محرمانه امام خمینی به کارتر در ملاقات‌های ابراهیم یزدی و وارن زیمرمن چه گذشت؟ بنا بر اسنادی که به تازگی در آمریکا از حالت طبقه‌بندی خارج شده است، رهبر انقلاب چند روز پیش از آنکه از نوفل‌لوشاتو به تهران برگردد - در روز ۲۷ ژانویه ۱۹۷۹ (هفتم بهمن ۱۳۵۷) - به دولت کارتر پیام…

ادامه مطلب

ادعای بی‌بی‌سی و اسناد محرمانه تازه فاش شده در آمریکا چه می‌گویند؟

پیام‌های محرمانه امام خمینی به کارتر در ملاقات‌های ابراهیم یزدی و وارن زیمرمن چه گذشت؟ بنا بر اسنادی که به تازگی در آمریکا از حالت طبقه‌بندی خارج شده است، رهبر انقلاب چند روز پیش از آنکه از نوفل‌لوشاتو به تهران برگردد - در روز ۲۷ ژانویه ۱۹۷۹ (هفتم بهمن ۱۳۵۷) - به دولت کارتر پیام…

ادامه مطلب

چه شد که آمریکا از شاه قطع امید کرد؟/ انتشار اسنادی تازه از گوادلوپ

درباره کنفرانس گوادلوپ گذشت حرف و حدیث و نقاط مبهم فراوان است، اما به تازگی اسنادی از این واقعه منتشر شده که برای تفسیر مجدد این واقعه در خور توجه هستند

ادامه مطلب

خاطرات شاهدان قتل ناصرالدین شاه؛ تیر رضا و تدبیر اتابک

دکتر شیخ محمدخان احیاءالملک در حادثه قتل ناصرالدین شاه قاجار که به سال ۱۳۱۳ هجری قمری اتفاق افتاد حضور داشت و از آن واقعه داستانی نقل می‌کرد که جزئیات آن اتفاق را از این اشخاص نیز شخصا شنیده‌ام.

ادامه مطلب

زنی که می خواست ملکه باشد! / پروین غفاری معشوغه ناکام محمد رضا شاه

چند سال پیش کتابی منتشر شد با عنوان تا سیاهی، به قلم پروین غفاری یکی از بازیگران نه چندان مطرح سینمای فارسی که چند فیلم بازی کرد و به فراموشی سپرده شد و ظاهرا چنانچه خود در خاطراتش نوشته بیشتر شمع محفل خصوصی افراد منتفذ بود تا بازیگر سینما.

ادامه مطلب

رضا خان و پسرانش؛ سرنوشت خاندان پهلوی

این نوشته خواندنی به شکلی مختصر مفید مروری دارد بر زندگی رضا خان میر پنج و پسرانش ، گفتنی ست که رضا شاه چهار همسر رسمی داشت و طبق قانون اساسی جانشین او نباید از مادری که دارای نصب قاجاری باشد انتخاب می شد.

ادامه مطلب

تقی‌زاده و مدرن‌سازی روح جامعه ایران

'مهرزاد بروجردی: تقی‌زاده به دنبال مدرن‌سازی روح جامعه ایران بود  دکتر مهرزاد بروجردی استاد ایرانی دانشگاه سیراکیوز آمریکا، نویسنده کتاب «روشنفکران ایرانی و غرب؛ سرنوشت نافرجام بومی‌گرایی» است. بروجردی در پاسخ به دو سوال زیر  نگاه سید حسن تقی‌زاده به غرب و تجددخواهی را واکاوی کرده است. ***   «ایرانی باید ظاهرا و باطنا و…

ادامه مطلب

گفتگو با تورج اتابکی / تقی زاده و تجددآمرانه در ایران

سید حسن تقی‌زاده در سال‌های جوانی و میانسالی دو بار به استانبول سفر کرد. در خصوص تاثیر روشنفکران ترک بر اندیشه‌های تقی‌زاده و همچنین نگاه تقی‌زاده به تجددخواهی با دکتر تورج اتابکی، استاد مطالعات خاورمیانه و آسیای غربی دانشگاه لایدن هلند به گفت‌وگو نشستیم. اتابکی، تقی‌زاده را پیرو وفادار تجدد آمرانه می‌داند. به اعتقاد اتابکی…

ادامه مطلب

سرنگونی مصدق؛ مخالفت غرب با دکتر مصدق

زمانی که صحبت از روابط بین‌المللی به میان می‌آید، سیاستمداران غربی از علاقه‌شان به توسعه سخن می‌گویند. هیلاری کلینتون طی دوران وزارت امور خارجه در سخنرانی‌هایش از کمک‌های ایالات متحده برای ایجاد تغییر در زندگی افراد تهیدست ساکن کشورهای اندونزی، نیکاراگوئه و آفریقای جنوبی سخن می‌گفت.

ادامه مطلب

اوج و فرود اسطوره مصدق / بالاتر از هر بلند و بالایی

مصدق در ۸۴ سالگی درگذشت و اگرچه برای خانواده و دیگر اعضای جنبش ملی‌گرای ایران جسما زنده بود، اما یازده سال آخر زندگی او برای عموم مردم آغاز شکل‌گیری جایگاه اسطوره‌وار پس از مرگش بود: بنای پیکره‌اش در قلب مردمان.

ادامه مطلب

دکتر محمد مصدق به روایت یرواند آبراهامیان / فرزند عصر روشنگری است

آبراهامیان چند کتاب مهم نوشته است که از آن جمله می‌توان به «ایران بین دو انقلاب»، و «اعترافات شکنجه‌شدگان» اشاره کرد. او در حال حاضر استاد برجسته تاریخ ایران و خاورمیانه در کالج باروخ دانشگاه نیویورک است. آخرین کتاب او «کودتای ۱۹۵۳، سیا، و ریشه‌های روابط معاصر ایران و آمریکا» نام دارد.

ادامه مطلب

بخش سوم و پایانی گفتگو با اشرف پهلوی: از کودتا علیه مصدق تا سالهای دربه دری

گفته بود «بیش از یک بار ازدواج کردم. کارهایی برای کشورم انجام دادم که هیچ‌کدام از زنان هم‌نسل من انجام نداده بودند. اما همهٔ وجود من برادرم محمدرضا پهلوی بوده و هست. برخی خدا را می‌پرستند، من برادرم را می‌پرستم.» خواهر همزاد شاه که نه از مهر مادر چیزی به خاطر دارد نه از مهر…

ادامه مطلب

گذار از قاجار به پهلوی؛ از رضاخان تا رضاشاه

تمامیت ارضی کشور ایران، در واپسین سال‌های حکومت قاجار، حال بیمار رو به احتضاری را داشت که فاصله نفس‌های به شماره‌افتاده‌اش، وکیل‌المله‌ها را در قامت طبیبانی بر بالین، سخت دست‌پاچه کرده بود. مشکلات بی‌شمار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، شکل‌گیری کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و نیز گردنکشی‌هایی که در نقاط مختلف مملکت علیه حکومت مرکزی صورت…

ادامه مطلب

آخرین روزهای هویدا / محاکمه و اعدام نخست وزیر ۱۳ ساله

نیمه شب ۲۳ اسفند ۱۳۵۷ تازه آغاز شده بود که او را با دستان بسته احضار کردند: «بنا به حکم قاضی دادگاه انقلاب شما برای پاسخ دادن به اتهامات خود باید در این دادگاه حاضر شوید.» درست یک ماه از پیروزی انقلاب گذشته بود و حالا امیرعباس هویدا، مردی که ۱۳ سال به عنوان فرد…

ادامه مطلب

نقدی بر روایت سید جواد طباطبایی از تاریخ و تجدد در ایران / لطف الله آجودانی

در میان آثار تاکنون منتشر شده درباره انقلاب مشروطیت ایران جدای از معدود آثار و نوشته‌های با ارزشی که پاره‌ای از دستاوردها و سرمایه‌های علمی درخشانی را در راه بازخوانی و بازشناسی انتقادی تاریخ تحولات و اندیشه‌های سیاسی در عصر مشروطیت ایران و فهم جدیدی از چالش‌های سنت و تجدد در ایران، به دست داده‌اند،…

ادامه مطلب

طنز و مشروطه‌خواهی/ نوشته ای از علی قیصری

دورانی که بلافاصله پس از انقلاب مشروطیت ایران آمد شکوفایی مطبوعات سیاسی را نیز به همراه آورد. مطبوعات این دوره علاوه بردرج اخبار داخلی و بین المللی، نقش مهمی نیزدرطرح و ترویج افکارمشروطه‌ خواهی داشتند. شیوه‌ای که بسیاری ازاین مطبوعات برای بازتاب اندیشه‌های مشروطه خواهی برمی ‌گزیدند

ادامه مطلب

پدرم مخالف انگلیسی ها بود! / ادعای جالب اشرف پهلوی در بخش پایانی گفتگویی خواندنی

اشرف پهلوی روز ۱۷ دی ۹۴ در ۹۶ سالگی درگذشت؛ در مونت‌کارلوی فرانسه، پس از سال‌ها سکوت و درحالی که روایت‌های زیادی درباره نفوذ و فساد او بر سر زبان‌ها بود. اشرف پهلوی ۳۰ سال قبل از مرگ در ۱۵ خرداد و ۲۴ آبان ۱۳۶۴ گفت‌وگویی با احمد قریشی، از «بنیاد مطالعات ایران» داشت که…

ادامه مطلب

اشرف پهلوی به روایت اشرف پهلوی / اشرف پهلوی در گفتگویی خواندنی

اشرف پهلوی روز ۱۷ دی ۹۴ در ۹۶ سالگی درگذشت؛ در مونت‌کارلوی فرانسه، پس از سال‌ها سکوت و درحالی که روایت‌های زیادی درباره نفوذ و فساد او بر سر زبان‌ها بود. اشرف پهلوی ۳۰ سال قبل از مرگ در ۱۵ خرداد و ۲۴ آبان ۱۳۶۴ گفت‌وگویی با احمد قریشی، از «بنیاد مطالعات ایران» داشت که…

ادامه مطلب

خواندنی ها / نامه ای خاطره انگیز از محمد علی سپانلو

'در بخشی از نامه سرگشاده محمدعلی سپانلو از اعضای کانون نویسندگان در بهمن 57 خطاب به مهدی بازرگان، نخست وزیر دولت موقت با عنوان "چریک ملی تشکیل بدهید"  آمده آمده است: ... چه تضمینی می دهید که روزی رهبر عزیز انقلاب ایران سرنوشتی مشابه مجیب الرحمن در بنگلادش پیدا نکند؟ این دو رهبر…

ادامه مطلب

رسانه‌ها درباره اشرف پهلوی چه نوشتند؟

مرگ اشرف و زندگی اشرافی؛ پلنگ سیاه و همشیره همه‌کاره رسانه‌ها درباره اشرف پهلوی چه نوشتند؟ رسانه‌های ایران خبر درگذشت اشرف پهلوی را با عباراتی چون «مرگ پلنگ سیاه»، «پایان زندگی ننگین قاچاقچی، هرزه، معتاد و غارتگر بیت‌المال»، «نقطه پایان برای بازیگر بدنام کودتای ۲۸ مرداد»، «همشیره همه‌کاره اعلیحضرت»، «زنی که شاه در مشت او…

ادامه مطلب

اشرف پهلوی به روایت بی بی سی / درد سیلی پدر!

اشرف پهلوی خواهر توامان آخرین پادشاه ایران عصر پنجشنبه هفده دی، درست هشتاد سال بعد از روزی که برای نخستین‌بار بدون پوشش اسلامی همراه پدرش رضاشاه در ملا عام ظاهر شد و این روز به عنوان روز کشف حجاب مشهور است، در سکوت خالی اتاقی در بیمارستان مونت کارلو جان باخت.

ادامه مطلب

آنها که از معمای شاه انتقاد می کنند غرض ورزند / عباس سلیمی نمین و دفاع تمام قد (محتوایی) از معمای شاه

سریال «معمای شاه»، همانقدر که مخالف دارد، موافق هم دارد. مخالفانش سرسخت‌اند، اما موافقانش هم سینه چاک. با این حال کافی است کمی با فاصله به این سریال نگاه کنیم؛ در میان موافقان، هستند افرادی که تعریف‌هایشان از سریال را نه به واسطه سیاست‌های صداوسیما که به دلیل نگاه تهیه‌کنندگان سریال می‌دانند.

ادامه مطلب

بررسی فرهنگ و اجتماع عصر پهلوی را از دست ندهید

نشست «بررسی فرهنگ و اجتماع عصر پهلوی» با تکیه بر کتاب تازه منتشرشده «خاطرات و اسناد عبدالحسین نوایی» برگزار می‌شود. به گزارش مد و مه به نقل از  ایسنا، در این نشست دکتر ناصر تکمیل‌همایون، عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و علوم انسانی، دکتر روح‌الله بهرامی، عضو هیات علمی دانشگاه رازی و رضا مختاری…

ادامه مطلب

حسن فتحی: با تخیل «مقرون به واقع» فیلم تاریخی می‌سازم / گفتگو با فیلمسازی که درس‌های بزرگی به صدا و سیما داد!

حسن فتحی این‌ روزها برای اولین بار به شبکه نمایش‌ خانگی آمده است. سریال «شهرزاد» تازه‌ترین ساختهٔ او روایتی است از یک عاشقانهٔ ناآرام در بحبوحهٔ کودتای ۲۸ مرداد. هر چند مخاطب سریال نام و نشان روشنی از دکتر محمد مصدق و یارانش نمی‌بیند، اما رد و نشان‌هایی برای یافتن آدم‌های واقعی آن دوره لحظه‌…

ادامه مطلب

خاطرات اردشیر زاهدی از ماجرای عزل دکتر مصدق توسط پهلوی / شاه گفت به جان مصدق آسیبی نرسد

اردشیر زاهدی، فرزند سرلشکر فضل‌الله زاهدی چهار سال بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، خاطراتش از پنج روز بحرانی، صدور حکم نخست‌وزیری پدرش تا سرنگونی دکتر محمد مصدق را نوشت. او که بعد‌ها داماد شاه، وزیر امور خارجه و سفیر ایران در ایالات متحده شد، در این خاطرات که برای مجله «اطلاعات ماهانه» نوشت،

ادامه مطلب

خنده بازار! / معمای شاه ساخته محمد رضا ورزی

اگر صدا و سیما اصرار دارد آقای ورزی و یا هر فیلمساز دیگری به سریال‌سازی بپردازد، آیا بهتر نیست مسئولیت کاری به عهده ایشان گذاشته شود که از عهده اش بر می آید آنهم نه کاری که نمونه های بسیار ناموفقش را در کارنامه دارد.

ادامه مطلب

رازگشایی خسرو معتصد از ماجرای قتل سرتیپ محمود افشار طوس

سرتیپ محمود افشار طوس، از بستگان دکتر مصدق و افسر مورد اعتماد و علاقه او بود. در ۱۳ دی ۱۳۳۱ پس از استعفای سرتیپ زنگنه فرماندار نظامی، مصدق او را فرماندار نظامی تهران و در ۱ بهمن ۱۳۳۱، وی را جانشین سرتیپ کمال رئیس شهربانی کل کشور سابق کرد.

ادامه مطلب