افق انتظارات خواننده از یک نویسنده ی فمینیست، چیست؟ یک اثر داستانی چه ویژگیهای خاصی باید داشته باشد تا به راستی مشمول اثر فمینیستی قرار گیرد؟ “رکسانه گی” (Roxane Gay ) در مقاله ای با عنوان “تزهایی در باره ی رمان فمینیستی” (Theses on the Feminist Novel) می نویسد:
بازخوانی اسطوره در هنر امروز، نیازمند بازشناسی قالبی است که ظرفیت بازتابش گفتمان جامعه را داشته باشد و رمان به دلیل ساختار روایتی و ظرفیتهایی که در بازنمایی چندصدایی دورۀ معاصر و همچنین انتقال وجوه زیباشناختی اسطورهها دارد، بهترین قالب گفتمانی بیناگفتمانی (گفتمان اسطورهای و گفتمانهای عصر جدید) به شمار میآید
پس از رمان “شهربندان” (= محاصره شده، در بند و اسیر) نویسنده در ۱۳۹۲ – که رخدادهایش در افغانستان و روزگار شوم حکومت “طالبان” در اوایل دهه ی ۱۹۶۰ میگذرد و من هم در خوانشی با عنوان “سیمای طالبان در خوانش جامعه شناختی رمان شهربندان” در سایت “مرور” (۲۶ آذر ۱۳۹۶) به آن پرداخته ام…
رمان “باد، ما را با خود بُرد” سومین رمان از یک “سه گانه” (تریلوژی) به نامهای “شهریور هزار و سیصد و نمیدانم چند” (۱۳۸۹) و “شهر گمشده زیر رمل ها” (۱۳۹۴) نویسنده ی اهوازی است که زمینه، شخصیتها و حال و هوایی مشترک دارند
ولی نعمت کیست؟ کسی که با درایت دست و پایمان را خیرخواهانه به بند سعادت کشیده است! «ما» نوشته یوگنی زامیاتین، تصویری از ولی نعمت کشوری به خواندهاش ارائه میکند که در آن شهروندان آجری از آجرهای شالوده یگانه کشور هستند
راوی پریشان گویی که قرار است تمام وقایع از طرف او بیان شود و در این میان، شانه ها اندامی هستند که بخش های گفته و ناگفته ی زندگی امیر را بیان میکنند ،تا بدن زیسته همچون تکیه گاهی برای تجسد معنا دار جهان راوی عمل کند و هر شانه…
اگر از برخی از شاهکارهای ادبی مانند “بوف کور” (۱۳۱۵) و همانندهایش از نوع “یکلیا و تنهایی او” (۱۳۳۴) “تقی مدرسی” و “ملکوت” (۱۳۴۰) “بهرام صادقی” و “سنگ صبور” (۱۳۴۵) “چوبک” بگذریم، کمتر نویسنده ای پس از انقلاب کوشیده برای شناخت “منِ درونی” و “خودِ پنهان” و به تعبیر رسای “یونگ” ((Jung “رادیوی درونی” یا…
همزمان با ۲۵ اردی بهشت ماه روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، بنیاد فردوسی توس (شاخه مشهد) طی برنامه ای که در فضای مجازی و از طریق اینستاگرام به مناسبت اعطای «جایزه ادبی کیومرث» برگزار شد، برگزیده این جایزه ادبی را معرفی کرد
ایان مکیوون، متولد ۱۹۴۸، یکی از پنجاه چهرهی شاخص ادبیات انگلستان در نیم قرن اخیر بوده است. او نهتنها در عرصهی داستاننویسی بسیار فعال ظاهر شده، بلکه در نگارش نمایشنامه، فیلمنامه و سلسله آثار غیرداستانی نیز دست خود را آزموده و تاکنون دوازده متن از او به شکل فیلم درآمده است
بارها نوشته ام که در خوانش و نقد یک متن داستانی، نخستین وظیفه ی منتقد ادبی، تشخیص دقیق و درست “نوع ادبی” (genre) است. بدون داشتن چنین کلیدی، باز کردن قفل دریافت داستان، ممکن نیست
ریچل هالیس از زنان میخواهد تا دروغهایی که دربارهٔ خود باور کردهاند را دور بریزند. اما دروغهایی که خودش میگوید چه؟
معناباختگی زندگی روایتی تکرارشونده در ادبیات مدرن جهان بوده است. سرگشتگی انسان و در جستوجوی معنای زندگی بودن موضوعی است که نویسندگان مختلف از منظرهای مختلف به آن پرداختهاند و هر بار بخشی دیدهنشده از وضعیت انسان در جهان مدرن در این روایتها به تصویر درآمده است
«آموزگار مدرسه از دهکده میرفت و همه از رفتنش متأسف بودند. آسیابان کرسکومب، ارابه کوچکش را که سایبان کرباسی سفیدی داشت به او داده بود تا وسایلش را به شهری که مقصد مسافرتش، در بیست میلی محل، بود ببرد. ارابه کوچک برای حمل وسایل کافی بود، چون وسایل محل زندگی را اولیای مدرسه تأمین کرده…
رمان «مرشد و مارگریتا» اثر میخائیل بولگاکف، ازجمله آثار مطرح ادبیات جهان، در ایران نیز بسیار شناختهشده است و ترجمه آن به سالیان پیش با زمیگردد. چهار دهه از ترجمه این رمان میگذرد و در این مدت بارها و بارها بازنشر شده است و اخیرا نیز این رمان با شکل و قالبی تازه در…
گراهام گرین در یکی از آخرین آثارش به خاستگاهِ رمان مدرن بازمیگردد، به رمانِ دن کیشوت سروانتس. پیش از این نویسنده نیز بسیاری از مفسران و منتقدان از این رمان گفتهاند و نوشتهاند، گرین نیز روایتی از این رمان به دست میدهد و بهنوعی همان مضامین و مفاهیم را به قرن بیستم میآورد و بازخوانی…
سالی که گذشت دویستمین زادروز فردریش انگلس بود. انگلس دوست و همکار نزدیک کارل مارکس و نخستین «مارکسیست» تاریخ است که در شکلگیری و گسترش نظریه مارکسیستی، پیش و پس از مرگ مارکس نقش بسزایی دارد
احمد آلتان، متولد ۱۹۵۰ در آنکارا، نویسندهای است که در پس تحولات تاریخی به نوعی واکاوی فلسفی و روانشناختی در انسانها دست میزند و در این رهگذر پوست را پس میزند و زخم زیرین آن را آشکار میکند؛ زخمی که گاه تا اعماق استخوان ریشه دارد
رمان “اسفار سرگردانی”، سفرهای خیالی، رؤیایی و گنگ و خوابگرد مانندِ شخصیتی به نام “کاکو ژنیار مرادبیگ” به روستایی سرشار از اشباح است. او به روستایی واقع در مرز کُردستان عراق و ترکیه آمده تا هویت خود را بازشناسد
از ” تونی موریسون” و “جمیز بالدوین” ؛ غولهای ادبی آمریکا تا “ژیائولو گو” و “ولادمیر ناباکوف” درسایر نقاط جهان، اینها بهترین کتابهایی است که به روایت از خانه و سرزمین مادری میپردازند.
اولین چیزی که در خصوص این کتاب توجه ما را به خود جلب میکند، حجم آن است؛ البته بعد از نام نویسنده. این کتاب کوچک برای قدوقوارۀ نویسندۀ بزرگ آن کوچک جلوه میکند. به همین دلیل شاید عیب کتاب به شمار آید. ولی من تصور میکنم مزیت اصلی کتاب همین است. میپرسید چرا؟ خب علتش…
هانس ماگنوس انسنسبرگر، که برخی از آثارش از جمله تعدادی از مقالههایش در کتاب «در ستایش بیسوادی» با ترجمه محمود حدادی به فارسی منتشر شده، در یکی از مقالههایش با عنوان «صنعتیکردن ذهن» که در سال ۱۹۶۲ منتشر شده از اصطلاح «صنعت ذهن» در تشریح و توصیف نظام اجتماعی معاصر در جهان سرمایهداری استفاده میکند
در تصویری که جولین بارنز از زندگی دمیتری شاستاکویچ نشان میدهد، ترس و اختناق دو دستی است که انگشتان او را بر کلیدهای پیانو به حرکت در میآورد. ترس و اختناق محصول حکومتی خودکامه است و خودکامگی همراه با نبوغ در جسم هنرمند لانه میکند. هیچ یک دیگری را نفی نمیکند اما جسم فرسوده و…
این روزها این عبارت را روی جلد کتابها زیاد میبینیم: «از پرفروشهای نیویورکتایمز!» عبارتی پرطمطراق که قصدش این است شما را به سمت خود بخواند، وادارتان کند به انتخاب کتاب، و قاعدتا بعد از انتخاب و پولدادن بابت آن، ناگزیرید وقت بگذارید و آن را بخوانید
رمان “فرانکنشتاین یا پرومتئوس مدرن” (“Frakenstein, or The Moderm Prometheus” ) نوشتهی “مِری والستونکرافت شِلی” (Mary Wollstonecraft Shelley ) در سال ۱۸۱۸ رخداد مهمی در ادبیات داستانی آغاز قرن نوزدهم و در عصر معروف به “عصر ویکتوریایی” (Victorian Age ) است. اهمیت این رمان، دو دلیل دارد: نخست، این که نخستین رمانی در نوع ادبی…
وقتی آدمهای کتابخوان میبینند کس دیگری میخواهد یکی از کتابهایی که تأثیر زیادی روی آنها گذاشته را شروع کند، معمولاً با حالتی حسرتزده به او میگویند: «خوشبهحالت که برای باراول آن را میخوانی». بااینحال، چنین نیست که اگر دوباره سراغ کتابهای محبوبمان برویم، از خواندنشان لذتی نبریم
سابینه فوندیرکه در کتابی با عنوان «مبارزه علیه وضع موجود» که مدتی پیش با ترجمه محمد قائد در نشر نو منتشر شد، با اشاره به این دو تعریف از فرهنگ و نیز مفهوم هژمونی یا تسلط که ریشه در «یادداشتهای زندان» گرامشی دارد، تحلیلی از جنبشهای دانشجویی در دهه ۶۰ و نیز جنبشهای جدید اجتماعی…
” مِحمِد اوزون” (۲۰۰۷-۱۹۵۳) از برجسته ترین نویسندگان کُرد زبان در منطقه ی کُردنشین “ترکیه” است که پس از گذراندن سالهایی از عمر خود در زندان در ۱۹۷۷ به سوئد رفت و تا سال ۲۰۰۶ در آن کشور زیست. رمان “روشن مثل عشق، تاریک مثل مرگ” یکی از برجسته ترین رمانهای او است که به…
عنوان «ادبیات و شر» بر پیشانی هر کتابی که بنشیند، میتواند کنجکاوی هر کتاببازی را برانگیزد. از همین رو کتاب «ادبیات و شر» میتواند در همان نگاه اول قلاب ذهن چنین مخاطبی را درگیر خود کند
انتشار کتاب «هویت ایران» اثر فخرالدین عظیمی در این زمان بیش از هر چیز نشان داد که مسالهرای اینکه تحولاتی مانند ملی شدن صنعت نفت را درک کنیم باید وجوه نظری و فکری و همچنین هویتی مساله را بشناسیم تا عمق موضوع را در کنیم
داستایفسکی از نویسندگانی بود که بازتاب اوضاع و احوال شخصیاش در دورههای مختلف زندگی، گاه به شکلی قابل ردیابی در آثارش هویدا می شد. او در هنگام نوشتن این رمان هم احوالات آشفته و نابسامانی داشت که بازتاب آن را می توان در شخصیتهای اصلی رمان دید