نویسندگان بزرگ همیشه میراثی بیش از آثارشان از خود به‌جا می‌گذارند. اینان، هر کدام تصوّر خود را از ماهیت هنر، روان‌شناسی نوشته ی خلاق، ساخت هنری و سایر مقولات هنر به‌شیوه‌ئی خاص و متفاوت از دیگران بیان می‌کنند، و بدین ترتیب از طریق برخوردی ویژه با جهان هستی، زیر نهاد و فرضیه ی هنر را…
پیدایش و پویش نخستین اندیشه‌ها و تکاپوهای تجددطلبانه در ایران عصر قاجار، از پیوند تنگاتنگی با اندیشه ترقی و اصلاحات در ایران برخوردار است.
وجود حکومت استبداد مطلقه داخلی، افزایش نفوذ و سلطه استعمارگران خارجی در ایران، انباشت عقب‌ماندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و ناکارآمدی ساختار سنتی حکومت و جامعه به افزایش نارضایتی از وضع موجود…
طبقه‌ی هساث / طبقه‌ی حساس (كمال تبریزی)
محسن بیگ‌آقا: نیمه‌شب ۲۱ بهمن عادل فردوسی‌پور که مجبور شد برنامه‌ی نود را به‌خاطر برنامه‌ی هفت زودتر تمام کند، در پایان برنامه گفت: «تیتراژ برنامه‌ی ما هم رفت و بحث نیمه‌کاره ماند. مثل فیلمهای جشنواره‌ی فجر امسال که پایان‌شان نامعلوم است!» این حرف را تنها فردوسی‌پور نمی‌زند. بسیاری از…
در رمان جای خالی سلوچ اثر محمود دولت آبادی خواننده از همان ابتدای داستان همراه همسر سلوچ با جای خالی او روبه رو می شود و در طول این رمان حجیم با اینکه هیچگاه سلوچ حضوری مشخص و عینی پیدا نمی کند اما چنان سایه ای روی زندگی و روابط شخصیت های دیگر می اندازد…
سیزده (هومن سیدی)
مهرزاد دانش: ترسیم یک موقعیت پست‌مدرنیستی بر بستر سوژه‌ای اخلاقی همچون تأکید روی لطمه‌های اجتماعی طلاق والدین بر فرزندان، دشواری‌های خاص خود را دارد که البته هومن سیدی تا حد زیادی توانسته است از عهده‌ی این کار برآید. تمهیدات بازیگوشانه‌ی او در بستر صدا و موسیقی و حرکت‌های اسلوموشن سوژه و ابژه…
بیداری برای سه روز (مسعود امینی تیرانی)
رضا حسینی: به‌راحتی می‌شود هر نوشته و نقدی درباره‌ی یك فیلم تجربی را با توسل به ماهیت این گونه فیلم‌ها، یعنی تجربی بودن‌شان رد كرد و آن را در تقابل با ذات تجربه‌ی موجود قلمداد كرد. اما می‌دانیم كه هر فیلمی (حتی یك اثر تجربی) به عنوان یك…
مهم‌ترین حاشیه‌ی مراسم اختتامیه‌ی سی‌ودومین جشنواره‌ی فیلم فجر حذف ناگهانی فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» از گردونه داوری به‌درخواست تهیه‌کننده و به دلیل برخی مسائل حاشیه‌ای بود. اعلامی که البته توسط مدیران جشنواره انجام شد.
فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان در تعدادی از بخش‌ها نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود. اما سرانجام فشارهای برخی رسانه‌های خاص…
ماهی و گربه (شهرام مکری)
مهرزاد دانش: کیفیت شگفت‌آور این فیلم منحصر به فرد، صرفاً به فرایند دشوار ساختش در قالب یک سکانس‌پلان دو ساعت و ده دقیقه‌ای معطوف نیست، بلکه فرم ساختاری‌اش در یک هندسه‌ی دوار و توالی‌ها و تکرار‌ها و تلاقی‌های مداوم که به‌شدت با درون‌مایه‌ای شامل سیالیت فضا در مفاهیم مختلف عشق،…
خانوم (تینا پاکروان)
محسن بیگ‌آقا: تینا پاكروان پس از دستیارى كارگردان‌هایی مثل بهرام بیضایى، مسعود كیمیایى، فریدون جیرانى و... حالا اولین فیلمش را ساخته است. خانوم زندگى سه زن در سه خانواده مختلف را روایت می‌كند كه هر یك مشكلات خاص و متفاوتى دارند. یكی زن ثروتمندی كه با ورشكستگى شوهرش حالا حتی فرش زیرپا…
آرایش غلیظ (حمید نعمت‌الله)
مهرزاد دانش: فیلم بین دو لحن رئال و فانتزی معلق است و گرچه در برخی لحظات قدرت خنداندن مخاطب را دارد، اما روی هم رفته بافت لرزانی در زمینه‌ی کمدی دارد. نکاتی مانند عشق سریع‌الوقوع و نه‌چندان باورپذیر دختر به پسر خلافکار، فضای غریب مرد برقی که بیش از آن‌که خنده‌آور…
حقِ سکوت (هادی ناییجی)
محسن بیگ‌آقا: حق سکوت با اینکه یک فیلم‌اولی است، چند نکته‌ی خوب در خود دارد که تماشایش را جذاب می‌کند. فیلم درباره‌ی زندگی یک طلبه‌ی جوان است که مشکلاتش از قهر کردن همسرش شروع می‌شود، اما به کشیدن چک بی‌محل و دشواری تهیه‌ی داروی باروری هم ختم نمی‌شود! واقع‌گرایی و قابل…
خانه‌ی پدری (کیانوش عیاری)
محمد شکیبی: سینمای ایران به نسبت حجم بالای تولیدات سالانه‌اش در نیم قرن اخیر، در زمینه‌ی مصورسازی واقع‌گرا و واقعی‌نمای زندگی شهری و روستایی پنجاه سال اول سده‌ی اخیر تاریخ معاصرمان بسیار خست به خرج داده و از این بابت فقیر است. در کوران این تنگدستی مفرط، کیانوش عیاری یک نعمت…
اشباح (داریوش مهرجویی)
نیما عباس‌پور: اشباح بازگشت داریوش مهرجویی به دوران اوج نیست، اما ثمره‌ی تلاش او برای ساخت فیلمی خوب است؛ و به همین خاطر قابل احترام است. این بار مهرجویی بی‌قیدی و بی‌حوصلگی‌ای كه در سه فیلم پیشینش دیده می‌شد را كنار گذاشته و تلاش كرده با دم‌دست‌ترین امكانات، در محدوده‌ی حریم امن…
پنجاه قدم آخر (کیومرث پوراحمد)
مهرزاد دانش: فیلم شروع خوبی دارد. تا به حال در سینمای جنگی ایران، فیلم جدی درباره فرد غیرنظامی که قرار است مدتی محدود در جبهه ها حضور داشته باشد، ساخته نشده بود. این نوآوری آغاز فیلم پوراحمد را جذاب‌تر نشان می‌دهد و نکاتی همانند وسوسه اولیه مرد جوان، رابطه عاطفی…
همه چیز برای فروش (امیر ثقفی)
هومن داودی: امیر ثقفی با همین دو فیلم (و حتی از همان اولین فیلمش مرگ کسب‌وکار من است) نشان می‌دهد که سبک کارگردانی خاص خودش را دارد و امضای شخصی‌اش پای فیلم‌هایش است. در این برهوت بی‌هویتی و بی‌تشخصی اجراهای کارگردان‌های تازه‌کار و جوان، نمی‌شود به‌راحتی چشم بر این…
مهمان داریم (محمدمهدی عسکرپور)
مهرزاد دانش: مهمان داریم فیلم متوسطی است. از یک طرف برخی از موقعیت‌های بیش از احساسات گرایانه‌اش آزاردهنده است و از طرف دیگر روی هم رفته فضای گرمی در ترسیم مناسبات خانوادگی دارد. از یک طرف ورود ارواح شهدا به زندگی خانواده داستان، زیادی رو است و برای همین آن تعلیق…
رد کارپت (رضا عطاران)
مهرزاد دانش: لُب کلام درباره رد کارپت را شاید بتوان در همین عبارات کوتاه خلاصه کرد: مجموعه‌ای نامرتب از پاره‌ای شوخی‌های اغلب بامزه اما پراکنده. شوخی‌های عطاران در چند وجه کلامی (شوخی با نوع گویش انگلیسی شخصیت اصلی)، بصری/میزانسنی (شطرنجی کردن پوستر و یا نمایش کنسرو ماهی در ته چمدان)،…
امروز (رضا میرکریمی)
نیما عباس‌پور: در امروز همه چیز مهیاست تا فیلمی درخشان ساخته شود، اما فیلم‌نامه‌ای متوسط مانع آن شده است. تصور كنید شما راننده‌ای هستید كه مصدوم یا بیماری را از روی خیرخواهی یا وظیفه به بیمارستانی می‌رسانید، منطقاً نخستین حرفی كه به زبان می‌آورید این است كه نسبتی با بیمار ندارید تا…
پنج‌ستاره (مهشید افشارزاده)
مهرزاد دانش: فیلم با مقدمه‌ی طولانی‌اش درباره‌ی دانشگاه رفتن شخصیت اصلی‌اش شروع می‌شود؛ مقدمه‌ای که در آن از قطع برق موقع ثبت نام تا امضا کردن طومارهای اعتراضی علیه کیفیت پخت غذای دانشگاه و تا دختری که ظاهری غیر رسمی دارد و دنبال اعتراض و کفش پاشنه بلند و موسیقی بلند غربی…
تركيدن بغض/ نگاهی به دومین فیلم رضا دمیشیان
سعید مروتی: اسمش را مي‌توانيد اغراق يا سياه‌نمايي بگذاريد. مي‌توانيد با ديدگاه مطرح شده در فيلم موافق نباشيد. مي‌توانيد فيلم را حاصل نگاهي زيادي عصباني بدانيد ولي نمي‌توانيد انكار كنيد كه سازنده «عصباني نيستم» فيلم جذاب و خوش ريتمي ساخته است. فيلمي كه سينماست و پر از…
نشست خبری فیلم تمشک (سامان سالور)
کارگردان فیلم «تمشک» از اینکه فیلمش در نهایت با نور امید تمام می شود و همچنین از پیشنهادهایی که برای عوض کردن موضوع فیلمنامه از طرف مسئولان صدور پروانه ساخت به او شده است، سخن گفت. سامان سالور در نشست نقد و بررسی فیلم «تمشک» که چهارشنبه 16 بهمن…
رستاخیز (احمدرضا درویش)
مهرزاد دانش: ماجرای عاشورا و نهضت امام حسین (ع)، به عنوان واقعه‌ای با بار تراژیک فراوان، ظرفیت زیادی برای ترجمان ادبی و سینمایی دارد، اما این بدان معنی نیست که هر اقتباسی از آن به توفیق برسد. رستاخیز که به دلیل سابقه‌ی کم‌وبیش معتبر درویش و سیر طولانی تولیدش، انتظار می‌رفت فیلمی…
شیار ۱۴۳ (نرگس آبیار)
محسن جعفری‌راد: مهم‌ترین نقطه‌ی قوت فیلم نقش‌آفرینی ممتاز مریلا زارعی است که توانسته اوج و فرود یک مادر منتظر را به‌خوبی القا کند. در دو سکانس مهم فیلم می‌توان نمود عینی این تلاش او را دریافت؛ یکی لحظه‌ای که از طریق تلفن باخبر می‌شود که نام یونس جزو اسرا بوده و…
گزارش نشست فیلم «چند متر مکعب عشق»
جمشید محمودی: فیلم عاشقانه ام براساس واقعیت ساخته شده است
«چند متر کعب عشق» یکی از فیلم هایی بود که با حضور گسترده منتقدان و نویسندگان سینمایی به نمایش درآمد. روایت داستانی عاشقانه با پایانی تاثیرگذار «چند متر مکعب عشق» را به یکی از فیلم های مطرح جشنواره امسال تبدیل…
نیره رحمانی:
با اینکه در هر دوره از جشنواره کم نیستند آشغالهای غیردوست داشتنی که بی مشکل روی پرده می روند، باید دید چرا روی این آشغالهای دوست داشتنی این قدر حساسیت به وجود آمده که به هیچ وجه با نمایش آن کنار نمی آیند؟!
***
در هر دوره از جشنواره تنها فیلمهایی به نمایش…
تماشاي فیلم کیمیایی/
«متروپل»؛ ادای دین به سینمای اصیل گذشته/
سعید مروتی/
«متروپل» فيلم تازه مسعود كيميايي ضيافتي است براي آنها كه هنوز دلبسته سينماي كلاسيك هستند. فيلم آخر كيميايي ستايش و احترام عميق اين فيلمساز به سينماي كلاسيك را نمايان مي‌كند. اين فيلمي است كه تقريباً ارتباطي با محصولات متداول سينماي ايران ندارد. فيلمي كه در آن…
روزگاری عشق و خیانت (داود بی‌دل)
علی شیرازی: اینکه بیش‌تر فیلمهای سفارشی ساخت و قالبی شبیه فیلمفارسی پیدا می‌کنند، می‌تواند دستمایه یک تحقیق جالب و پر و پیمان قرار گیرد. اما و به هر دلیلی، حتی در فیلمفارسی هم نوعی صداقت وجود دارد که معمولاً در آثار سفارشی دیده نمی‌شود و آن تلاش باری به…
هومن داودی: وقتی فیلمی سراسر توش و توانش را بر شخصیت اصلی‌اش و درگیری‌های ذهنی او می‌گذارد و در نهایت، نه‌تنها تحول شخصیتی و کنش‌های شبه‌قهرمانانه‌ی او مجاب‌کننده نیست که حتی از همان یک‌سوم آغازین کاملاً قابل‌پیش‌بینی است، تمام پتانسیل‌ها و ارزش‌های بالقوه‌ی آن فیلم بر باد می‌رود. زندگی جای دیگری است شروع امیدوارکننده‌ای دارد…
برف (مهدی رحمانی)/
علیرضا حسن‌خانی: اینکه فیلم‌سازان ما به‌خصوص کارگردان‌های جوان چرا از محیط‌های بسته و محصور خارج نمی‌شوند سؤالی است که باید با دقت و کارشناسی به آن پاسخ داد اما می‌توان جسارت و ریسک‌پذیری کارگردان‌های جوان در خارج نشدن از این فضا را به عنوان عاملی جدی مد نظر قرار داد. مهدی رحمانی…
مسعود ثابتی: فیلم پیش از آن‌که بخواهد به مرحله‌ی اجرا برسد روی کاغذ مشکل داشته است. چون وقتی قرار است بیوگرافی یک شخصیت بزرگ تاریخی به تصویر کشیده شود، در یک روند تاریخی پیوسته است که بزرگی یک شخصیت دانسته می‌شود. دو روز از زندگی داستایفسکی و دو روز از زندگی من مثل هم است،…