داشت ریش‌اش را جلوی آینه هتل می‌تراشید كه دوباره احساس كرد حامله است. با حوله‌ی پیچیده به دور خود بیرون آمد، قوطی نوشیدنی را كه توی جا یخی یخچال گذاشته بود، برداشت و روی مبل راحتی كنار پنجره لمید. از نرمی حوله‌ی سفید و بزرگ در نور سپیده‌دم، خوش‌اش آمد. بی‌قراری حمل چیزی را درون…
«برۀ گمشدۀ راعی» بعد از «کریستین و کید» در اوایل دهه پنجاه منتشر شد، با عنوان «تدفین زندگان»، بخش اول از سهگانهای که هیچگاه بخشهای دیگر آن منتشر نشد. ناشر کتاب هم انتشارات زمان بود، ناشر کارهای گلشیری تاپیش از انقلاب و البته ناشرخیلی از آثار شایسته ادبیات داستانی آن روزگار. «برۀ گمشدۀ راعی» غمنامهی…
درباره کم و کیف آثار آل احمد و جایگاه ادبیاش، نظرها ضد و نقیضاند، و عمده این اختلاف نظرها هم دلایل برون متنی دارند. اما اگر منصفانه درباره او قضاوت کنیم نامیست که نمیتوان از کنارش به سادگی گذشت، هم در کسوت نویسندهای با آثاری میانمایه و هم روشنفکری که نقشی پررنگ در روزگار خود…
برای کتابخوانها، خواندن داستانهای پلیسی ـ کارآگاهی همواره تجربه متفاوتی بههمراه داشته است. چه، این موضوع در مورد کسانی که خواندن داستان را به سایر خواندنیها ترجیح میدهند مصداق بیشتری دارد. نمیتوان برای اثبات این تجربه متفاوت بهدنبال دلایل و شواهد گشت. اشخاصی که حشر و نشری با عالم داستان دارند میدانند که سخن گفتن…
عصر دیروز مراسمی بود در گرامیداشت کتاب «دالان بهشت» نوشته نازی صفوی که در نشر ققنوس برگزار شد، علت برگزاری این مراسم هم انتشار چاپ چهلم این کتاب بود در 11هزار نسخه. البته غرض من در این نوشته صرفا گزارش چند و چون این مراسم نیست که احتمالا خبرگزاریها شرح مفصل و بهتر آن را…
متن زیر روایتگر آخرین دریافتهای احمد شاملو درباره شعر امروز ایران (در دومین دهه بعد از انقلاب) است. احمد شاملو در این گفتوگو، مثل همیشه تحلیلی عمیق و هوشمندانه از اوضاع و احوال شر فارسی به مخاطب عرضه می‌کند. این گفتوگو به مناسبت سالمرگ بزرگترین شاعر معاصر ایران منتشر می شود. یادش گرامی و جاودان…
نمیدانم کجا و از چهکسی چنین عبارتی را خواندهام: «سرگرمی برای تخلیه ذهن است، حال آنکه ادبیات جدیت دارد و میخواهد ذهن را از تهیشدن نجات دهد و حتی به دغدغههای ما میافزاید.» در یکی از نقدهایم نیز روی یکی از رمانها، عنوان کردم که اگر نویسندهای دست به یک سوژه تکراری زد، زمانی موفق…
16- تحقیق:
نویسندگان معمولا ساعتها دباره لباسها، مصنوعات، غذاها، سلاحها و امکانات ثابت خانههای رمان تاریخیشان تحقیق میکنند. اما استفاده از همه این تحقیقها صرفا به این دلیل که اطلاعات لازم در اختیارشان است، کار درستی نیست. نویسندگان ماهر باید ایثار کردن را بیاموزند.
مثال (استفاده بد از تحقیقات): سر گالاوانت با شمشیر ایرانی اش:…
ناصر تقوایی را اغلب بهعنوان فیلمساز میشناسیم اما او در میانهی دهه چهل، پیش از ورود به دنیای سینما، مدتی به ادبیات داستانی پرداخت و مجموعه داستان «تابستان همان سال» وچند داستان کوتاه دیگر که درنشریات و جنگهای آن روزگار منتشر کرد و به اعتبار همین کارنامهی کوچک اما در عین حال ارزنده، هنوز هربار…
یادداشت زیر را یکی از خوانندگان مد و مه فرستادهاست، کسی که از قضا با نوشتن و خواندن بیگانه نیست و تاکنون چند اثر داستانی در شهرستان مشهد منتشر کرده است و متاسفانه آثار او مثل اغلب نویسندگان شهرستانی آنگونه که باید دیده نشده. از جمله آثار مهناز پارسا رمان «کابوس آبی» ست که در…
فریبا کلهر را همه میشناسند چهرهای که ما او را بهعنوان نویسنده ادبیات کودکان میشناسیم، اما اکنون برای بزرگسالان رمانی نوشته است که وجهی دیگر از فعالیت او در عرصه داستان نویسی را به نمایش گذاشته است.
«پایان یک مرد» در یک جریان چند بخشی سیر می‌کند و دارای زمان خطی گسسته است که رویدادها…
قبل از اين كه از جا بلند شوم یک فحش نثار باجناقم می‌کنم. اگر قرار نبود به خانه‌ی ما بیاید این همه توی زحمت و خرج نمی‌افتادم. یک هفته است مثل سگ دارم کار می‌کنم. غلط نکنم پنج کیلو وزن کم کرده‌ام. از کله ی صبح زنم شروع می‌کند به غرغر کردن تا بوق شب.…
14- ایجاد محدودیتهای غلط برای من راوی:
برخی چارچوب غلطی برای استفاده از راوی اول شخص: «من» گذاشته اند. به نویسندگان توصیه می کنند که از زاویه دید اول شخص مفرد فقط در داستانها و رمانهای کوتاه استفاده کنند. می گویند که دیدگاه فردی «من راوی» اجازه ی رسوخ به ذهن شخصیتهای دیگر را نمی دهد.
اما…
مهدی رضایی در پرداخت شخصیتهای رمان «چهکسی از دیوانهها نمیترسد؟»، بویژه شخصیت محوری داستان یعنی «آرمان» موفق بوده، ولی بهنظر میرسد دیگر شخصیتها را در دل داستان بهصورت یک طرح خام رها کرده است. جوری که بیشتر، شباهت به مِه دارند در یک هوای کاملا صاف و بیآلایش. برای همین، بقیه شخصیتها در کنار شخصیت…
چهل و یکمین داستان آدینهی«مد و مه» داستانیست از محمد علی جمالزاده که درتاریخ ادبیات داستانی ما به عنوان یکی از آغازگران راه بسیار به نام او بر میخوریم.
«کباب غاز» از مجموعه داستان «یکی بود یکی نبود» انتخاب شده که از جمله کتابهای فراموش نشدنی در تاریخ ادبیات داستانی این دیار است و در…
محصور در میل به نوشتن، حتی محصور در لزوم نوشتن و مضطرب از اینکه نتوان نوشت. نوشتن هر چیزی، موقعیتی است که نزد بار تلبی مشاهده میشود، نویسندهای که دائما تکرار می‌کند:«میخواهم ننویسم».
بیشک در نوشتن لذتی نهفته است، اما اضطرابی که نزد تعداد زیادی از نویسندگان بهوجود میآید، اشکال متفاوتی دارد و عادتها و…
شهرت سیمنون بیشتر برای 75رمان و 28 داستان کوتاهی است که کمیسر مگره قهرمان آنهاست. او در 1930 این شخصیت معروف را که شهرتی مانند شرلوک هلمز و میسو پوآرو داشت برای نخستین بار در یک مجله کارآگاهی معرفی کرد.
یک:به جای مقدمه
آشنایی داشتیم که گهگاهی ما را برای تماشای فیلم – البته پس از آزاد…
در جستجوی زمان از دست رفته [du temps perdu a la recherche] رمانی از مارسل پروست(1)(1871-1922)، نویسندهی فرانسوی، که در پاریس در مؤسسهی نشر گالیمار انتشار یافت؛ انتشاری که از سال 1913 تا سال 1927طول کشید. در مجموع شامل هفت بخش است که عنوانهای آنها از این قرار است: 1) طرف خانه‌ی سوان(2)(1913)؛ 2) در…
11 – رمان کشف و توقف
در اواسط دهه ی 1960 میلادی، ساختاری پرزرق و برق و فانتزی به نام کشف و توقف در رمان نویسی باب شد و شهرت زیادی در میان مردم کسب کرد. قوای محرکه این گونه رمانها نیرویی پیش برنده است که هیچگاه سرعتش کند نمی شود، اما خواننده به ندرت…
در این نوشته، از دو دیدگاه به زن و جایگاه او در ایدئولوژی جاری این مجموعه داستان نگاه خواهیم کرد، ابتدا شخصیتهای زن را مورد بررسی قرار خواهیم داد و سپس از دیدگاهی دیگر به فضاهای ساختاری می پردازیم.
هنس برتون در کتاب پایه های نظریه های ادبی، زمانی که به شروع مطالعات فمنیستی اشاره…
داستان چهلم آدینهی «مد و مه» یکی از بهترین داستانهای کوتاه صادق چوبک و ایضا یکی از بهترین داستانهای کوتاه فارسیست که با وجود گذشت قریب به 65 سال از زمان نوشته شدن آن هنوز خواندنی و تازه به نظر میرسد. این داستان نمونه خوبیست برای نشان دادن این واقعیت که نویسندگان نسل بعداز هدایت…
یادداشت کوتاه زیر نوشته یک نویسنده جنوبیست درباره یک نویسندهی جنوبی دیگر. هر دو سالهاست در کار داستاننویسی بوده و اهل قلم و هنر هستند؛ با این فرق که نعمت نعمتی در همان جنوب مانده و قباد آذرآیین در تهران زندگی می‌کند، اما با وجود این تغییر مکانی همچنان در حال و هوای جنوب نفس…
قراردادن اطلاعات در گفتگو
درس هایی درباره ی داستان نویسی:
وقتی منظور نویسنده از گفتگو نه صحبت، بلکه کاشتن نهال اطلاعات باشد، گفتگو دیگر باور کردنی نخواهد بود. چرا که خواننده به جای اینکه صحبت اشخاص را بشنود اطلاعات را میبیند.
مثال: زن و شوهر در اتاق نشیمن هستند. شوهر مضطرب است. میخواست اعتراف و…
دو روز پیش مصادف بود با سالگرد تولد فرانتس کافکا به همین مناسبت چهارمین بخش از جاودانهها را به مسخ شاهکار این نویسنده اختصاص دادیم. کافکا را صادق هدایت به خوانندگان فارسیزبان معرفی کرده است، خود هدایت تاثیر بسیار از کافکا و آثارش گرفته بود. جالب این که او در زمانی مسخ را به فارسی…
از همان روزهای نخست قرار بر این شد که در «مد و مه» یادداشتهای شخصی و دل نوشته منتشر نشود، ملاک ما در راهاندازی این دفتر، انتشار یک نشریهی ادبی در سطح نمونههای چاپی و کاغذی بود که به ناچار، در فضای الکترونیک منتشر میشد.
این که میگویم از بهناچار، از آن روست که فضای…
داستان علمی - تخیلی را قویا باید، داستان ملی آمریکا، معرفی نمود. تا آنجا که بیتردید میتوان گفت، نویسنده ای، آمریکایی پیدا نمیشود که تاکنون داستان علمی- تخیلی را تجربه نکرده باشد. اگرچه که نویسندگان اینگونه داستان نویسی در آمریکا بنا بر تحریم و گوشه گیریای که خود بر داستانشان تحمیل کرده بودند، سالهایی طولانی،…
راستش اگر یوسف خودش –همین چند روز پیش—جار نمیزد که تازه پا گذاشته توی بیست و هشت سالگی، یا من شناسنامه کتاب را نمیدیدم، محال ممکن بود باور کنم این کتاب را جوانی بیست و هشت ساله قلمی کرده است. . داستانهایی با چفت و بست محکم و کار شده که با وسواس نوشته شدهاند.…