رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برچسب: جلال آل احمد

راهنمای نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی(۱۰)/ خوانش سبک شناختی  مدیر مدرسه/ جواد اسحاقیان

   مطالعه ی “سبک شناسی” Stylistics  یکی از دشوارترین مطالعات در سه پهنه ی “ادبی”، “زبان شناسی” و “روان شناسی” است. دکتر “منصور اختیار” یک جا در رساله ی دکترای خود با عنوان From Linguistics to Literature (انتشارات دانشگاه تهران،۱۹۶۲) به گونه ای مبالغه آمیز می گوید “سبک شناسی” به کار پژوهش متخصصان پزشکی شباهت…

ادامه مطلب

راهنمای نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی (۸)/ “قطب های استعاره و مَجاز” در گلدسته و فلک و خواهرم و عنکبوت/ جواد اسحاقیان

ما پیش از این، اندکی در باره ی آرای “یاکوبسون” نوشتیم. یکی از مباحث و مقالات راهبردی دیگری که او در طرح و قانونمند سازی آن نقش تعیین کننده ای داشت “قطب های استعاره و مَجاز” بود که در خوانش متون داستانی، سخت به کار ما می آید. اما پیش از این که به دو…

ادامه مطلب

در حاشیه حکایت پدر خواندگان ادبی و «سودای رهبری، از جلال آل احمد تا رضا براهنی» / مهرداد رحیمی مقدم

اخیراً مطلبی را دیدم تحت عنوان «سودای رهبری، از جلال آل احمد تا رضا براهنی» که در بند نخست این مطلب نویسنده ادعا می‌کند «ادبیات مذهب و سیاست نیست که برای آن بتوان «مرجعیت» یا «رهبریت» قائل بود.» در اینجا برای این‌که از اصل مطلب دور نیفتیم به مدعای مرجعیت ادبی در ایران نمی‌پردازیم و…

ادامه مطلب

آل‌احمدِ داستان‌نویس و مدیرِ مدرسه / علی شروقی

از کلیشه‌های ادبیِ کذب در ادبیاتِ ایران یکی هم این است که جلال آل‌احمد کلا داستان‌نویس نبوده و صرفا نثرِ «گیرا»یی داشته است. آل‌احمد البته نویسنده‌ای بود که داستانِ خوب کم نوشت. بهترین‌هایش «مدیر مدرسه» بود و «سنگی بر گوری» و شاید تک و توک قصه کوتاه.

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: شصت سال پس از مدیر مدرسه / نادر شهریوری (صدقی)

داستان‌های آل‌احمد با آیرونی* (irony) همراه است، آیرونی شکل‌های گوناگون دارد. آیرونی آل‌احمد ریشخند توأم با طنز و کنایه است. در ادبیات آل‌احمد خواننده شاهد حضور گسترده شخصیت‌های داستانی نه‌چندان متنوع اما پرماجرا است که نقادانه و از جایگاهی بالا به محیط پیرامون خود توجه دارند.

ادامه مطلب

بازخوانی «سنگی بر گوری» نوشته جلال آل‌احمد

بی‌تردید، «سنگی بر گوری» یکی از شاهکارهای رمان‌ کوتاه فارسی است. رمانی که انگار به قصد مستندنگاری نوشته شده است اما برخورد جلال آل‌احمد با آن فراتر از واقعیت می‌رود. اگر این گفته مارکس را باور داشته باشیم که «نمی‌توان بدون واقعیت‌بخشیدن به فلسفه از آن فراتر رفت»، سنگی بر گوری مصداق منحصربه‌فرد این گفته…

ادامه مطلب

گلستان نخوانده ملا بود!/ نگاه انتقادی جلال آل احمد به ابراهیم گلستان

متن زیر را جلال آل احمد نوشت، با همان نثر خاص خود که اگرچه شتابزده و عصبی می‎تماید، اما در عین حال برای برخی جذاب و تاثیر گذار هم هست. حکایت آل احمد وگلستان که هردو سابقه گرایش به حزب توده را دارند، پر فراز و نشیب بوده و البته در دوره‎ای کاملا با…

ادامه مطلب

تقوایی از ادبیات می‌گوید

در نیم قرن زندگی ادبی و هنری ناصر تقوایی (۱۹ تیر ۱۳۲۰)، حضور برخی نام‌ها جلب توجه می‌کند: صفدر تقی‌زاده، ابراهیم گلستان و جلال آل‌احمد سه نامی هستند که شاید بتوان گفت تاثیرگذارترین آدم‌ها در زندگی ادبی و سینمایی او بوده‌اند.

ادامه مطلب

آخرین روزهای نیما به روایت جلال آل‌احمد

…پیرمرد دور از هر ادایی به سادگی در میان ما زیست و به ساده‌دلی روستایی خویش از هر چیز تعجب کرد و هر چه بر او تنگ گرفتند کمربند خود را تنگ‌تر بست تا دست آخر با حقارت زندگی هامان اخت شد. هم‌چون مرواریدی در دل صدف کج و کوله‌ای در گوشه تاریکی از کناره…

ادامه مطلب

«واسازی متون جلال آل‌احمد» مجتبی گلستانی در تازه های انتشارات نیلوفر

«واسازی متون جلال آل‌احمد» یکی از تازه‌های نشر نیلوفر است که نظرات انتقادی مجتبی گلستانی را درباره افکار و آثار آن نویسنده فقید و جایگاهی که در جریان‌های روشنفکری ایران بازی کرده است، دربردارد. به گزارش مد و مه به نقل از  ایلنا، این کتاب در سال 93 نوشته شده و به دلیل تاثیری که…

ادامه مطلب

باعث مرگ نیما، شراگیم بود

نیما به موسی صدر حسودی اش شد. موسی صدر خیلی خوش تیپ بود. حالا لیبی (قذافی) یا گمش کرده یا کشتدش، نمیدونم. غروب بود. موسی صدر اومد، در زد. اون یکی از زیباترین مردهای دنیا بود. چشم های خاکستری، درشت، زیبا. لباس آخوندیش هم شیک، از این سینه کفتری ها. من در رو باز کردم.…

ادامه مطلب

ترجمه قمارباز داستایفسکی توسط آل احمد از ابتدا تا انتها پر از غلط است

در میزگرد "بررسی و واکاوی علل ترجمه‌های مکرر آثار ادبی" از زاویه‌های گوناگونی به این موضوع نگاه شد. همچنین کار برخی مترجمان قدیمی مورد انتقاد قرار گرفت. این میزگرد با حضور مترجمان دکتر صالح حسینی، دکتر عباس امام و محمد حیاتی در محل این خبرگزاری برگزار شد که گزارش آن در پی می‌آید.   *** …

ادامه مطلب

کافه نشینی های روشنفکرانه/ سیری در کافه ها و پاتوق های نویسندگان و شاعران بزرگ

رها کنیم شعر و داستان و رمان را. بیرون برویم و قدم بزنیم بر سنگ فرش خیابان شهر و حتی اگرچه لوس، اما دل ببازیم به بازی نوستالژی در تهران منهای خاطره. خلاص شویم از موقعیت های نفس گیر کتاب ها و گره ها داستانی و بگذاریم رود راوی جاری شود در ده ۴۰؛ در…

ادامه مطلب

فراخوان گرانترین جایزهٔ ادبی ایران منتشر شد

پس از ابلاغ حکم رسمی دبیری اجرایی هشتمین جایزهٔ ادبی جلال آل احمد از سوی سیدعباس صالحی خطاب به مهدی قزلی، کار این جایزه رسماً آغاز شده و فراخوانِ جایزه برای اطلاع ناشران و پدیدآورندگان ادبیات داستانی منتشر شد. به گزارش مد و مه به نقل از ایلنا، کار تشکیل هیئت علمی و هیئت داوران…

ادامه مطلب

سه روشنفکر ایرانی و دغدغۀ غربزدگی (بخش دوم) : جلال آل احمد

جلال آل احمد از یک حانوادۀ مذهبی بود. پدرش یک روحانی و رهبر مذهبی در تهران بود و برادر دیگرش دو سال در مدینه فعال مذهبی بود و همانجا درگذشت و دفن شد. در دوران جوانی یعنی در اواخر دهۀ ۱۹۴۰، جلال آل احمد در حزب توده فعال بود.

ادامه مطلب

دغدغه غربزدگی و سه روشنفکر ایرانی (۱)؛ ترجمه داوود قلاجوری

صمد بهرنگی، جلال آل احمد، و علی شریعتی شاید سه روشنفکر تأثیر گذار و اصلی ترین مخالفان رژیم پهلوی در دهه های ۶۰ و ۷۰ میلادی بودند. بهرنگی از آذربایجان، آل احمد متولد تهران، و علی شریعتی زادۀ خراسان بود. هر یک از آنها پیروان و هواداران خاص خود را پیدا کردن

ادامه مطلب

زن زیادی از نگاهی دیگر

از نگاه خوانندگان مد و مه: نگاهی به کتاب زن زیادی نوشته جلال آل احمد محمد مهدی تابنده در کتاب "زن زیادی" نوشته جلال آل احمد، با 9 داستان کوتاه مواجه هستیم که هر یک با وجود رگه هایی از طنز، واقعیت ها و مسائلی بسیار تلخ و گزنده که بعضا با انتقاد های صریح…

ادامه مطلب

جلال آل احمد به روایتی دیگر (بخش دوم) نوشته مایکل هیلمن؛ مترجم داوود قلاجوری

بخش نخست این نوشته خواندنی که به قلم مایکل هیلمن نوشته شده و به زندگی و دیدگاه های جلال آل احمد می پرداز،د در روزهای گذشته منتشر شد، امروز بخش دوم این نوشته را می خوانید با این توضیح بدیهی که دیدگاه های مطرح شده در این مقاله الزاما نظر مد و مه و گردانندگان…

ادامه مطلب

جلال آل احمد از چشم غربی( بخش نخست)/ نوشته ای از مایکل هیلمن

این مقاله که برای نخستین بار به فارسی ترجمه و منتشر می شود به قلم مایکل سی هیلمن، ایرانشناس امریکائی، استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه آستین در ایالت تگزاس نوشته شده است. نگاه ایران شناسی غربی ست به یکی از مهمترین شخصیت های تاریخ معاصر ایران. این توضیح بدیهی ست که دیدگاه های…

ادامه مطلب

سرانجام خانه سیمین و جلال چه شد؟

در سومین سالگرد درگذشت سیمین دانشور، خانه این نویسنده و همسر فقیدش جلال آل احمد، وضعیت مشخصی ندارد. ه گزارش مد و مه، علی خلاقی، همسر لیلی ریاحی (خواهرزاده و دخترخوانده سیمین دانشور) درباره سرنوشت خانه سیمین دانشور و جلال آل احمد به ایسنا گفت: 93.10.27 دادگاه تجدیدنظر، خط و امضای سیمین دانشور را که…

ادامه مطلب

به یاد سیمین دانشور در سالگرد در گذشتش/ زیر سایه جلال!

به بهانه سالگرد درگذشت بانوی داستان/ سیمین دانشور؛ الگوی سیاست‌ورزی هنرمندانه سیمین دانشور در طول هفتاد سال فعالیت فرهنگی خویش در سال‌های قبل و بعد از انقلاب، رفتار ویژه ای با مسایل سیاسی و حوزه سیاست داشت که می‌تواند الگوی سیاست ورزی هنرمندانه شمرده شود. به گزارش خبرنگار مهر، ۱۸ اسفند، سالروز درگذشت سیمین دانشور…

ادامه مطلب

«رمز موفق زیستن» با قلم کارنگی و ترجمه سیمین دانشور سرح حال سی چهره موفق

در آستانه چهارمین سالگرد درگذشت سیمین دانشور ترجمه وی از یکی از آثار دیل کارنگی تجدید چاپ شد. به گزارشمد و مه، به نقل از مهر، پس از انتشار کتاب «سرباز شکلاتی» نوشته برنارد شاو با ترجمه زنده‌یاد سیمین دانشور و دیباچه‌ای از جلال آل‌احمد همزمان با سالگرد درگذشت سیمین دانشور، کتاب «رمز موفق زیستن» نوشته دیل…

ادامه مطلب

آل‌احمد و آیرونی

«خانم نزهت‌الدوله قد بلندی دارد و این خودش کم چیزی نیست. دماغش گرچه خیلی باریک است ولی ... ای ... بفهمی نفهمی میلی به سمت راست دارد. البته نه خیال کنید کج است. ابدا ... فقط یک کمی نمی‌شود گفت عیب بلکه همان کمی میل به سمت راست دارد.1» داستان‌های آل‌احمد با آیرونی همراه است، آیرونی…

ادامه مطلب

از چشم خواهر/ فراز و فرودهای زندگی سیمین دانشور

در آستانه‎ی نخستین سالگرد درگذشت سیمین دانشور، درخانه‌ی سیمین دانشور و جلال آل احمد، پای حرف‌های خواهرش (ویکتوریا دانشور) نشستیم که از سیمین گفت، از روز‌های کودکی و جوانی و کهنسالی‌ بانوی داستان ایران.  پیچ کوچه‌ی رهبری در دزاشیب را که رد می‌کنی، خانه‌ی آجری دونبشی نمایان می‎شود که دری چوبی و سبزرنگ دارد و هنوز…

ادامه مطلب

گفتگو با داریوش مهرجویی؛ «هامون» را با «ترس و لرز» ساختم!

آن شب سرد زمستانی هرگز از خاطرم نمی‌رود. شبی که با «خسرو شکیبایی» از کافه‌ای محقر در مقابل سینما عصرجدید آغاز شد و در ادامه به دیداری شتابزده با «داریوش مهرجویی» به هنگام ورود به سینما گره خورد. همان‌جا بود که در آن ازدحام تماشاگران جشنواره، مهرجویی خطاب به شکیبایی گفت: «می‌توانم روی تو حساب…

ادامه مطلب

روشنفکر و روشنفکری در ادبیات معاصر ایران

حسین پاینده در جلسه نقد داستان آل‌احمد: جلال از روشنفکران باوجدان ایرانی است حسین پاینده در نقد داستان «خدادادخان» گفت: این داستان آل‌احمد انتقادی به روشنفکران ایرانی است. روشنفکران ما عموما با مفهوم روشنفکری فاصله داشته‌اند اما معدود افراد باوجدانی چون آل‌احمد هم در تاریخ روشنفکری ایران وجود دارند. جلسه نقد و بررسی داستان «خداداد…

ادامه مطلب

ادبیات داستانی، کار نویسنده و بزرگان داستان در ایران، به روایت بهرام صادقی

آنچه در ادامه می آید دیدگاه های بهرام صادقی ست، از زبان خودش، درباره نوشتن و نویسندگان ایرانی و خارجی که خواندن آن خالی از لطف نیست. بهرام صادقی سال‎ها قبل از مرگش در مصاحبه‎ای با روزنامه آیندگان و در پاسخ به‎ ایرادهایی که مصاحبه کننده نسبت به دو داستان‎ کوتاه بهرام صادقی یکی “وسواس”…

ادامه مطلب

نیما: آنها که به پیروی از من شعر صادر فرموده‌اند در کار انتشار آثارم نباشند!

در هوای نوستالژی، بخش تازه‎ای‎ست در «مد و مه»، در بر گیرنده هر آنچه رنگ و بویی از نوستالژی دارد، در حوزه فرهنگ و هنر، جذابیت این بخش در تنوع و پراکندگی موضوعاتی ست که می توانند دستمایه اش باشند. امید آنکه مقبول اهل فرهنگ و هنر مخصوصا از نوع گذشته بازهایش بیفتد، که یکی از…

ادامه مطلب

روایت خواندنی و جذاب محمد علی سپانلو از چگونگی تشکیل کانون نویسندگان ایران

خاطراتی از فصل اول کانون نویسندگان ایران 1349-1346 هرچند که تشکیل کانون‎های مستقل و غیر دولتی در عرصه هنر و ادبیات، در کشور ما  همواره با چالش‎هایی اساسی از درون و بیرون روبه‎رو شده، اما این مسئله مانع از آن نمی‎شود که بتوان از کنار اهمیت وجود داشتن چنین تشکیلاتی که به‎نوع حافظ منافع صنفی…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۴۳): «بچه مردم» اثر جلال آل احمد

درباره کم و کیف آثار آل احمد و جایگاه ادبی‎اش، نظر‎ها ضد و نقیض‎اند، و عمده این اختلاف نظرها هم دلایل برون متنی دارند. اما اگر منصفانه درباره او قضاوت کنیم نامی‎ست که نمی‎توان از کنارش به سادگی گذشت، هم در کسوت نویسنده‎ای با آثاری میان‎مایه و هم روشنفکری که نقشی پررنگ در روزگار خود…

ادامه مطلب