رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

رویکرد جسورانه‌‌ی فیلمساز بی‌خطر!/ حمیدرضا امیدی‌سرور

محمدحسین مهدویان را باید از بارزترین چهره‌ها در میان نسلی دانست که طیف موسوم به فیلمسازان جدید دولتی را نمایندگی می‌کنند. گروهی که باید حساب آنها را از فیلمسازان نابلد اما پرمدعای چند دهه پیش جدا کرد.

ادامه مطلب

جشنواره فجر با سسِ تندِ کرونا!/ حمیدرضا امیدی‌سرور

جشنواره سی و هشتم در پردیس ملت، یکی از دوستان قدیمی را بعد از مدتها دیدم، از سر شوق به طرف او رفتم، برای روبوسی. بی‌آنکه بدانم چه تغییرات عجیب و غریبی در راه است تا دنیای ما و مناسباتش را دگرگون کند. در کمال تعجب خودش را عقب ‌کشید. من از همه جا بی…

ادامه مطلب

«کلارا و خورشید» کازئو ایشی‌گورو؛ آینده آدم‌های ماشینی

«کلارا و خورشید» نخستین رمان کازئو ایشی‌گورو پس از دریافت جایزه نوبل ادبیات است؛ او که پس از حرف و حدیث‌های فراوان، سرانجام در سال ۲۰۱۷ جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کرد؛ درست یک سال بعد از آنکه «بزرگ‌ترین قهرمان زندگی»اش باب دیلن جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد

ادامه مطلب

خوانشی از «ظلمت شب یلدا» اثر امین فقیری / جواد اسحاقیان

 تا کنون کتابها، مقالات و گفتارهای متعددی به زبان فارسی یا انگلیسی در باره ی نظریه ی “فوکو” (Foucault) بر محوریّت “قدرت / دانش” خوانده ایم یا کوشیده ایم به سویه های گوناگون معنایی  و اهمیت آن پی ببریم. با این همه این نوشته ها، بیش از آنچه “مشخص” باشد، “مجرّد” و انتزاعی می نموده…

ادامه مطلب

ابراهیم گلستان

با ابراهیم گلستان/ گفتگویی تازه؛ کتابی تازه

کتاب «برخوردها در زمانه برخورد» روایتی مستند و سیاسی است از دوره حضور ابراهیم گلستان در شرکت نفت و مقطع حساسی که مهندس مهدی بازرگان در بحبوحه ملی‌شدن صنعت نفت به‌عنوان نماینده دکتر محمد مصدق به آبادان و شرکت نفت اعزام شده بود. روایت گلستان از وقایع ملی‌شدن نفت بسیار متفاوت از آن چیزی است…

ادامه مطلب

عجوزک و عیاران

عجوزک و عیارانِ روزگارِ ما

آنچه بر همگان واضح است، در دوران‌های دور، آن روزگار که دنیا هنوز رنگ تکنولوژی به خود ندیده بود، قصه‌ها و حکایت‌ها، علاوه بر سرگرم‌کردن مردم، نقش راهنما و هدایت‌گری داشته‌اند. گرچه در همان زمان هم عده‌ای گوش به روی قصه و حکایت بسته بودند،

ادامه مطلب

آرامش دوستدار

آنگاه نیچه، اینک فیلسوف دین گریز/ علی‌محمد اسکندری‌جو

این رنج نامه رقیق را چنان آهسته بخوانیم مبادا بشکند شیشه “سکوت” نویسنده اندیشمند؛ در این هنگامه فرهنگی که بسیاری معنای فلسفه و هدف آن را به درستی نمی دانند و نمی خواهند هم بدانند اما می خوانیم که آرامش دوستدار “فیلسوف” ایران است

ادامه مطلب

خودکشی ژنرال / داستانی منتشر نشده از ایرج پزشکزاد

زنده‌یاد ایرج پزشکزاد سال‌ها پیش حکایتِ «خودکشی ژنرال» را نوشته بود که قرار بود این متن در «مجموعه حکایت‌های رستم صولتان» منتشر شود، اما این حکایت از انتشار جا ماند و پس از سه دهه، بخش‌هایی از آن برای نخستین‌بار در روزنامه سازندگی (۲۵ دی ۱۴۰۰) منتشر شد و اکنون متن کامل آن بدون سانسور…

ادامه مطلب

پنجاه سال دوستی با پزشکزاد/ فریدون مجلسی

نویسنده کم‌نظیر و طنزپرداز یگانه، ایرج پزشکزاد در ۹۴ سالگی درحالی‌که تقریبا بینایی و تحرک خود را به دلیل درد زانو، از دست داده بود و از ریه‌اش در حدود ۲۹ درصدی بیشتر کارایی نداشت، و در همان ‌حال ‌که در همین وضع کرونا را شکست داده و از آن جَسته بود، شمعِ وجودش خاموش…

ادامه مطلب

در ستایشِ خالقِ دن‌کیشوتِ وطنی/ محمد قاسم‌زاده

ایرج پزشکزاد هم رفت، در روزهایی که ما باید آدم‌هایی را از دست بدهیم که بدیلی برای آنها نیست. رفتنِ پزشکزاد آن‌هم در غربت غم‌انگیزتر است. اما میراث ماندگار او جایِ خالیِ حضورِ جسمانی‌اش را جبران خواهد کرد

ادامه مطلب

«سینما به روایت هوارد هاکس»/ سینمایی که به آن دل داده‌ایم

سالها پیش وقتی این کتاب برای نخستین بار منتشر شد، در فرصتی چندساعته یک نفس آن را خواندم. وقتی یکی از اسطوره‌های دنیای کلاسیک هنر هفتم، درباره سینما، فیلمها و خاطراتش با یک دو جین آدم معروف سخن می‌گوید. آن هم در یک گفتگوی خودمانی که طرف دیگرش جوزف مک براید است و از همه…

ادامه مطلب

«انار و فرشته مرگ» اثر عطا محمد

دنیا آمدن  در سرزمین های نفرین شده/ «انار و فرشته مرگ» اثر عطا محمد

«انار و فرشته مرگ» رمانِ آدم‌هایی است که در سرزمین‌های نفرین‌شده به‌دنیا آمده‌اند، متولدین جهان سوم که برای یافتنِ زندگی بهتر تن به چیزهایی می‌دهند که بیشتر از آن‌که انتخاب باشد، اجبار است. مهاجرت شاید ملموس‌ترین‌شان باشد و «سربست»، شخصیت اصلی انار و فرشته مرگ، یکی از همین آدم‌ها است

ادامه مطلب

مسکو ۲۰۴۲

«مسکو ۲۰۴۲» به‌دنبالِ آشکارکردن جوهر نظام توتالیتر است/ منیره ستاری

رمان «مسکو ۲۰۴۲» اولین‌بار در سال ۱۹۸۶ در غرب منتشر شد و یک سال بعد به زبان انگلیسی برگردانده شد. هرچند کتاب به‌طور غیرقانونی در روسیه دست‌به‌دست می­چرخید، ولی در ۱۹۹۱ مجوز انتشار گرفت

ادامه مطلب

ادبیات علیه استبداد

ادبیات روسیه تا همین چند سال پیش برای خواننده فارسی‌زبان خلاصه می‌شد در آثار کلاسیک، که تقریبا بیشترشان مربوط به قرن نوزدهم و اوایل و اواسط قرن بیستم بود: گوکول، پوشکین، داستایفسکی، تالستوی، چخوف، پاسترناک، تورگنیف، بابِل، ماندلشتام، آخماتوا، بولگاکف، گورکی، پلاتونوف، سولژنتسین، و ناباکوف. البته نویسنده‌های دیگری هم بودند که در ایران اقبال چندانی…

ادامه مطلب

خاطرات سرکوب شده/ درک پایان و جولین بارنز/ فرشید شریف

رمان ” درک یک پایان ” ساختاری بر مبنای رابطه خاطرات با زمان و حافظه دارد که در آن بارنز سعی می کند براساس  روایت های  ساده و متعدد که آنها را بدون ترتیب خاصی به یاد تونی می آورد ، به مفهوم  تاثیر خاطرات  در حافظه  وتحلیل آنها بپردازد که تا چه اندازه می…

ادامه مطلب

حرکت از شخصیت به موقعیت/ کاوه قادری

سریال «مردم عادی» لنی آبراهامسون و هتی مک‌دونالد که اقتباسی از کتابی به همین نام اثر سالی رونی است، یک داستان عاشقانه است که درام موقعیت‌اش را از پلات شخصیت شروع می‌کند و به بیانی دیگر، از شخصیت به موقعیت می‌رسد. معرفی و روایت دو شخصیت اصلی ماجرا البته از دل موقعیت مدرسه و بعداً…

ادامه مطلب

تأثیر «رمانس اسکندر کبیر» بر ادبیات کلاسیک ایران / جواد اسحاقیان

     آنچه “اسکندر” را از پادشاهانی چون “داریوش سوم” و “فور” ممتاز میکند، چاره گری و تاکتیکهایی است که برای پیروزی در جنگ به کار می برد و او را با وجود کمی سپاه و سامان جنگ، بر بزرگترین شاهان چیره می سازد

ادامه مطلب

صدر الدین الهی

ماجرای یک گفتگوی ناتمام/ صدرالدین الهی و فروغ فرخزاد

۲۹ دسامبر ۲۰۲۱ ، روزی که استاد و پدر بی همتایم، دکترصدرالدین الهی، این روایتگرِادبیات و تاریخ نگارِ نسل سال های ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ “رفت”، مصادف شد با سالروز تولد فروغ فرخ زاد. صدرالدین الهی قبل از نوروز سال ۱۳۴۵، یعنی یک هفته قبل از مرگ فروغ فرخزاد مصاحبه ای با او در…

ادامه مطلب

والتر بنیامین

مالیخولیای جناح چپ/ والتر بنیامین

امروزه اشعار اریش کستنر پیشاپیش در سه مجلد پرصلابت در دسترس اند۲. البته هرکس که می خواهد سرشت این شعرها را مطالعه کند، بهتر است به سراغ همان فرم آغازین انتشار آنها برود. این شعرها در کتاب زیادی شلوغ و پرازدحام و کم و بیش خفه کننده اند، اما در روزنامه های یومیه مثل ماهی…

ادامه مطلب

«کودا» ساخته سیان هدر

نگاهی به فیلم «کودا» ساخته سیان هدر

در میان آثار سینمایی ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ آثار خوب و منسجمی پیدا شد. خیلی از فیلم ها به دل آدمی می نشیند حتی در زمان کرونا که سریال سازها و کمپانی ها ناچار  و به دلیل  وجود این ویروس مرگبار بدقول میشوند و اثر را اندکی دیر تحویل میدهند که خب حق هم دارند

ادامه مطلب

منیرو روانی پور

راهنمای نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی(۱۱)/ خوانش سبک شناختی داستان « کافه چی»/ جواد اسحاقیان

 ما در نوشته ی پیشین با “رویکرد سبک شناختی” چنان برخورد کردیم که گویی “سبک شناسی” برخورد “فردی” نویسنده با “زبان” است و به راستی بیشتر آنچه تا کنون در باره ی مقوله ی “سبک” خوانده یا شنیده ایم، چنین برداشت و دریافتی را به ما القا می کرده است

ادامه مطلب

لیورا

«لیورا» نوشته فریبا صدیقیم؛ شکستن روز مه آلود/ امیرحسین تیکنی

آدمی هرگز قادر نیست میان مفاهیم هستی شناسانه و جهانبینی خود با داستان زندگی‌اش به یک انطباق همیشگی و دلخواه دست یابد. سرگذشت هرکس تنها یک آن با سرنوشتش فاصله دارد و انسان در لحظه، مشغول گره زدن این دو با هم است

ادامه مطلب

تراژدی پس از مرگ سقراط/ نادر شهریوری (صدقی)

مرگ سقراط از مهم‌ترین وقایع تاریخی و نقطه شروعی در تاریخ ایده‌پردازی است. در مرگ‌طلبی سقراط آرمانی وجود دارد که همچون هر آرمانی باعث خوش‌بینی و برانگیختی است تا بدان اندازه که فرد خودانگیخته –آرمان‌خواه- می‌تواند بر مرگ فائق آید

ادامه مطلب

خوانش فرهنگی و فوکویی رمان «زنگ موسیقی» نوشته ی مصطفی اسلامیه/جواد اسحاقیان

رمان خواندنی و ماندنی “زنگ موسیقی” نگاهی به تاریخ موسیقی ایران با همه ی گونه ها (دستگاهی و مَقامی) تا موسیقی عامیانه، محلی، قومی، کافه ای و لاله زاری و معرفی خوانندگان، نوازندگان، سرایندگان و مخاطبان موسیقی ملی و بومی ایران از آغاز تا زمان حاضر است.

ادامه مطلب

هانریش مان

خیزش بی‌فرهنگان بر فرهنگ/ هاینریش مان/ ترجمه محمود حدادی

هاینریش مان (۱۹۵۱-۱۸۷۱) از رمان‌نویسان مطرح آلمان در قرن بیستم بود، با رمان‌هایی چون «استاد گند»، «شهر کوچک» و خاصه «زیردست»، هر سه نوشته پیش از جنگ جهانی اول و موضوع هر سه هم روان‌شناسی قدرتِ حکومتی، زیرا پیش‌هنگام از گسترش تفکرات ناسونالیستی و نظامی در لایه‌های پنهان جامعه گمانی روشن یافته بود.

ادامه مطلب