رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

بایگانی ماهانه: اکتبر 2010

نگاهی به مجموعه داستان «سه‌شنبه قرقی» اثر فرزام شیرزادی

مجموعه داستان «سه‌شنبه قرقي» نوشته فرزام شيرزادي در برگيرنده يازده داستان كوتاه است. غير از دو داستان «بوي مرگ در جنگل» و «حكايتي ديگر» باقي داستان‌ها در فضاي كلان شهر تهران و حواشي‎آن اتفاق مي‌افتند، در اين داستان‌ها، پيدا و پنهان المان‌هاي شهر تهران و بازتاب  فضاي حاكم بر آن، در زندگي ساكنان  اين شهر…

ادامه مطلب

نگاهی به «آن‌جا که پنچرگیری‌ها تمام می‌شوند» اثر حامد حبیبی

مجموعه داستان «آن‌جا كه پنچرگيري‌ها تمام مي‌شوند» نوشته حامد حبيبي از ٩ قصه تشكيل شده است. كتاب به سال 1387 منتشر شده، توسط نشر ققنوس و در ١١٨ صفحه. حبيبي زمان انتشار اين كتاب، ٣٠ ساله بوده. او متولد سال 1357 است. «ماه و مس» اولين كتاب اوست و «آن‌جا كه پنچرگيري‌ها تمام مي‌شوند» دومين…

ادامه مطلب

هر متنی که حادثه‎ای را روایت کند داستان نیست!

شكي نيست هر داستاني از روايتي برخوردارد و روايت خود اصطلاحي عام است كه شيوه  و قالب بازگويي ماجراهاي (يا مضمون) آن داستان بشماار مي‎رود. روايت در هرآنچه بدين صفت ماجرايي را (داراي شخصيت و حادثه) براي مخاطب بازگو مي‎كند، وجود دارد.  اما آيا هر روايتي كه به شرح ماجرايي مي‎پردازد، داستان است يا اينكه…

ادامه مطلب

گشت و گذاری در سایت ها و وبلاگ های ادبی (۱): دوشنبه

مي‎خواهم براي‎تان قصه بگويم، قصه‎اي  مثل پاورقي‎هايي كه در روزگار قديم، هرنشريه براي جذب مخاطب چندتايي از آنها داشت  و مخاطبان سريال‎وار آنها را دنبال مي‎كردند، شما هم مي توانيد اين داستان را سريال وار در «مد و مه» دنبال كنيد. قصه‎ي ما در هيچ يك از گونه‎هاي رايج داستان‎نويسي جاي نمي‎گجد، هرچند كه شايد…

ادامه مطلب

مقدمه ای موجز بر کلیت و گستره داستان‌های مصطفی جمشیدی/ فریدون حیدری ملک‌میان

شاید فروتنی صفت مشخصه برخی از نویسندگان باشد؛ البته در اخلاق و منش و نه هرگز در فضای ضرورتا بی­ رحم و بی­ اعتنای داستان و هنگامه داستان ­پردازی که لاجرم جسارت محض می­ طلبد. به هر حال، به استناد شرح و معرفی مختصر و مندرج در ابتدا یا انتهای برخی از آثار مصطفی جمشیدی…

ادامه مطلب

هر روز در «مد و مه» با یک (یا دو ) پست تازه درانتظار شما عزیزانیم…

در جمع كوچكي كه ارتباطي مستمر با «مد و مه» دارند، قرار بر اين گذاشته شد كه در آخر هر هفته يك يادداشت كوتاه داشته باشيم كه در آن صميمانه با مخاطبان احتمالي اين دفتر سخن بگوييم. ياداشتي كه در آن مي‎توان از نكات گوناگوني سخن گفت، از آنچه مي‎كوشيم در «مد و مه» به…

ادامه مطلب

نگاهی به «مرگ همین دور و برهاست» ترجمه سحر قدیمی

تا سه چهار دهه پيش، ادبيات پليسي و جنايي يكي از گونه‎هاي بسيار پرمخاطب در ميان علاقمندان ادبيات داستاني در ايران بود و  نه تنها ناشراني به صورت متمركز به چاپ چنين آثاري مي‎پرداختند، بلكه در ميان پاورقي‎هاي داستاني -كه انتشار آنها در نشريات رونق بسيار داشت- گونه جنايي و پليسي از سهم ويژه‎اي برخوردار…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «هرگز ترکم نکن» اثر کازو ایشی گورو

ادبيات داستاني ‎ژاپن در طول دهه‎هاي اخير بسيار باليده و درخشيده و راه به خطا نبرده‎ايم اگر بگوييم در روزگاري كه كشورهاي صاحب ادبيات اروپايي و امريكا ازآن فروغ گذشته دور افتاده‎اند؛  نويسندگان ژاپني هم به مانند نويسندگان امريكاي لاتين در عرصه‎هاي جهاني نظرها را به خود جلب ‎كرده‎اند. حالا ديگر سياهه‎  نويسندگان معتبر و…

ادامه مطلب

تأملاتی درباره ی ادبیات و سینما؛ یادداشتی از مسعود کیمیایی

از مسعودكيميايي، نويسنده و فيلمساز بزرگ و جريان‎ساز اين ديار خواستيم براي ما از ادبيات بنويسد و سرانجام بعد از پيگيري‎هاي مكرر(كه شرحش را در انتهاي نوشته‎ي او آورده‎ام) پذيرفت و نوشت، يادداشتي كه حكايت از دغدغه‎ها و جان و جهان اين هنرمند ستيهنده دارد، در روزگاري كه بسياري عقيده دارند دوران خلق شاهكارهاي ادبي…

ادامه مطلب

نگاهی به «روز هزار ساعت دارد» اثر فریدون حیدری ملک میان

ايستاده­ اي ميان جنگل  چُپُشته ومي‌خواهي شول بزني لاچمه را، تا بيايد و پلنگي كه بر سر كاشانه ­ات هوار شده ناكار كند با پيشا شاخش. مگر مردمان بياسايند يك چند دراين سپنج كژمدار. صدا بازمي‌گردد در فرياد زني:  كه به چه كار امده اي ؟ به چه خيالي؟ ـ به خيال سرانديب. ـ به…

ادامه مطلب

چه کسی نخستین داستان کوتاه فارسی را نوشت؟

بسياري از ما تصور مي‎كنيم اين محمدعلي جمالزاده بود كه نخستين داستان‎هاي كوتاه به زبان فارسي (روزنامه كاوه-1300ش) نوشته‎است. اما بايد بدانيم كه پيش از او نيز چهره‎هاي ديگري در اين زمينه تجربه‎هايي داشته‎اند كه در روزنامه‎هاي سالهاي مشروطه و حتي پيش از آن مي‎توان آنها را سراغ گرفت. و ظاهرا اعطاي لقب پدر داستان…

ادامه مطلب

نگاهی به «مرغ عشق های همسایه ی روبه رویی» اثر فرشته نوبخت

سالها پيش  فروغ فرخ‎زاد دريك گفتگوي راديويي با ايرج گرگين، وقتي با اين پرسش روبرو شد كه : يكي از خصوصيات شعر شما زنانه بودنش است‎. نظر شما چيه؟ در جواب گفت: اگر شعر من همانطور كه شما گفتيد ، يك مقدار حالت زنانه دارد، خوب اين خيلي طبيعي است كه به علت زن بودنم…

ادامه مطلب

یادداشتی برای آنها که به طولانی نوشتن عادت دارند

غرض اينكه حقير دستم به كوتاه نوشتن نمي‎رود، هرچه نيت مي‎كنم كوتاه بنويسم سر آخر طولاني از كار در مي‎آيد. كوتاه نوشتن خودش هنر است، البته نه اين كوتاه‎نويسي‎ها كه در فضاي وب‎نويسي رايج است و طرف در چند جمله خيلي راحت و خودماني اعلام نظر مي‎كند كه فلان كتاب خوب است، بهمان كتاب بد…

ادامه مطلب

نگاهی به «فرهنگ زبانزدها» تألیف «غلامحسین صدری افشار»

اگر داستان نويس هستيد يا فيلمنامه و نمايشنامه مي‎نويسيد يك جلد از اين كتاب را براي خودتان بخريد! بي شك همه ما به كرات با جمله‎هايي روبه‌رو شده‌ايم كه توسط اشخاص مختلف (به‌صورت مكتوب يا شفاهي) مورد استفاده قرار مي‎گيرند و دلالت‎هاي معنايي و كاربرد آنها نيز روشن است.  براي نمونه: انصافتو (دركنايه به بي‌انصافي مخاطب)،…

ادامه مطلب

عناصری که هر داستان نویس باید بشناسد!

عناصر اساسي داستان و مفاهيم بنيادين داستان كدام است؟ و  معناي هريك چيست؟ بر كدام عمل دلالت دارد؟ و چه ظرفيت‎هايي را در روايت داستان در اختيار نويسنده مي‎گذارند؟ اگر مي‎خواهيد پاسخ اين سوال‎ها را دريابيد، متن زير بسيار راه گشاست. سياهه‎اي از واژه‎هايي كه بر عناصر كليدي سازنده‎ي داستان دلالت دارند و يا از…

ادامه مطلب

گفتگویی منتشر نشده با مسعود کیمیایی، روایتی از روزگار جوانی

گفتگو با مسعود كيميايي از آن فرصتهايي است كه به سختي دست مي‎آيد، بايد صبر، حوصله و پشتكار زيادي داشت و اين جز با علاقه و احترام به سينماي او ميسر نمي‎شود. كيميايي اغلب با كساني گفتگو مي كند كه طرف اعتمادش باشند، در غير اين صورت چند جلسه‎اي بايد رفت و…

ادامه مطلب

نگاهی به «تهران در بعد از ظهر» اثر مصطفی مستور

تمام آن نويسندگاني كه ادعا دارند براي مخاطب مي‎نويسند و جذب خواننده برايشان اصلي‎ترين شرط محسوب مي‎شود، بعيد است بواسطه‎ي چنين  موفقيت‎هايي تمايل و علاقه‎اي به ماندگاري آثارشان نداشته باشند، آثارمستور نيز باوجود تمام  موفقيت‎هايش اگر بخواهند از ماندگار شوند، نيازمند ويژگي‎هايي هستند كه آنها را سربلند از محك زمان بيرون آورد، ويژگي هايي كه…

ادامه مطلب

سیری در داستان های عامه پسند(۱): کورس بابایی و امشب اشکی می ریزد

«امشب اشكي مي‌ريزد» از معروف‎ترين رمان‌هاي عامه‌پسند دهه‎ي‎پاياني حكومت پهلوي بود، رماني كه اين بخت را پيدا كرد كه عمري طولاني‎تر از عمر متعارف رمانهاي عامه‎پسند هم رديف خود داشتهباشد. به اين ترتيب كه در سال‎هاي پس از انقلاب نيز خوانندگان بسيار داشت و تا يك دهه پيش از اين نيز نسخه‎هاي چاپ غير مجاز…

ادامه مطلب

نگاهی به «عروس بید» اثر یوسف علیخانی

نوشتن درباره داستان‎های  یوسف علیخانی  برایم هیجان انگیز است،  چراکه هم الموتی تبارم و هم میلک را دیده‎ام، جايي كه داستانهاي عليخاني در آن آن مي‎گذرند.(1) همانطور که «كليدر» را با محمود دولت آبادی و «بيل» را با زنده یاد غلامحسین ساعدی می‎شناسیم. میلک هم شهرتش  مدیون  قلم علیخانی است، روستايي كه نامش کلید واژه…

ادامه مطلب

واژه های اساسی ادبیات داستانی

شايد معنا  و واژه‎ها و اصطلاات ادبي، به ويژه آنها كه كاربرد بسيار دارند، براي اغلب علاقمندان جدي ادبيات، كاملا آشنا و بديهي باشند، اما مخاطب جواني را كه تازه وارد اين وادي شده، نبايد فراموش كرد. بازخواني و تعريف مجدد اين واژه‎ها، قرار است يكي از سرفصل‎هاي «مد و مه» باشد،  مطاالب كوتاهي و…

ادامه مطلب

نگاهی به «من ریموند کارور نیستم» اثر مصطفی عزیزی

اين مجموعه داستان مشتمل بر هفت داستان كوتاه است: من ريموند كارور هستم، رودخانه‎اي بي پيچ و تاب، چهارشنبه سوري، سبزه زرد، همين چند كلمه، شنبه‎هاي اول هر ماه و قوزك پلاتيني. اگر اين كتاب را به دست بگيريد و تورقي كنيد، در نگاه نخست شايد به نظر برسد كه عزيزي  تعلق‎خاطر بسياري به جريان…

ادامه مطلب

درباره‎ی «پدرو پارامو» شاهکار خوان رولفو/ فریدون حیدری ملک‌میان

“من به كومالا آمدم چون به من گفتند كه پدرم، پدرو پارامو نامي، اين‎جا زندگي مي كرد...” چگونه ممكن است كتابي را گشود و شروعي چنين شگفت انگيز، قدرتمند و فراتر از انتظار را حتي فقط تا همين حد خواند و همچنان ادامه نداد؟ كدام اهل كتابي را كه به شكل حرفه اي داستان و…

ادامه مطلب

در حاشیه‎ی بی‎توجهی به نقش ویراستار در ادبیات داستانی ایران

اگر اهل خواندن  آثار ادبيات داستاني معاصر باشيد، بدون شك يكي از مشكلاتي كه در پاره‎اي از اين كتاب‎ها با آن برخورد كرده‎ايد، لغزش‎هاي ويرايشي در متن آنها و يا مشكلهايي‎ست كه برخورداري از يك ويراستار خوب كه با داستان كوتاه يا رمان آشنا باشد، مي‎تواند آنها را برطرف كند. چنين لغزشهايي شايد چندان پرتعداد…

ادامه مطلب

نوشتن و زندگی در گفتگو با مصطفی مستور

مصطفي مستور از آنهاست كه به ندرت راضي به مصاحبه مي شود، دور ازتهران خلوتي براي خودش دارد و به سختي  مجال ورود به ديگران  مي‎دهد. امكان اين گفتگو هم به سادگي براي ما فراهم نشد، اما مهم آن بودكه سرانجام مستور پاسخ مثبت داد و  شد مفصل ترين گفتگوي او. از زندگي و دغدغه‎هايش…

ادامه مطلب