رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

نگاه جواد اسحاقیان به «سمفونی مردگان» اثر عباس معروفی

       حقیقت، این است که من سالها پیش در باره ی “سمفونی مردگان” کتابی نوشتم که اندکی بعد با عنوان “از “خشم و هیاهو تا سمفونی مردگان” در سال ۱۳۸۷ “انتشارات هیلا” وابسته به “انتشارات ققنوس” در ۱۶۵۰ نسخه آن را منتشر ساخت. اما آنچه امروز مرا به نقل بخشی از یک فصل در همین…

ادامه مطلب

دنیای ژورنالیستیِ «پیامبر روس» / پرتو مهدی‌فر

همان‌گونه که در غیاب خوانشی دقیق از زندگی داستایفسکی نمی‌توان به تحلیل جهان داستانی او پرداخت، بدون شناخت دیدگاه‌های هنری وجامعه‌شناسانه‌اش هم نمی‌شود به درک درستی از مواضع فرهنگی و اجتماعی او رسید. بی‌تردید شرایط تاریخی و ظرف مکانی‌‌‌ای که جهان‌بینی نویسنده در آن شکل گرفته نیز مشمول همین ضرورت‌ است. هرقدر که او عصاره‌ی…

ادامه مطلب

گفتگو منتشرنشده با عباس معروفی/رضیه انصاری

آشنایی من با عباس معروفی به آخرین سال‌های زندگی‌اش در ایران برمی‌گردد، زمانی که استادم دکتر آنالیزه قهرمان(بک) دست‌اندرکار ترجمه‌ی‌ «سمفونی مردگان» و «سال بلوا» و «پیکر فرهاد» به زبان آلمانی بود. در اولین اقامتم در آلمان فرصتی فراهم نشد تا چند خیابان بروم آن‌طرف‌تر، کتاب‌فروشی سرای اندیشه و عباس معروفی را، که دوسه‌سالی بود…

ادامه مطلب

به یاد عباس معروفی و آثارش/سمیه مهرگان

نوشتن از عباس معروفی، نوشتن از قصه‌هایی است، که قهرمان‌هایشان حرف‌های نسلِ مرا با سکوتشان فریاد می‌زنند. نسلِ من، که پدرانش، که مادرانش، تازه انقلاب را پشت سر گذاشته بودند، تا طعمِ «استقلال- آزادی» را بچشند، با جنگی نابرابر مواجه شدند. آن جنگ، ما را با صدای آژیرهای قرمزش، به دنیایی آورد که همیشه قرمز…

ادامه مطلب

نگاهی به«ایوب» اثر یوزف روت/ رنجِ عظیمِ انسان‌‌بودن

ادبیات آلمانی‌زبان کشور اتریش در سده بیستم با سه چهره بزرگ و جهانی خود یعنی روبرت موزیل، هرمان بروخ و یوزف روت در جهان شناخته می‌شود؛ در این میان، زندگیِ چهل‌وپنج‌ساله تراژیک یوزف روت به او و آثارش بُعدی افسانه‌ای داده است

ادامه مطلب

پرسش‌هایی از انسان و هستی / یاسمن انصاری

«ناهنجاری» رمانی است که بخشی از آن مرتبط با داستانی هیجان‌انگیز در هواپیما است و بخشی دیگر در جست‌وجوی حقیقت، سرنوشت و اراده. هواپیمایی وارد توفانی سهمگین شده و پوشیده در رمزوراز ظاهر می‌شود و مسافران خود و کل جهان را وادار می‌کند

ادامه مطلب

نگاه جواد اسحاقیان به رمان “گنطره” نوشته ی “هادی هَیّالی”

با رویکرد "باختین" در رمان "گنطره" نوشته ی "هادی هَیّالی" کرج: نشر نونوشت، 1399 جواد اسحاقیان     "هادی هیّالی" متولد سال 1332 در "شُعَیبیّه" ی "شوشتر" و از عرب زبانان هموطن ما در استان زرخیز اما گردآلود فقر "خوزستان" است و آنچه در "گنطره" (= پل چوبی یک نفره) آمده، در وجه غالب، تجربیات زیسته…

ادامه مطلب

سرنوشتِ محتومِ «همسایه‌ها»

هفتاد سال پس از ۲۸ مرداد، روزی که در تاریخ معاصر ما یکی از نقاط اوج و تجلی‌خواهی نیز به‌حساب می‌آید، هنوز هم می‌توان برای یافتن اثری مرتبط با این روز به سراغ احمد محمود «خالق ادبیات داستانی ملی ایران» و رمان «همسایه»هایش رفت؛ رمانی که در سال ۵۳ منتشر شد و پس از آن…

ادامه مطلب

از «هنر رمان» کوندرا تا «چشمان کهربایی درخت مُر»/ جواد اسحاقیان

    به باور “کوندرا” رمان نویس باید پیوسته “دغدغه ی فورم” داشته باشد و از خود، چیزی به سنن و مواریث داستان نویسی گذشته یا سنتی بیفزاید و با هنجارشکنی در شگردهای روایی، آن را سرشارکند. زیبایی شناسی رمان های خودش، بهترین گواه بر این گونه حساسیت هنری است. او مانند بسیاری از فورمالیستهای روسی،…

ادامه مطلب

ده کتاب برتر درباره استعمار نو از نگاه گاردین/ یلدا حقایق

چندین دهه تاریخِ امپریالیسمِ اقتصادی و کمک مالی مشروط، نویسندگانی از کنیا تا کانادا را بر آن داشت تا ‌به کاوش درباره‌ی استعمار غرب بپردازند. گرچه کشورهای آفریقایی در نیمه‌ی دوم قرن بیستم با اشغال‌گران اروپایی خود خداحافظی کردند؛ اما آزادی‌شان دوام چندانی نداشت

ادامه مطلب

«هواردز اِند» شاهکار ای.ام. فورستر

نگاهی به «هواردز اِند» شاهکار ای.ام. فورستر / فرشید معرفت

ادوارد مورگان فورستر (۱ ژانویه ۱۸۷۹-۷ ژوئن ۱۹۷۰) رمان‌نویس شهیر بریتانیایی که به مدت بیست سال نامزد جایزه نوبل ادبیات بود، نویسنده برخی از مهم‌ترین رمان‌های قرن بیستم است، از جمله «اتاقی با یک منظره» (۱۹۰۸)، «هواردز اِند» (۱۹۱۰) و «گذری به هند» (۱۹۲۴). هر سهِ این رمان‌ها در فهرست‌های بزرگ صد رمان برتر انگلیسی‌زبان…

ادامه مطلب

درنگی بر طرحواره ی “عروسک روی آب” نوشته ی ماشاالله خاکسار /جواد اسحاقیان

    “عروسک روی آب” نام یکی از بیست و هفت “داستان کوتاه” و گونه ها و زیرمجموعه هایی از این “نوع ادبی” است که برای خوانش، برگزیده ام. نویسنده در اشاره ای گذرا و دلالتگر میکوشد به خوانندگان خود اطمینان دهد که آنچه میخوانند، داستانهایی “مربوط به دهه های ۴۰ تا پنجاه” است

ادامه مطلب

وزارت اصلاحیه/آریامن احمدی

در تاریخ نشر ایران، به‌ویژه در این یکصد سال اخیر، شاید مهم‌ترین اتفاق، چاپِ نسخه دست‌نویسِ «بوف کور» به‌روشِ پلی‌کپی توسط نویسنده‌اش باشد: صادق هدایت در سال ۱۳۱۵، کتاب را در پنجاه نسخه در بمبئی با هزینه شخصی چاپ می‌کند

ادامه مطلب

«علفزار»؛ راوی اضطراب اخلاق! / مهدی نورمحمدزاده

در یک آزمایش معروف روان سنجی، وقتی مقابل چشم اسبها تصویر دایره قرار می گرفت بلافاصله یک شوک الکتریکی خفیف به حیوان وارد می کردند، وقتی هم تصویر یک بیضی نمایان می شد اسبها مورد نوازش قرار می گرفتند. اسبها بعد مدتی آموزش شرطی شدند

ادامه مطلب

نیچه فیسوف بدکردار!/ علی ربیعی

فیلسوف و شاعر و نویسنده ای که پیش از آثارش زندگی یش در معرض قضاوت است و این حکایت و شرح ماجرا کماکان ادامه دارد گویی هزار پایی ست که در زیر آستین هر کدام ازما دارد وول می خورد تا جاییکه هر چه خوشبختی و بدبختی انسان امروز است

ادامه مطلب

سایه‌های روشن در «کافه‌ی نمرۀ سه، کریم شیرازی» به عنوان نوع ادبی «داستان کوتاه»/ جواد اسحاقیان

“داستان کوتاه مدرن” به عنوان یک “نوع ادبی” (Genre ) تازه، هنجارها، ظرایف و دقایقی دارد که در صورت کاربست به قاعده ی آنها، همان ویژگی ای را خواهد داشت که “اِ. آ. پو” (E. A. Poe) از آن به “تأثیر یگانه” (Single Effect) تعبیر میکرد.

ادامه مطلب

سه‌گانه کامو، عشق، مرگ

آلبر کامو کیست؟ داستان‌نویس؟ نمایشنامه‌نویس؟ فیلسوف؟ روشنفکر؟ کامو همه این‌ها است و یک چیز دیگر: یک «عاشق»  که در دوگانه‌ای هراس‌انگیز از زندگی و هنر پانزده‌ سال زندگی کرد، بی‌آن‌که کسی از آن چیزی بداند. درست مثل مرگِ مرموزش که بعد از شصت‌سال، حالا به‌عنوان یک ترور از آن یاد می‌شود؛ ترور توسط کا.گ.ب سرویس…

ادامه مطلب

نگاهی به دروغ/ اراده آزاد اثر سم هریس (فرزام کریمی)

در باب کتابهایی از این دست با نویسندگانی شناخته شده هر آن چیزی که بگوییم گزافه است,کتابهایی نظری و تئوریکال که صرفا آرا و عقابد نویسنده در آن مشهودست,ساموئل بنجامین هریس زاده ۹ آوریل ۱۹۶۷ نویسنده آمریکایی، فیلسوف,عصب‌پژوه،وبلاگ ​نویس است

ادامه مطلب

راهنمای نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی(۱۳)/ جواد اسحاقیان

     داستان کوتاه “سه پلّه ی آخِر” یکی از چهارده داستان “سرِ سبیل هایت را نجو” است که به خاطر اشاره به ریزنگاری های مربوط به آوازه گری یا تبلیغ کالاهای افسونگرانه، شگردهای جلب و جذب مشتری، نمونه ی دلالتگر و شفافی برای خوانش نشانه شناختی است

ادامه مطلب

خودکاوی و هویت؛ با تکیه بر «بوف کور» صادق هدایت/ جواد اسحاقیان

   با انتشار جُنگ “سایه‌ی صادق” (تهران: نشر ژیل، ۱۴۰۰) و مطالعه ی آنچه “جهانگیر هدایت” برادرزاده ی “صادق هدایت” در باره ی او گفته است، به دریافتهای تازه ای رسیدم. من در مصاحبه ای ـ که در همین مجموعه انتشار یافته ـ بیشترین توجه و تحلیل خود را بر سویه های روانشناختی آثار نویسنده…

ادامه مطلب

درآکولا و ادبیات فارسی

سی‌وچهار سال پس از انتشار «دراکولا»، تاد براونینگ (۱۹۶۲-۱۸۸۲) کارگردان آمریکایی اولین نسخه ناطق سینمایی «درآکولا» را در سال ۱۹۳۱ ساخت تا پس از سی اقتباس سینمایی دیگر، هنوز بهترین اقتباس سینمایی باشد و به یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما، آنطور که راجر ایبرت در کتاب «۱۰۰ فیلم بزرگ جهان» از آن نام می‌برد

ادامه مطلب

پا گذاشتن به لایه های تاریک شهر/ سالتو نوشته مهدی افروزمنش

این نوشته در زمان انتشار رمان سالتو اثر مهدی افروز منش در سایت دوشنبه منتشر شده بود، متاسفانه این سایت نیز همانند بسیاری سایت های ادبی دیگر حالا به خاطره ها پیوسته و نشانی از مطالب آن نیست. به مناسبت نمایش سریال یاغی ساخته محمد کارت که با نگاهی به رمان سالتو ساخته شده مطلب…

ادامه مطلب

جهان آثار تقی مدرسی؛ جادوی واقعی/ حامد قصری

نویسنده فراموش نمی‌شود و اگرچه ممکن است در طی سال‌هایی دیده نشده یا بازخوانی نشود، اما باز هم از غیابِ خود خارج می‌شود و در دلِ نسلی که او را نزیسته، درک و بیان و خوانده می‌شود. این نگاه را می‌توانیم درباره  تقی مدرسی (۱۳۷۶-۱۳۱۱) با تأکید فراوان بگوییم و بنویسیم.

ادامه مطلب

«یکلیا و …» و تقی مدرسی/ آداب اسطوره نگاری/ رضا فکری

اگرچه رمان «یکلیا و تنهایی او» تقی مدرسی در سال ۱۳۳۳ منتشر شد، اما طول کشید تا وجوه فراتاریخی و انقضاناپذیری قصه‌اش به‌درستی شناخته شود. مدرسی پس از کودتا و سقوط دولت مصدق نوشتن این کتاب را دست گرفت، زمانی که به کتب عهد عتیق و متون ادیان باستانی اشرافی کامل پیدا کرده بود. رمانی‌که…

ادامه مطلب